1 Yaş Öncesi Tüketilmemesi Gereken Besinler

Bebekler büyüdükçe sindirim sistemi ve bağışıklık sistemi de gelişir. Bebeğinizin sindirim sistemi ancak altıncı aydan sonra ek gıda ile beslenecek olgunluğa erişebilir. Bu nedenle bebeğinizi ek gıda ile altıncı ayda tanıştırabilir, 1 yaşına kadar da yavaş yavaş tüm besin gruplarını bebeğinizin beslenmesine ekleyebilirsiniz. Ancak bazı besinler vardır ki, bebeğinizin hem sindirim hem de bağışıklık sistemi açısından risk taşıyabilir. Aslında sizin belki de çok sevdiğiniz ve yediğiniz bu besinleri o nedenle bebeğinizin 1 yaş öncesinde tüketmemesine özen göstermelisiniz. Peki 1 yaş bebeklerde yasak gıdalar içinde neler yer alır? İşte size 1 yaş öncesi tüketilmemesi gereken besinlerle ilgili önemli ipuçları;

0-1 Yaş Dönemindeki Bebeklere Verilmemesi Gereken Besinler

Bebeğiniz için 6. aydan sonra sağlıklı beslenmeye yardımcı olacağını düşünseniz de aslında 0-1 yaş dönemindeki bebeklere verilmemesi gereken besinler vardır. Çünkü bazı besinler bebekler için alerji riski içerebilir, bazı besinler ise bebeklerin sağlıklı beslenmesi için uygun değildir. 1 yaş bebeklerde yasak gıdalar arasında, bebeğin sindirim sistemi açısından sıkıntı olabilecek bazı besinler de bulunur. Bu nedenle 1 yaş öncesi tüketilmemesi gereken besinlere bebeğinizin yemek tariflerinde yer vermemeye özen göstermelisiniz.

1 yaş bebeklerde yasak gıdaların başında şekerli ürünler gelir. Hiçbir besin değeri bulunmayan, aksine iştahsızlık ve obezite gibi etkileri olan şekere, bebeğinizin beslenmesinde olabildiğince uzun süre yer vermemelisiniz. Şeker ya da tuz eklenmesi, bebeklerin yeni tatlara alışmasını engelleyebilir. Bebeğiniz şekerli besine alışırsa hep şekerli besinleri isteyip diğer tatları kabul etmeyebilir. Aynı şey tuz için de geçerlidir. Bunu unutmayarak, altıncı aydan sonra ek gıdaları şeker ve tuz eklenmeden hazırlanmalısınız.

0-1 yaş dönemindeki bebeklere verilmemesi gereken besinlerden biri de inek ve keçi gibi hayvan sütleridir. Yüksek protein içeriği nedeniyle alerji ve demir eksikliği riskini artırdığı için inek ve keçi sütünü, bebeğinize 1 yaşına kadar vermemelisiniz. Ayrıca bebeğinizin besin gereksinimlerini karşılamadığı için pirinç, badem, hindistan cevizi sütü gibi bitkisel bazlı sütlerden kaçınmalısınız.

Arılar bal yapımında çiçeklerden nektar alırken, clostridium botulinum adı verilen bakterileri de toplar. Bu bakterileri erişkinler mide asidiyle kolayca eritebilirken, bebeklerde eriyemeyen bakteriler ishal, kusma solunum problemi ile tehlikeli hastalıklara neden olabilir. Bu yüzden bal da 1 yaş bebeklerde yasak gıdalar arasındadır. Balık, bebek beslenmesinde Omega3 içerdiği için haftada iki kez yer alabilir. Ancak cıva değeri çok yüksek balıklar, bebeğinizin sağlığı açısından risk içerebilir. Sardalya, hamsi, istavrit gibi düşük cıva içeren balıklar olduğu için, bunları mevsiminde kılçıklarını iyice temizleyerek bebeğinize yedirebilirsiniz. Ayrıca salam, sosis, yağlı, kızarmış ve baharatlı gıdalar sindirilmesi zor olduğu için, 1 yaş öncesi tüketilmemesi gereken besinler olarak bebeğinize vermemeye özen göstermelisiniz.

Bebeklere verilmemesi gereken besinler

6.ayını doldurarak ek gıdaya başlayan bebeğiniz, 1 yaşına kadar pek çok gıdanın tadını ilk kez tadacak. Bu süreçte her yeni gıdaya başlarken, bebeğinize yaklaşık bir tatlı kaşığı verip zamanla bu miktarı arttırabilirsiniz. Ayrıca her yeni ek gıdayı en az 3 gün aralıklarla beslenme listesine ekleyebilirsiniz.

Bebeklerde alerjiler; ağız ve çevresinde döküntü, yanma veya kaşıntı, dil ve boğaz şişmesi, dudaklarda morarma, solunum sıkıntısı gibi belirtiler şeklinde kendini gösterebilir. Ek gıda sürecinin en önemli kuralı 3 gün kuralıdır. 3 gün kuralı ile bebeğinizin sindirim sorunları ve alerji semptomları gösterip göstermeyeceğini gözlemleyebilirsiniz. Her yeni besine başlarken uygulayacağınız bu yöntemin detaylarını öğrenmek için Üç Gün Kuralı Nedir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Peki birçok besinle ilk kez tanışmaya başladığı 1 yaşa kadarki dönemde bebeğinize her şeyi yedirebilir misiniz? Uzmanlara göre bebeklere bazı besinlerin alerji ve sağlık sorunları oluşturması nedeniyle belli bir yaşta verilmesi gerekiyor.  Bu nedenle siz de 1 yaş bebeklerde yasaklı gıdaları uzmanların belirttikleri yaşlarda bebeğinizin beslenmesine eklemeniz oldukça önemli. O halde hangi besin bebeğe ne zaman verilmelidir? İşte bunlardan birkaçı;

Bebeklere kivi ne zaman verilir?

