11 hamilelik testi

Hamilelik sürecinde düzenli yapılan kontroller ve testler hem anne adayının sağlığı hem de karnındaki bebeğinin gelişimi hakkında önemli bilgiler verir. 9 aylık hamilelikte yapılan testler ve haftalarını doktor tavsiyesine uygun şekilde takip etmek ve uygulamak bu nedenle önemlidir. Hamilelik kontrolleri 8. aya kadar ayda bir, 8. aydan itibaren 15 günde bir ve geriye kalan aylarda her 7-10 günde bir yapılması önerilir.

İlk Gebelik Kontrolünde Ne Yapılır?

Anne adayının ilk gebelik kontrolünde, hamileliğin de kesinleşmesini sağlayan, jinekolojik muayene mutlaka yapılmalıdır. Bu muayenede vajinal enfeksiyon, rahim ağzı değerlendirmesi yapmak mümkün olur.  Ultrason incelemesi, gebeliğin ilk muayenesinin ‘olmazsa olmazı’ olarak kabul edilir. Ultrason, gebeliğin ilk 13 haftasına kadar vajinal yolla, daha sonraki dönemlerinde ise karından yapılabilir.

Gebeliğin varlığının kesinleşen İlk hamilelik muayenesinde, vaginal muayene ve ultrasonografi ile gebelik yaşı saptanır. Vaginal ultrasonografi ile son adetin ilk gününden sonraki 5-6. haftada rahim içinde gebelik kesesi, 7- 8. haftada ise bebeğin kendisi ve kalp aktivitesi görülebilir. Doktor, jinekolojik muayene ve ultrason değerlendirmesinin ardından, gebeliğin ilk muayenesinde bazı tetkiklerin yapılmasını isteyebilir. 

İlk gebelik kontrolünde yapılması gereken testler, anne adayının bir sağlık sorunu olup olmadığının tespit edilmesini sağlar. Doktor bu tespiti yapabilmek için biyokimya, tam kan sayımı, tam idrar tetkiki, tiroid testi ve hepatit paneli testleri talep edebilir. Toksoplazma, Rubella, Sitomegalovirüs, Herpes virüsü enfeksiyon hastalıklarını araştırmaya yönelik TORCH testleri yapılır. Genellikle gebelik düşünen hastalara veya gebeliğin ilk 10 haftasındaki anne adaylarına uygulanır. Anne ve baba adaylarının kan grupları belirlenerek, doğacak bebekte kan grubu uyuşmazlığı riski saptanır. Eğer son bir yıl içinde yapılmamış ise ilk gebelik muayenesinde pap-smear tetkiki de yapılmalıdır. Bu testlerin sonuçlarına göre ihtiyaç halinde anne adayına tedavi veya takviye uygulanabilir. 

Gebelikte İlk Tahliller Ne Zaman Yapılır?

Anne adayı gebelikteki ilk tahliller olan biyokimya, tam kan sayımı, tam idrar tetkiki, tiroid testi, toksoplazma testleri ve hepatit paneli testlerini, hamilelikten önce yaptırmamışsa, ilk 10 haftalık döneminde mutlaka yaptırması gerekir.

Hamilelikte Hangi Ayda Hangi Testler Yapılır?

Hamileliğin başlaması ile birlikte mutlaka bazı testler aksatılmadan yapılmalıdır. Hamilelikte yapılan testleri ve haftaları bilmek, hamileliğin oluşumundan bebeğin doğumuna kadar olan sürecin ne seyirde gittiği hakkında önemli ipuçları verir. Anne adayı, doktorunun da yönlendirmesiyle, hamilelik testlerini olması gereken haftalarda yaptırmaya özen göstermelidir.

İşte ‘Hamilelikte hangi ayda hangi test yapılır?’ sorusuna cevap olacak detaylar;  

• Anne adayları yaşadıkları heyecanın da etkisiyle en çok “Hamileliğin ilk 3 ayında hangi testler yapılır?” sorusunu sıkça sorar. Gebeliğin ilk 14 haftalık (3 aylık) döneminde yapılması gereken en önemli test ikili tarama testidir. Bu testte bebeğin ense kalınlığı ile diğer ölçüleri değerlendirilip anneden kan alınarak Beta HCG ve PAPP-A parametreleri incelenir. Ense deri saydamlığı, burun kemiği varlığı ve bebekteki büyük anormalliklerin tespiti yapılır.

• Hamilelikte 16.-20. hafta testleri dahilinde üçlü ve dörtlü tarama testleri yapılır. Üçlü tarama testi, Down Sendromu ya da diğer genetik sorunlarla ilgili bilgi vermesinin yanı sıra nöral tüp defekti (spina bfida-ayrık omurga hastalığı) olasılığını da gösterir.

• Beyin ve omurilik yapısının 16. haftada tamamlanması sebebiyle ileri ultrasonografik görüntüleme 18. haftadan sonra yapılır. Bebeğin tüm organlarının gelişimine bakılır.

