3 Yaşa Kadar Sosyal Gelişim

1. Çocuğunuzun 13-15. ayları

Oyun parkını reddetmek

• Yeni hareket etmeye başlayan ve yeni şeyler araştırıp keşfetmeye can atan bir çocuk için oyun parkına konmak, hapse atılmaya eş değerdir. Dolayısıyla çocuğun özgürlüğü için çığlıklar atmasını normal karşılamak ve tepki verme özgürlüğü ona tanımak gerekir.
• Evinizin en az bir odasını, mümkünse bütün evi yeni yürümeye başlayan çocuğunuza zarar vermeyecek hale getirin. Ortam, çocuk açısından güvenli olsa dahi sürekli tetikte olun.
• Eğer yeni yürümeye başlayan çocuğunuz serbestçe dolaşırken işlerinizi yapmakta zorlanıyorsanız, zor işlerinizi o uyurken veya başka biri çocuğunuzun başında beklerken yapın.

Bebeklerde gelişim hakkında daha fazla bilgi sahibi olamk için bebek gelişimi kategorimizi ziyaret edebilirsiniz.

Adım adım oyun oynamanın faydaları

• Oyun çocuğun birçok zorluğu yenmesini sağlar.
• Çocuğun etrafındaki dünyayı tanımasına yardımcı olur; araştırmaya, keşfetmeye yönlendirir, cisimler-renkler arasında ilişki kurmaya, neden-sonuç araştırmaları yapmaya, sosyal kuralları ve aile değerlerini anlamasına yardımcı olur.
• Çocuğun özgüvenini arttırır.
• Sosyal beceriler kazandırır.
• Çocuğun duygularını tanımasını sağlar.
• Dil gelişimini destekler, hızlandırır.
• Çocuğa yaşını aşma fırsatı verir. (Gerçek hayatta yapamayacağı birçok şeyi oyunlarda hayata geçirir, uçak kullanır, yüksek binalar inşa eder, vb.)
• Yaratıcılığı arttırır, hayal gücünü geliştirir.
• İnce motor gelişmelerin gelişmesinde çok önemlidir. (El, ayak ve parmaklar/ göz ve el arasındaki koordinasyon)
• Kaba motor becerileri olgunlaştırır. (Yürümek, koşmak, atlamak, tırmanmak, sallanmak, ip atlamak, fırlatmak vb.)

Anti sosyal davranış

• Sosyal olma duygusu çocuklarda kolay gelişmez, bazen hiç gelişmeyecek sanırsınız. Eğer yaş ortalaması bir buçuk olan çocukları aynı odaya koyup izlerseniz, hepsinin tek başına oynamayı tercih ettiklerini görürsünüz. Bu tipik anti sosyal davranış doğal ve normaldir.
• Sosyalleşme oyununun başlangıcında çocuk için diğer çocuklar, hareket eden, ses çıkaran eşyadan başka bir şey değildir. Çocuğun diğer yaşıtlarıyla oynayabilmesi için hem onları eşya değil, bir birey olarak görmesi, hem de onların duygularını paylaşabilmesi gerekir.
• Sosyal olma yeteneğinde bir öğrenme ve uygulama işlevi söz konusudur.
• Paylaşma ve ortak oynama duygusunun olmamasına rağmen grup halinde oynamaları ilerisi için çok önemli adımların atılmasını sağlar. Eğer diğer çocuklarla grup olarak düzenli bir araya gelirse, ilerisi için önemli olacak sosyalleşmeye doğru atılan küçük adımlara şahit olabilirsiniz.
• Oyun bu dönemde çocuğunuz için çok iyi bir öğrenme aracıdır. Oyunlar vasıtasıyla renkleri, şekilleri, yeni kelimeleri öğrenebilir; iletişim becerilerini geliştirirler.

