37. hafta ve altında doğan bebekler prematüre bebek sınıfına girer. 32 haftanın altında doğan bebekler ise ileri derecede prematüre bebek olarak kabul edilir. Normal doğum zamanından önce doğan bebekler anne karnından sonraki yeni hayatına adapte olmakta biraz zorluk çekebilir ve bu nedenle özel bakıma ihtiyaç duyarlar. Prematüre bebek özel ilgi ister. Peki prematüre bebek bakımı nasıl yapılır?
Prematüre bebeklerin ilk bakımı nasıl yapılır?
- Prematüre bebek doğum sonrası hastanede anne karnının sıcak ortamına benzeyen kuvözlerde bakıma alınırlar.
- Akciğer gelişimine bağlı solunum problemleri, enfeksiyon riskleri, beslenme sorunları, kansızlık, organların gelişimi gibi bir takım sorunlar yaşayabilen prematüre bebeklerin bakımları yoğun bakım ünitesinde bu steril kuvözlerde yapılır.
- Erken doğan bebek artık solunum desteğine ihtiyaç duymuyor ve emerek beslenebiliyorsa hastaneden taburcu edilir.
- Taburcu edilen prematüre bebeğin özel bakımına evde de devam etmek gerekir.
- Enfeksiyon riski açısından prematüre bebeklerin ilk altı ayı çok önemlidir.
Cilt bakımı ve temizliği nasıl olmalı?
- Yenidoğan bebeklerin ciltleri oldukça hassastır. Prematüre bebeklerin ciltleri ise normal zamanından önce doğdukları için çok daha hassastır ve ekstra özen ister.
- Özellikle bebeğin ilk aylarında enfeksiyon kapma riski olduğu için bebeğe dokunmadan önce ve alt temizliği sonrası ellerin temiz olduğundan emin olunmalıdır.
- Cildin pH dengesini bozan, parfüm ve alkol içeren hiçbir bakım ürünü kullanılmamalıdır.
- Bebeğin cildinin her zaman temiz tutulması gerekir. İlk haftalarda kaynatılmış ve ılıtılmış su ile yıkanmalıdır. Şampuan kullanılmasına gerek yoktur.
- Göbek kordonu bakımı çok dikkatli yapılmalı ve bölge kuru ve temiz tutulmalıdır.
- Bebeğin kalabalık ve havasız ortamlarda bulunmaması gerekir.
- Gözde çapaklanma var ise kaynamış soğumuş suyla ve gazlı bezle sıklıkla temizlenmelidir. Ayrıca bir göze kullanılan gazlı bez diğer göz için kullanılmamalıdır.
- Zamanında doğan bebeklere göre daha fazla üşüyecekleri için prematüre bebekler bir kat daha fazla giydirilebilir.
- Vücut ısılarını koruyabilmeleri için bebeğin kıyafetlerinin vücudunun her yerini sarması gerekir. Yoksa üşür ve kendini ısıtmak için ekstra enerji sarf eder.
- Bebeğin vücut ısısı sıklıkla kontrol edilmeli, bulunduğu odanın sıcaklığı sabit tutulmalıdır.
- %100 pamuklu kolay çıkarılabilen kıyafetler tercih edilmelidir.
Prematüre bebek beslenmesinde nelere dikkat etmek gerekir?
- Hastanedeki özel bakımın ardından taburcu olduktan sonra da prematüre bebeğin beslenmesine çok dikkat etmek gerekir.
- Prematüre bebeklerin enerji gereksinimleri zamanında doğmuş bebeklerden daha fazladır. Bu bebeklerin kilo gelişimi ve beslenmesi bu enerji gereksinimine göre hesaplanmalı, bebeğin alması gereken ortalama kilo doktoru ile takip edilmeli ve normalin altında ise mutlaka önlem alınmalıdır.
- Bebeğin boy ve kilo gelişimini takip eden doktorunuz, gerektiği durumlarda anne sütü zenginleştirici ürünler önerebilir.
- Bebeğin emme refleksini geliştirmek için bebek mutlaka emzirmelidir. Emme sıkıntısı yaşanıyorsa bebek uyandırılır. Gerekirse kıyafeti çıkarılıp soğuk uyaranla bebeğin uyanması sağlanır. Emzirme öncesi alt değiştirmekte bebeğin uyanmasını sağlayacaktır.
- Emme sorunları ile karşılaşıldığında anne sütü uygun koşullarda sağmalı ve alternatif yollarda vermelidir.
- Anne sütü alımının yetersiz olduğu durumlarda prematüre bebek beslenmesi için doktorunuza danışınız.
- Bebek beslenirken rengine ve hareketlerine dikkat etmek gerekir. Bebeğin renginde hastane çıkışına göre sararma ve daha soluk bir renk gözlemlenirse mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Uyku düzeni hakkında bilinmesi gerekenler
- Prematüre doğan bebekler diğer yenidoğan bebeklere göre daha uzun süre uyurlar.
- Bebeğin beslenmesine ayrılan süre ne kadar uzarsa uykuya eğilim o kadar artar çünkü bebek emerken enerji sarf ettiği için yorulur. Bu nedenle beslenme ve uyku düzeni iyi ayarlanmalıdır.
- Beslenme saatlerinin dışında genelde uyurlar. Bu süre zamanında doğan bebeklere göre daha uzun olabilir.
- Bebeğin sert bir yatakta yatırılması gerekir ve yastık kullanımı önerilmez.
- Büyüme hormonu uyurken salgılandığı için bebeğin özellikle gece karanlıkta veya loş bir ışıkta uyuması tercih edilir. Böylece gece gündüz ayırımı yaparak uyku düzenine alışması sağlanır.
- Gece uykularının düzene girmesi prematüre bebeklerde biraz daha uzun sürebilir.
- Anne sıcaklığını hissederek bebeğin sakinleşmesi daha kolay uyumasına yardımcı olur.
- Ayrıca prematürelerde kıkırdak dokular henüz olgunlaşmadığı için uykudayken yatış pozisyonlarına dikkat edilmelidir. Uzun süre aynı pozisyonda uyumaması için ara sıra yatış şekli değiştirilmelidir. Böylece baş bölgesinde oluşabilecek düzlükler de önlenmiş olur.