Potasyum, folat, A, K, C ve E vitaminleri ile Omega-3 yağ asidi içeren kivi, bağışıklık sisteminin gösterebileceği tepki nedeniyle bebeklerde alerjiye yol açabilir. 12. aydan sonra bebeğinize az miktarda kivi vererek alerjiye karşı tepkisini gözlemleyebilirsiniz. Eğer bebeğinizin bağışıklık sistemi alerjik bir reaksiyon göstermezse kiviyi ezerek ya da küçük parçalar halinde bebeğinize yedirebilirsiniz. 

Bebeklere çilek ne zaman verilir?

Antioksidan, vitamin ve mineral takviyesi olarak meyveler, bebek beslenmesinde özellikle yer almalıdır. Ancak çilek de kivi gibi alerjik potansiyeli yüksek olması sebebiyle bebeklere 1 yaşından önce yedirilmesi önerilmez. Bu risklere karşı çileği bebeğinize ilk olarak 12. aydan sonra günde 1 tane vererek başlayabilirsiniz. İlk başlarda az miktarlar vererek bebeğinizde alerjik bir belirti olup olmadığını takip edebilirsiniz.

Bebeklere ayran ne zaman verilir?

Bebeklere ayran verilmeye 6. aydan sonra başlanabilir. İnek sütünün 1 yaşına kadar bebeklere verilmesi sakıncalı olsa da; bebekler yoğurt, peynir, ayran gibi süt ürünleri 6. aydan itibaren tüketebilir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise bebeğin inek sütü alerjisinin bulunmamasıdır. Eğer bebekte süt alerjisi varsa süt ve süt ürünleri tüketmemeli ve dolayısıyla ayran da içmemelidir. Ancak bebeğinizin süt alerjisi yoksa yoğurt ve peynir gibi ayranı da bebeğinizin beslenmesine 6. aydan itibaren ekleyebilirsiniz. Ayranı evde taze şekilde hazırlayıp, içine tuz ilave etmeden bebeğinize içirebilirsiniz.

Bebeklere bakla ne zaman verilir?

Halk arasında ‘bakla zehirlenmesi’ olarak bilinen favizm, Glukoz-6-fosfat dehidrogenaz (G6PD) enziminin eksikliğinden kaynaklanır. Bu enzimin eksikliğine sahip bebekler, bakla ve bakla içeren besinler yediklerinde vücutları reaksiyon gösterebilir. Enzim eksikliği nedeniyle vücudu baklanın içindeki bazı maddelerle karşılaşan bebeğin kan hücrelerinde aşırı yıkım gerçekleşebilir. Bu yıkımın sonucunda kansızlık ve sarılık görülebilir. Bu gibi bazı sağlık sorunlarına yol açabilen baklanın bebeklere 2 yaşından önce yedirilmesi önerilmez. Siz de bu nedenle baklayı bebeğinize 24. aydan itibaren deneyebilirsiniz.  

Bebeklere yumurta ne zaman verilir?

Bebeklerde yumurta tüketimi, sarı ve beyaz kısmı düşünülerek farklı dönemde olmalıdır. Protein zengini yumurta bebek beslenmesinde çok önemli olsa da, tamamının alerji riski nedeniyle ek gıdaya başladığı gibi hemen verilmesi uzmanlar tarafından önerilmez. Bu nedenle öncelikle yumurtanın sarısını üç gün kuralına uyarak ve doktorunuza danışarak bebeğinize 6. aydan itibaren verebilirsiniz. Yumurta beyazını ise alerji potansiyeli çok yüksek olduğu için 1 yaşından önce bebeğinizin beslenmesine eklememeniz gerekir. Yumurtanın sarısı ve beyazını birlikte ancak bebeğiniz 12. ayını tamamladıktan sonra yedirebilirsiniz. Ancak doktorunuz daha önce denemenizi önerirse tavsiyesine uygun şekilde verebilirsiniz.

Bebeklere neden tuz verilmez?

Bebeklere tuz verilmesi birkaç açıdan sakıncalıdır. Yemeklerinde tuzun olması bebeğin böbreklerindeki yükü artırır. 1 yaşın altındaki bebeklerin böbrek fonksiyonları tam olarak gelişmediği için yüksek tuz ve elektrolit yükünü vücudu yeterince dengeleyemez. Aşırı tuz tüketimine bağlı olarak ileri yaşlarda tansiyon hastalığı gelişebilir ve bu durum yetişkinlik döneminde yaşanılan hastalıklara zemin hazırlayabilir. Anne sütünde bulunan sodyum, bebeğin tuz ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. Bu nedenle 1 yaş öncesi tüketilmemesi gereken besinlerden olan tuzu 6. aydan sonra ek gıdalara geçen bebeğinizin yemeklerine 1 yaşına gelinceye kadar koymayın. Ayrıca yüksek tuz içeren salça, her türlü şarküteri ürünü, hazır soslar, salamura zeytin, turşu ile tuz içeriği yüksek peynirleri de 1 yaş bebeklerde yasak gıdalar olarak bebeğinizin beslenmesine eklememeye özen gösterebilirsiniz.  

Bebeklik çağında en sık görülenler alerji türleri, besin alerjileri ve üst solunum yolu rahatsızlıklarını tetikleyen alerjilerdir. Bebeklerde sık görülen alerjinin nedenlerini Alerji Nedir? başlıklı yazımızdan, 4 Adımda Alerji ve Alınabilecek Önlemler başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.