En çok hoşlanacakları oyunlar:

Görünüp kaybolma (Saklambaç):

Sizi saklandığınız yerden bulmaya çalışmak veya sizden saklanmak çok hoşuna gidecektir. Sizi kolaylıkla bulabileceği bir şekilde saklanın, böylece kazandığı başarıdan dolayı mutlu olacak ve kendine güveni artacaktır. Sizden saklanmaya çalıştığında da onu bulmakta zorlanıyormuş gibi davranın ve bir süre için aramayı sürdürün. Saklandığı köşede sizin onu arayışınızı büyük bir neşeyle izleyecektir.

Top Yuvarlama:

Çocuğunuzla karşılıklı oturup yerdeki bir topu birbirinize yuvarlamanız onun için eğlendirici bir oyun olabilir.

2. Çocuğunuzun 16-18. ayları

Yabancılardan şüphelenme

• Bu korku size ciddi gibi görünse de birinci yaşına doğru çoğu çocukta ortaya çıkan “yabancı korkusu” gibi fobik bir korku değil, yeni düşünmeye başlamış bir çocuğun paranoyasıdır. Komşu, kardeş, arkadaş hatta bir zamanlar sevilen dede bile bu davranışa maruz kalabilir.
• Korku dışında rahatsızlık duygusu da çocuğunuzun sizin bacaklarınızın arkasına saklanmasının sebebi olabilir. Çevresindeki tanımadığı ya da az tanıdığı insanlar tarafından yanağından alınan makaslar, başının okşanması, gıdıklanması, kucaklanması, soru yağmuruna tutulması onu rahatsız hissettirebilir.
• Çocuğun yabancılara şüpheli yaklaşmasını çabuk atlatmak kolay olmasa da; ilk karşılaşmalarda fazla yakınlığı önlemek, fiziksel desteğinizi esirgememek (İstediği kadar elinizi tutmasına izin vermek), bol bol yabancı insanlarla karşılaşmasını sağlamak, onları zorlamamak (Dedesi, aile dostları kırılmasın diye…) gibi önlemler bu durumla başa çıkmanıza yardımcı olacaktır.

Oyun grubu ve çocuğunuza sağlıklı bir oyun grubu kurmak için öneriler

• Gruplara ebeveynlerin katılması çocuklar oynarken ebeveynlerin konuşması ve fikir alışverişinde bulunması açısından faydalıdır: Bu yüzden gruba siz de katılın.
• Oyuncu sayısını sınırlandırın. (İdeal 6 kişidir)
• Grup içinde iyi bir uyum dengesi yaratın (En büyük çocukla en küçük arasında 4 aydan fazla yaş farkı bulunmamasına dikkat ederek, gelişim ve yetenekler arasındaki büyük eşitsizlikleri engelleyebilirsiniz)
• Siz ve diğer ebeveynler arasında uyumlu bir denge yaratın. Buluşmaları düzenli aralıklarla tekrarlayacak şekilde planlayın.
• Temel güvenlik kuralları koyun. (Hasta çocuğun katılmaması gibi) 
• Bir oyuncak politikası belirleyin.
• Bir yemek politikası belirleyin.
• Çocuğunuza dikkat edin fakat çok korumacı da olmayın.
• İşi teke tek başlayın. (Grup elemanlarının hepsinin bir araya aniden gelmesindense tek tek başlamak daha kolay sosyalleşmesini sağlayabilir)
• Kaynaşmanın seyrinin yavaş olmasına dikkat edin.
• Sakin, kabul, destekleyici ve sabırlı olun.

Sabırsızlık (Her şey şimdi olsun!)

Küçük çocuklar için bir saniye sonsuzluk kadar uzundur. İkinci yaşlarına geldiklerinde hala zaman duygusu, geçmiş ve gelecek konusundaki kavrayışları pek gelişmiş değildir. Anlık yaşarlar ve her şeyi “şimdi” isterler. Onlara verdiğiniz “bir dakika” yanıtını kavrayamazlar.

Sabırsızlıkla ilgili pratik öneriler

• Çocuğunuz sabırlı olana kadar (3 yaşına geldiğinde çocuk sabretmeyi öğrenir) bir süre beklemeniz gerekir.

