Adım Adım Tuvalet Eğitimi

Tuvalet eğitimine başlamak için öncelikle çocuğunuzun bu eğitime hazır olup olmadığına karar verilmesi gerekir.

Tuvalet eğitimi için çocuğunuz idrar yollarındaki kasları kontrol edebiliyor olmalıdır. Bu dönem genellikle 18-24 ayları arasındadır ancak bu yaş çocuğa göre farklılık gösterebilir.

Çocuğunuzun bu eğitime hazır olup olmadığını anlamanız için fiziksel, davranışsal ve bilişsel işaretleri değerlendirmeniz gerekir.

Fiziksel işaretler

• Günde bir kere yeteri kadar idrar yapabilmesi
• Düzenli bağırsak hareketlerinin olması
• Dengeli yürüyebilmesi ve hatta koşması
• Kısa süreli uykularında veya en az iki saat altının kuru kalması

Çocuğunuzun bu özelliklere sahip olması mesane kaslarının idrarı tutabilecek oranda geliştiğini göstermektedir.

Davranışsal işaretler

• Büyük tuvaletinin geldiğini haber vermesi buna dair fiziksel işaret vermesi (örneğin bunu size söylemesi, aşağı doğru çömelmesi gibi)
• Islak ve kirli bezi giymekten hoşlanmaması
• 2-5 dakika arası sessizce oturabilmesi
• Kıyafetlerini kendisinin çıkarıp giyebilmesi
• Bağımsız olma isteği
• Gelişimiyle övünmesi veya gurur duyması (Ben artık çocuk değilim büyüdüm ve kendi tuvaletimi kendim yapabilirim gibi)
• Tuvaleti kullanmak için direnç göstermemesi.

Bilişsel işaretler

• Tuvaleti geldiği zaman tuvalete gitmesi veya tuvaleti gelmeden önce size söylemesi gerektiğini bilmesi, hatta tuvalete gidene kadar tuvaletini tutması
• Basit yönlendirmeleri kabul etmesi (örneğin, oyuncakları toplamasını istemek gibi)
• Bir şeyleri ait oldukları yere tekrar koyabilmesi
• Tuvalet, çiş ve kaka sözcüklerinin anlamlarını bilmesi

Eğer çocuğunuzun bu işaretler doğrultusunda tuvalet eğitimine hazır olduğunu düşünüyorsanız aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.

• Tuvalet eğitimine başlamaya karar verdiğinizde ilk iş olarak çocuğunuza onun dikkatini çekecek (renkli, müzikli) bir oturak alın ve incelemesine izin verin.
• Oturağın ona ait olduğunu söyleyin ve ne işe yaradığını anlatın.
• Tuvaleti geldiğinde size söylemesini söyleyin ve onu oturağa yönlendirin.
• Eğer tuvaletini oturağa yaparsa onu yüreklendirmek ve takdir etmek için telefonla babasına, büyükanne ya da babasına haber vermesini isteyin.
• Tuvaletini yaptığında onun da artık büyükler gibi tuvaletini yapabildiğini, artık büyük bir çocuk olduğunu söyleyin.
• İlk zamanlarda oturmak istemiyor ve hırçınlaşıyorsa onunla inatlaşmayın ve bir müddet daha bekleyin.
• Sonraki denemelerinizde de aynı tepkiyi veriyorsa tuvalet eğitimine bir müddet ara verin.
• Tuvaletini oturağa yapmaya alıştığında artık anne babası gibi banyoda tuvaletini yapması gerektiğini anlatın ve oturağını banyoya koyun.
• Tuvalet eğitiminde önce gündüz büyük tuvaletini yapmasını sonra gündüz küçük tuvaletini ve gece tuvaletini öğretin. Gündüz tuvaleti geldiğinde söylüyor ve oturağına oturuyorsa artık geceleri de bezini çıkarabilirsiniz.
• Tuvalet eğitimi boyunca sabırlı ve hoşgörülü olmalısınız. Eğer bu dönemde ona kızar, bağırır ya da bunu bir şekilde belli ederseniz korku yaşayacağı için tüm çabalarınız boşa gidebilir.
• Tüm denemelerinize rağmen 3,5- 4 yaşına gelen çocuğunuz hala tuvalet alışkanlığı kazanmamışsa bir uzmana danışmanızı tavsiye ederiz.

Psikolog Eda Gökduman