Annelerin Emzirme Sürecindeki Rutinleri

Bebekler bağışıklık sistemi henüz tamamlanmadan dünyaya gelir. İlk doğduklarında bağışıklık sistemi çok zayıf olan bebekler için en iyi besin kaynağı anne sütüdür.  Bebeğin beslenmesi ve bağışıklık sisteminin güçlenmesi için emzirme rutinleri ve emzirme düzeninin sağlanması büyük önem taşır.

Doğumdan sonraki ilk 3-4 gün boyunca annenin ürettiği sütün adı kolostrumdur. Ağız sütü de denilen kolostrum, her iki doğum şeklinde de doğumdan hemen sonra yaklaşık 6 saat içinde gelir.  Rengi sarı olan bu süt ilk etapta bebeğin bağışıklık sistemini güçlendirir ve bebeği bağırsak ve solunum yolları enfeksiyonlarından kaynaklanan problemlerden korur.

Yenidoğan Nasıl Emzirilir?

Doğumdan sonraki 4’üncü günden itibaren anne sütü olgunlaşmaya geçer. Bebek emdikçe annenin göğsündeki süt kanalları açılır ve süt üretimi artar.

Yenidoğan bebeklerin midesinin küçük olması sık sık emmesine neden olur. Anne sütünün artmasını ve bebeğin beslenmesini sağlamak için yenidoğan bebekler her istediğinde emzirilmeli ve anne ile bebek sürekli ten temasında olmalıdır. Emzirme rutinleri oluşturmak için gerekiyorsa yenidoğan bebeği uyandırmak ve beslemek gerekebilir.  

Bebeklerde Emzirme Düzeni Nasıl Olmalıdır?

Bebekler büyüdükçe emzirme süreçleri ve emzirme düzeni de değişir. Bebeklerin ayına göre emzirme rutinleri şu şekilde olabilir;

• İlk ayda bebekler gündüz 2-2.5 saatte bir, gece 3 saatte bir uyandırılıp emzirilmelidir.

• İkinci ayda bebeğin kilo alımı normalse gündüz beslenmesi için 3-3.5 saatte bir, gece  beslenmesi için ise 4-5 saatte bir emzirilmelidir.

• Üçüncü aydan sonra bebek gece ne zaman uyanırsa o zaman emzirilmelidir. Eğer bebek 6-8 saat uyanmıyorsa beslenmek için uyandırılmamalıdır.

• 1 yaşından sonra gece beslenmesi kesilmelidir.

Anne sütü istenilen miktarda değilse ya da yoksa, bebeğin ihtiyacı olan temel besinlerden faydalanabilmesi için doktorun tavsiye ettiği çocuk devam sütü ile bebeğin beslenmesi desteklenebilir.  Anne sütünde bulunan prebiyotikler beslenme için değerlidir. Prebiyotikler, yararlı bakteriler için besin görevi görür ve yararlı bakterilerin doğal olarak çoğalmasını sağlar (1). Aynı zamanda zararlı bakterilerin bağırsağa yerleşmesini önlerler. Bu nedenle de prebiyotikler, bağışıklığı destekleyici özelliğe sahiptir.

Doğumdan sonra ilk günlerde anne sütü miktarının az olması normaldir. Ancak ilk 1 haftadan sonra anne sütü hala istenilen miktarda değilse doktorun önerdiği bir devam sütüne başlamak gerekir. Anne önce bebeğini emzirebilir, emzirme süreci sonrasında ise bebeğinin beslenmesini doktorun tavsiye ettiği devam sütü ile destekleyebilir. 

Anne Sütünü Artırmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Doğumdan sonra ilk günlerde anne sütü miktarının az olması normaldir. Ancak ilk 1 haftadan sonra anne sütü hala istenilen miktarda değilse doktorun önerdiği bir devam sütüne başlamak gerekir. Anne önce bebeğini emzirebilir, emzirme süreci sonrasında ise bebeğinin beslenmesini prebiyotik içeriği zengin olan devam sütü ile destekleyebilir. 

Anne, bebeğinin bağışıklığını artırmak ve beslenmesini sağlamak için emzirmekten vazgeçmemelidir. Anne sütünün artmasını sağlamak için emzirme rutinlerinde özellikle şunlara dikkat edilip uygulanabilir;

• Anne sütünün artması için bebekle bol bol ten teması etkilidir. Temas ve anne kokusu, bebeğin emme güdüsünü artırır ve memeyi daha çok çekmesini sağlar. Bebek meme ucunu ne kadar uyarırsa süt üretimi o kadar fazla olur.

• Göğse yapılacak kısa ve nazik masajlar süt bezlerini uyarır ve kan akışını düzenleyerek sütün artmasına destek olabilir.

• Göğüslere ılık kompres uygulaması ve anneye yapılan sırt masajı oksitosin hormonunun salgılanmasında ve anne sütünün artmasında faydalı olur.

• Sütün artması için bebeğin emzirilmesinden sonra göğüs pompa ile 10-15 dakika sağılmalıdır. Sağma işlemi, süt üretimi için beyni ve vücudu tetikler.

• Anne beslenmesine dikkat ederek sütünün yağlanması için protein ağırlıklı beslenmesine özen göstermelidir. Beslenmesini geliştirmek isteyen emziren anneler, özel sütlü içecek ve vitaminli karışık bitki çayları içebilir.

• Süt üretimi hormonlarının çalışabilmesinde, annenin moralinin yüksek, stressiz ve mutlu olması etkilidir. Endişe süt üretimini azaltır.

• Uyku da anne sütünün artmasını etkiler.  Annenin bebeğiyle fırsat bulduğu zamanlarda uyuması süt miktarını artırır.

• Annenin gün içinde 7-8 bardak su içmesi önemlidir. Her emzirme sonrası 1 bardak su içilerek süt üretimi desteklenebilir.

Bebek Hemşiresi

Esra Ertuğrul

Kaynak

(1)   Arslanoğlu S et al., 2007, The Journal of Nutrition, Nutrition and Disease.