• Beklediğine değeceğine emin olmak ve sadece beklemeyi öğrenmesi gerektiğini düşündüğünüz için onu bekletmeyin.
• Beklemesinin kaçınılmaz olduğu durumlarda onun ilgisini yönlendirecek yollar bulun. (Belki şarkı söylemek)
• Alarmı kurup zil çalana, zaman gelene kadar saati izlemesini sağlayın.
• Aklından uzaklaştıramadığınız istekleriyle ilgili nesneleri etrafından uzaklaştırın.

Oyuncaklar ve aktiviteler

• 18 aylık bir çocuk oyuncaklarıyla oynayabilir, kuleler dikebilir, kutuları açıp kapayabilir, sayfaları çevirebilir, bebeğini sallayabilir. Birçok sözlü ifade yeteneğini kavramıştır, sosyal beceriler geliştirmiştir ve daha bir çok yeni şey öğrenmeye hazırdır. Çocuğunuza bu konuda yardımcı olmak için onun gelişmesine katkıda bulunacak ve potansiyelini ortaya çıkaracak çeşitli oyuncaklar edinin.
• Çocuk boyutlarına uygun masalar ve sandalyeler, oyunlar, çay takımları, yap-bozlar, boyama kitapları alın.
• Oyuncakları yerleştirebileceğiniz dolaplar, kutuplar ya da sepetler edinin.
• Evin dışına oyuncakların taşınması için çocuğunuzun bir sırt çantası alın.
• Oyuncak seçimini, çocuğunuzun farklı becerilerini geliştirip değişik alanlara yönelmesini sağlamak açısından her kategoriden birkaç oyuncak seçerek yapabilirsiniz.
• Oyuncakları uygunluk ve güvenlik açısından kontrol etmeyi unutmayın.

3. Çocuğunuzun 19-21. ayları

Arkadaş edinme

Çocuğunuza arkadaş olmayı/edinmeyi öğrenmesi konusunda yardım etmek için 8 öneri

• Özgüvenini sağlaması konusunda ona destek olun.
• Çocuğunuz ile sosyal olun; onunla konuşun, paylaşmayı, kazanmayı, kaybetmeyi öğrenmesini sağlayın.
• Bire bir oyun randevuları düzenleyip öncelikle birebir arkadaşlıklar kurmasını sağlayın.
• Üç kişilik gruplardan uzak durun.
• Yardımlaşmalı oyunları teşvik edin. (Top oyunları, rol oyunları, saklambaç vb.)
• Tarafsız kalın, yakında durun.
• Baskı uygulamayın.
• Uygulama yapması için çok sayıda olanak yaratın.

Küçük çocuklar için gevşeme yöntemleri

• Sarılmak okşamak veya masaj
• Sözlü veya sözsüz yumuşak müzik
• Seçilmiş, düşük sesli videolar
• Gevşetici bir hikâye
• Sıcak bir banyo
• Jakuzide banyo
• Küçük yap-bozlarla oynamak
• Fırça veya parmaklarla boyama, pastel boyalar veya tebeşir ile resim yapma
• Yemek pişirme (erişkin gözetiminde)
• Su oyunları
• Akvaryumdaki balıkları seyretmek
• Sakin bir anne baba veya bakıcı ile etkileşim
• Basit anne baba – çocuk meditasyonu

Kavgada saldırganlığı önlemek

• Kuralları tayin edin.
• İyi davranışları ödüllendirin.
• Duygularını dile getirmesini teşvik edin.
• Çocuğunuzun yorulduğu zamanın farkında olun.
• Rahatlatıcı aktivitelerle konu dışına çıkın.
• Ne zaman müdahale edeceğinizi bilin.
• Taraf tutmayın.
• Azarlamayın.