• İkili ve üçlü tarama testlerinde genetik açıdan bir risk olabileceği görülmüşse ve amniyosentez yapılmamışsa 20. haftadan sonra kordosentez yapılabilir. Kordondan alınan örnekle bebeğin genetik yapısı hakkında bilgiye sahip olunur.

• Hamileliğin 24.-26. hafta testlerinde anne adayının açlık kan şekeri seviyesi ölçülür. Şeker yükleme testi yapılır. Gestasyonel diyabet tespit edilirse diyet programı ya da insülin tedavisi başlanır. Bebeğin anne karnındaki beslenme seviyesinin ölçüldüğü doppler tarama testi yine bu dönemde önerilir. Plasentanın yeri araştırılır ve rahim ağzı boyu ölçülür. Baş ve bacak ölçümü ile bebeğin gelişimi takip edilir. Bebeğin baş çapı, çevresi, karın çevresi, uyluk kemiği uzunluğu (femur uzunluğu) ölçülerek gebelik gelişimi değerlendirilir. Ultrasonografi ile amniyon sıvısı ölçülür.

• 28.-36. hafta testlerinde kan uyuşmazlığı olması durumunda bebeğin bu problemle ilgili tepkilerinin olup olmadığına bakılır.

• Hamileliğin 36.-40. hafta testleri içinde en önemli test NST'dir. Bebeğin kalp atışları ve anne adayında meydana gelebilecek erken doğum belirtileri NST (Non Stress Test) ile görülür. Ayrıca bu dönemde ultrason incelemesi ile amnion sıvı ölçümü ve fetal iyilik hali değerlendirilir. Bu dönemde pelvik muayene de yapılır. Vajinal normal doğum için pelviste kemik yapının durumu değerlendirilir.

Hamileliğiniz Boyunca Gerekli 11 Hamilelik Testi

1. Kan Grubu

Kan uyuşmazlığı ve annede olabilecek kansızlık gibi problemlerin önlemini almak için yapılan testtir. Eğer annenin kanı RH negatif babanın RH pozitif ise kan uyuşmazlığı yaşanabilir ve bebeğin kanı RH pozitif olursa anneye koruyucu aşı yapılmalıdır.

2. İndirekt Coombs Testi

Kan uyuşmazlığı durumlarında yapılması gereken bir testtir. Böyle bir durum yoksa yapılmasına gerek yoktur.

3. Kan Sayımı

Kansızlığı tespit etmek ve enfeksiyonları önlemek için hamilelik sırasında 2-3 defa yapılmalıdır.

4. Açlık Kan Şekeri

Şeker hastalığının saptanması için bir kez mutlaka yapılmalıdır.

5. Hepatit B (Sarılık) Taşıyıcılığı Testi

Anne adayının sarılık taşıdığı durumlarda bebeğe doğduktan sonra aşı ve serum yapılmalıdır. Yapılmadığı durumlarda bebekte kronik akciğer yetmezliği gibi durumlarla karşılaşılabilir. Bu test son derece önemlidir. Eğer mümkünse Hepatit C testi de yapılmalıdır.

6. Mikrobik Testler

Toxoplazma, kızamıkçık, CMV enfeksiyonu, Frengi ve AIDS gibi özel enfeksiyonları saptamak için kullanılır.

7. Tarama (Zekâ) Testleri

Fetüsün kromozom bozukluğu riskini araştıran testlerdir.

Down Sendromu ve Mongolizm gibi kromozom bozukluklarının tespiti için yapılır.

Test sonucunda yüksek risk tespit edilirse kesin tanı için amniosentez yapılır.

Diğer zekâ testleri:

Ense Kalınlığı Testi: 11-14. haftalar arasında ultrasonda bebeğin ense kalınlığı ölçülerek, anneden alınan kanda bakılan hormon değerleri ile karşılaştırılır.

Birinci Trimestr Tarama Testi

Üçlü Tarama Testi: 16-20. haftalar arasında anneden alınan kanda beyin ve sinir sistemine ait olası problemler araştırılır.

8. Amniosentez

Bu testte bebeğin içinde bulunduğu amnion sıvısından 10-20 ml numune alınır.

Down Sendromu’ndan şüphelenildiğinde, tarama testlerinde yüksek risk saptananlarda ve 35 yaştan büyük anne adaylarına kesin tanı için uygulanır.

9. Şeker Yükleme Testi

               Hamileliğe bağlı olarak gelişebilecek şeker hastalığının saptaması için 24-28. haftalar arasında yapılır.

10. Fetal Monitör

Üçüncü trimestrde ve sancı döneminde bebeğin kalp atışlarını ve kasılmalardaki hareketlerini saptamak için yapılır.

11. Ultrasonografi

Bebeğin gelişimini ve şartların yeterliliğini belirlemek için yapılan görüntüleme yöntemidir. Her trimesterde mutlaka bir kez yapılmalıdır.

*Hamileliğiniz boyunca gerekli testleri yerine getirmeyi unutmayın ve bu testler hakkında ayrıntılı bilgi için doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin.

Kaynak

Kaynak 1

Kaynak2

Kaynak 3

Kaynak 4