Oyuncaklara karşı saldırganlık

• Çocuğunuzun oyun oynarken çok vahşice oynaması, oyuncak ayısını zevk için duvara fırlatması, bebeğini yumruklaması, endişeleri ve bunların oluşturduğu saldırgan hislerle başa çıkmak için bulduğu güvenli bir yol olabilir.
• Cansız nesnelere karşı olumlu hisler beslemek sosyal açıdan göreceli olarak kabul edilebilir. Bu olumlu hislerin kardeşlere ve oyun arkadaşlarına yöneltilmesine tercih edilir ve en az bunlar kadar tatmin edici ve etkilidir.
• İnsanlara ve mala hiçbir zarar vermediği sürece çocuğunuzun bu şekilde oyununu sürdürmesinde bir zarar yoktur. Bu konuyu sorun haline getirmek davranışı daha da şiddetlendireceğinden konuyu uzatmamak en iyisidir.

Gözlemci

• Çocuğunuzun aktif bir katılımcı olmaması, hiç katılmadığı anlamına gelmez. Araştırmacılar, küçük çocuğun uyanık olduğu zamanın yaklaşık %20’sinin sadece bakmak ile geçtiğini söyler.
• Çocuk ikinci doğum gününe yaklaştığı zaman, sosyalleşmek için harcadığı zaman %20’ye çıkar, seyretmeye ayrılan zaman %14’e düşer ki bu yine de büyük bir zaman dilimidir.
• Gözlemin küçük çocuklar için çok önemli bir katılım şekli olduğu açıktır. Ve bazıları için, en azından sosyal gelişmelerinin başında tek yol gibi görünmektedir.
• Bazı doğuştan girişken çocuklar olayların ortasına rahatça atlarken, birçoğu herhangi bir hareket yapmadan önce uzun bir süre dışarıdan gözlemek ister. Bazıları ise uzaktan seyretmekten o kadar memnundur ki hiçbir zaman kalabalığa karışmak istemez görünürler. Bunlar, gözlemcilerdir.
• Çocuğunuz hiçbir zaman sosyal bir kelebek olmayabilir ama ona, ihtiyacı olduğu kadar zaman (Grubun içine girmeden önce zamana ihtiyacı olabilir), yer (Etrafta dolaşmayın ve onu oyuna girmesi için zorlamayın) kabul ve destek sağlayarak kozasından çıkmasına yardımcı olabilirsiniz.

Doldur boşalt oyunu:

Büyükçe bir kutu veya torbanın içine çeşitli oyuncaklar doldurup, bebeğinizin önüne koyun. O büyük bir zevkle kutuyu boşaltır, sonra teker teker kutuya koyarak doldurur.

4. Çocuğunuzun 22-24. ayları

Cömertliğin yerini cimriliğe bırakması

• Çocuğun kendisinin olanları koruması bencillikten çok gelişimsel bir basamağı yansıtır. Gerçek cömertlik, sahip olmayı öğrenip, paylaşma konusunda kendini rahat hissedene kadar mümkün olmayacaktır.
• Zaman zaman oyun arkadaşları ile paylaşımlarda bulunabilir ama önünüzdeki bir yıl içinde paylaşma kavramını tam olarak anlayamayabilir.
• Bu dönemde, çocuğunuzu paylaşmaya teşvik edip, vermenin de önemini öğrenmesini sağlayabilirsiniz.

“Benimle Oyna” istekleri

• Herhangi bir zaman süresince kendi kendilerine oynayabilen küçük çocuklar çok az bulunur. Birçok çocuk doğuştan topluluktan hoşlandığı ya da henüz bağımsız oyunlar için yeterli olmadığı için bir oyun arkadaşı tercih eder ve anne babalar hem en ideal hem de genellikle kolayca ulaşılabilir oyun arkadaşlarıdır.
• Sizin çocuğunuzla birlikte her gün oyun oynamanız, onun gelişimi ve sizin ilişkiniz açısından önemlidir.
• Rahatlatıcı, geliştirici ve tamamlayıcı bir aktivitedir.
• Onun yalnız başına oynaması, sizin başka işleriniz de olduğunu anlaması kendi iyiliği için gereklidir. Sizin kendi başınıza çalışmanızı ve bundan zevk aldığınızı görmesi, onun da kendi başına bir şeyler yapmasını teşvik eder.
• Onu oyuncaklarıyla nasıl oynayacağı konusunda yönlendirmek, oyununu başlatmak, ona fiziki anlamda eşlik etmek, başka oyun arkadaşları sağlamak ve sabırlı olmak çocuğunuzu kendi kendine oynamaya yöneltmek konusunda yardımcı olacaktır.

İnsanların içinde ağlama nöbetleri

Küçük bir çocuğun ağlama nöbetlerinin, özellikle de rahatsız ve uygunsuz yerlerde meydana geldikleri zaman, en yüksek etkinliği sağladığını fark etmesi uzun sürmez.

Bu durumda çocuğun ağlayıp yorulmasını beklemek ev ortamında mantıklı bir yaklaşımdır. Ancak başını sallayarak çocuğun kontrolsüzlüğünü ayıplamaya hazır birçok insanın arasında pek uygun olmaz.

Ağlama nöbetleriyle başa çıkmak için pratik öneriler

• Dışarı çıkmadan önce çocuğunuzun iyi beslenmiş ve dinlenmiş olmasına dikkat edin, uğrayacağınız fazla yer olmasın.
• İyi davranışları özendirin, maddi olmayan pekiştirici ödüller verebilir, ona teşekkür edebilirsiniz.
• Onun dikkatini dağıtın, ilgisini başka yere çekin.
• Sakin bir köşeye götürün.
• Seyredenleri göz ardı edin.
• Taviz vermeyin.

Küçük çocuk oyunlarından sıkılmamanız için öneriler

• Dikkatinizi tamamen ona ve oyununa verin.
• Kuralları ona bırakın ama oyun eğer sürekli tekrarlanıyor ve sıkıcı bir hal alıyorsa yavaşça yeni bir oyun planı önerin.
• Kısa sürelerle tam katılımın, uzun süreli yarım yamalak ilgiden daha iyi olduğunu unutmayın.
• Oyun seçin.
• Çocuğunuzla oynayamıyorsanız yanında başka bir şeyle oynayın ve onunla oyunu olmasa da fiziksel ortamı aynı paralelde paylaşın.
• Ara sıra siz çocuğunuzu sizinle oynamaya davet edin

5. Çocuğunuzun 25-27. ayları

Oyundan kalkmama

Tıpkı sizin iyi bir kitabın orta yerinde rahatsız edilmekten hoşlanmadığınız gibi, kendisini küplerden gökdelen yaptırmaya yada heyecanlı bir yarış için arabalarını hazırlamaya başlamış bir çocuk da bu esnada rahatsız edilmekten hoşlanmaz.

Erişkinler genellikle o kitabı bir görev nedeniyle sonraya bırakabilirler, fakat çocuklar erişkinlere benzemezler. Onlar meşguliyetlerinden ve ilgilendikleri aktivitelerden başka bir şeye zaman ayıramazlar.

Bunun bir kısmı henüz geçiş yapmakta çok iyi olmadıklarından, birazı da henüz disiplin ve zaman duygularının fazla gelişmemesinden kaynaklanır.

Çocuğunuzla iyi iletişim kurabilmenin yolları

• Onu önceden uyarın. (Hemen şimdi demek yerine düzenli olarak olayı hatırlatacak uyarılar yapabilirsiniz; 5 dakika sonra spagettin hazır olacak vb.)
• Başladığı şeyi bitirmesine izin verin, onun gündemine saygı gösterin.
• Mümkün olduğu zamanlarda sizin ve onun gündeminizi birleştirin.
• Bir aktiviteden diğerine geçişleri birlikte yapın.
• Bir noktaya kadar sabırlı olun ve eğer her şeye rağmen yerinden kımıldamıyorsa kesin bir dille yapmakta olduğu işi bırakmasının zamanının geldiğini bilmesini sağlayın.
• Zaman zaman eğer gerekliyse gündeminizi esnetin.

6. Çocuğunuzun 28-30. ayları

Ev çocuğu

Bazı çocuklar dışarıya çıkmanın ufacık bir işaretinde bile havalara sıçrarken, kimileri sokağa çıkmadan da rahatlıkla yaşayabilirler. Bazı çocuklar kendi evlerini ve oyuncaklarını bırakarak parka, oyun bahçesine, bir arkadaşın evine veya bir markete gitmeyi reddederler. Eğer çocuğunuzun hangi nedenle dışarıya çıkmayı reddettiği aydınlatılırsa, çoğu evde oturma davranışı başarıyla halledilebilir.

Çocuğun evde kalma isteğinin nedenleri

• Bazı çocuklar yaratılış olarak değişimlere karşı gelirler. Gidilecek yer konusunda önceden kötü bir tecrübesi olabilir. (Salıncaktan düşmüş olmak gibi)
• Oyuncaklarından ve diğer sahip olduklarından ayrılmak istemiyor olabilir. (Yanına alması fikrini değiştirecektir)
• Ev içindeki oyun ve faaliyetlerinden, ev dışındaki oyunlar ve aktivitelerden aldıklarından daha fazla zevk alıyor olabilir.
• Evde yeterince zaman geçirmiyor olabilir.
• Kontrol etme arzusuyla ya da bilinçli inatçılık sergiliyor olabilir.

7. Çocuğunuzun 31-33. ayları

Hayali oyun arkadaşı

Hayali bir oyun arkadaşı çocuğun isteklerine mutlak suretle boyun eğen, asla kendisini terslemeyen arkadaştır. Kişiliğine ya da eşyalarına karşı bir tehdit oluşturmayan ideal bir arkadaş olmanın yanında farklı bir ego yerine de geçebilir. Bu ikinci kişilik henüz kendi başına dışa vurmaya hazır hissetmediği bir günah keçisi olarak ya da yoğun duyguları için bir çıkış kapısı olarak fayda sağlayabilir.

Bunun yanında hayali arkadaş, onu aşağı apartmandaki kocaman köpekten veya yatağın altında bekleyen canavardan koruyan bir koruyucu olabilir, bazen de sıkıldığı veya yalnız olduğu zamanlarda ona eşlik edecek birisidir.

Hayali oyun arkadaşları oldukça sık karşılaşılan olgulardır. Çocukların yaklaşık 2/3’sinin bu tip arkadaşlar yarattıkları tahmin edilmektedir.

Pek çok hayali arkadaş, ilk olarak çocuk iki buçuk ila üç yaş arasındayken ortaya çıkar. Birkaç sene kadar ortalıkta kalır ve çocuk beş-altı yaşlarına geldiğinde ortadan kaybolur. Çocukların büyük çoğunluğu bunu kesinlikle inkar etseler de, hayali arkadaşlarının hayal ürünü olduğunu bilirler.

Bazı ailelerde bir çocuğun görünmez arkadaşı sadece ara sıra ziyarete gelir, bazılarında bu arkadaş sürekli oradadır. Çeşitli şekillerde bulunabilir, bir ismi, belirgin özellikleri ve kendi alışkanlıkları olabilir. Bazı çocukların birden fazla hayali oyun arkadaşları vardır, bu arkadaşlar beraberce ya da teker teker ortaya çıkabilirler.

Araştırmaların gösterdiğine göre hayali oyun arkadaşı olan çocukların pek çok gerçek arkadaşı vardır, bu çocuklar zengin bir kelime hazinesine sahiptirler, yaratıcıdırlar, bağımsızdırlar, sokulgandırlar, arkadaşları ve öğretmenleriyle işbirliği yapmaya yatkındırlar. Gerçek ve hayal gücü arasında diğer çocuklar kadar ayırım yapabilirler.

Çocuğunuzun hayali arkadaşı ile olan ilişkisini herkes için yararlı bir deneyim haline getirmek için öneriler

• Müdahale etmeden ya da kötü yorumlarda bulunmaksızın çocuğunuzun hayali arkadaş fantezisini yaşamasına izin verin.
• Arkadaşını kabul edin ve onu hoş karşılayın.
• Çocuğunuz isteyene kadar hayali arkadaşa masada bir yer göstermeyin ya da çocuğunuz sizden beklemeden hayali arkadaşa iyi geceler öpücüğü vermeyin.
• Arkadaşını kullanmak konusunda uyanık olun.
• Çocuğunuzun, yaptıklarının sonucundan arkadaşını kullanarak kaçmasına izin vermeyin.
• Çocuğunuzun hayal gücünün güçlenmesine, çeşitli karakterler, yerler ve konular içeren kitaplar okuyarak yardımcı olun.
• Çocuğunuz hayali arkadaşı olumsuz duygularından kurtulmak için kullanıyorsa, onu bu konular hakkında sizinle konuşmaya ve daha başka, emniyetli yollar aracılığıyla bunlardan kurtulmaya cesaretlendirin.
• Yeterince gerçek arkadaşı olmasını sağlayın.
• Çocuğunuzun eninde sonunda hayali arkadaşından vazgeçeceğini unutmayın.

8. Çocuğunuzun 34-36. ayları

Utangaçlık

Çocuğunuz, başka çocuklarla dolu bir odada olduğu zaman objektif bir gözle etrafı tararsanız muhtemelen tek utangaç çocuğun o olmadığını göreceksiniz. Bu utangaçlığın sebebi 2-3 yaş arası çocukların nadiren dışarı çıkmalarıdır; çoğu en azından bir süre için ürkektir.

Bazıları erişkinlerle yeterince rahattır, ama akranlarıyla değildir. Bazıları akranlarıyla rahattır ama en yakın aile bireylerinden biri olmadığı sürece bir erişkinle konuşamaz. Diğerleri iyi tanımadıkları herkese karşı çekingendir. Altı yaşındayken bütün çocukların yarısı çekingendir, ama ergenlik yıllarından bunların yarısı çekingenliklerinden kurtulurlar.

Ancak, yaklaşık her 5 çocuktan birinde çekingenlik kalıtsaldır; bu çocuklar tamamen çekingenliklerinden kurtulamazlar ama sıklıkla bununla mücadele etmeyi öğrenirler. Biraz destekle, doğuştan çekingen olan çocuklar bile arkadaş canlısı ve kendine güvenen erişkinler olarak gelişebilir.

Çocuğunuzun çekingenliğini kırmanın yolları

• Onun utangaçlığını kabul edin.
• Onunla konuşurken ya da yakınlardayken başkalarıyla konuşmanız esnasında onu utangaç olarak tanımlamak, bu etiketin zihninde yer etmesine ve bunu bir gerçek olarak kabul etmesine yol açacaktır.
• Onu anlayın, onun gerçek endişe ve huzursuzluklarını hiçe saymayın.
• Onu cesaretlendirin.
• Ona prova yaptırın.
• Onu yapmak üzere olduğunuz şey için hazırlayın. (Orada bulunacak çocukların ve erişkinlerin isimlerini tekrarlamak, yapabilecekleri aktivitelerden bahsetmek, vb.)
• Eline bir şeyler verin. (Erişkinler için de elinizde çanta, içki, tabak gibi şeyler varken sosyal ortamlara katılmak daha kolaydır) Elindeki oyuncağı ona ait olduğu için güven hissi verecektir ancak oyuncağını paylaşabileceğine onu hazırlamanız gerekir.
• İhtiyacı olduğunda ona yardım edin, hazır olmadan ilerlemeye zorlamaksızın, özlemle bakıp katılmak istediği oyun grubuna bir giriş yolu önerin.