Aşılama Yöntemi ile Gebelik: Nedir, Nasıl Yapılır?

Doğal yollarla hamile kalamayan kadınlara alternatif olarak uygulanan yardımcı üreme yollarının başında aşılama yöntemi gelir. Aşılama ile hamile kalma yöntemi, özellikle sperm sayısı veya sperm hareketinin hafif düşüklüğünde, açıklanamayan kısırlık durumunda, anne adayında bir tüpün kapalı olmasında veya yumurtlama problemi olmasında, yumurta takibi ile gebelik elde edilememesi halinde uygulanabilir. Çiftler, doğal şekilde korunmadan bir yıl cinsel ilişki yaşadıktan sonra gebe kalınamaması durumunda gerekli testleri yaptırarak aşılama yöntemiyle hamilelik için başvurabilirler.

Aşılama nedir?

Aşılama veya tıbbi deyimi ile inseminasyon, tüp bebek öncesinde en çok tercih edilen tedavilerden biridir. Aşılama, erkeğin spermlerinin cinsel ilişki olmaksızın kadının üreme sistemine aşılanarak yerleştirilmesidir. Aşılama yöntemi ile kadına gerekli hormonlar verilerek gebeliği oluşturabilecek yumurtanın gelişimi sağlanır. Bu asıl amacın yanında erkek spermlerinin yumurtayı dölleyebilmesi için birtakım işlemlerden geçirilip rahim ağzına enjekte edilmesi amacıyla uygulanır.

Aşılama tedavisi için en uygun zaman, anne adayının yumurtlama dönemidir. Aşılama tedavisinde öncelikle baba adayından alınan spermler özel bir solüsyon içinde yıkanır ve sağlıklı olan spermler ayrılır. Daha sonra anne adayının vajinasına yerleştirilir. Aşılama tedavisinin amacı, spermleri doğrudan yumurtaya en yakın alana bırakmaktır. Böylece herhangi bir engelle karşılaşmayan sperm hücrelerinin yumurtayı dölleme şansı büyük oranda artar.

Aşılamanın başarısı başta anne adayının yaşı olmak üzere kısırlık süresi, tüplerin açıklığına bağlıdır. Anne adayının yaşı büyüdükçe aşılama tedavisinin başarı oranı düşebilir. Aşılama ile hamile kalma yöntemi yaşın 39'un üzerinde olduğu ve kısırlık süresi 8 yılı aşkın olan çiftlerde tercih edilmeyebilir. Aşılama yerine tüp bebek tedavisi tavsiye edilebilir. Aşılama yöntemiyle hamilelik için en fazla 3-4 defa yapılması önerilmektedir. Hamile kalınamaması durumunda çiftler tüp bebeğe yönlendirilebilir.

Aşılama yöntemi öncesi hangi tetkikler yapılır?

Aşılama için anne adayında en az bir tüpün açık olması gerekmektedir. Uzmanlar bu nedenle eğer daha önce tüplerin durumu incelenmediyse, aşılama öncesinde rahim filmi veya laparoskopi ile kontrol edilmesini tavsiye eder. Aşılama yöntemi öncesi şu tetkikler yapılır;

• Aşılama yöntemiyle hamilelik için denemelerin üzerinden en az bir yıl gibi bir sürenin geçmiş ve olumlu bir sonuca ulaşılamamış olunması gerekir.
• Bu durumda öncelikle bebek deneyen çiftin kısırlık sorununun olup olmadığının saptanması için birtakım tetkikler yapılır.
• Aşılama ile hamile kalmak için ilk olarak erkeğin spermlerin analizi yapılır.  Aşılama yapılabilmesi için sperm hücrelerinde bir sorun olmaması gerekir.
• Sonra anne adayının rahim filmi çekilir ve hormon tetkikleri yapılır.
• Anne adayının yumurtalıklarının spermi dölleyebilecek kalitede olması lazımdır.
• Çıkan sonuçlar incelendikten sonra eğer herhangi bir sorun yoksa aşılama yöntemi uygulanır.

Aşılama tedavisinin aşamaları

Doğal yollarla bebek sahibi olamayan çiftlerde bebek sahibi olma şansını büyük oranda artıran tedavi yöntemlerinden bir tanesi olan aşılama yöntemi, yaklaşık 15 günlük bir zaman dilimi içinde gerçekleştirilir. Bu sürede baba adayı aşılama günü sperm örneği vermek için, anne adayı ise ultrasonografi takibi ve en son aşılama işlemi için tedavi merkezine çağrılır. Aşılama tedavisi 3 aşamadan oluşur;

• Yumurtalıkların uyarılması
• Sperm toplanması
• Aşılama işlemi

Aşılama yöntemi ile gebelik öncesinde yumurta ve spermlerin kaliteli ve sağlıklı olması için birtakım ilaçlarla veya alternatif tıp yöntemiyle desteklenebilir.

Aşılama nasıl yapılır?

Bir tedavi desteği alarak bebek sahibi olmak isteyen çiftlerin en çok merak ettiği sorular arasında ‘Hamile kalmak için aşılama nasıl yapılır?’ ya da ‘Bebek için aşılama nasıl yapılır?’ soruları yer alır.   Aşılama ile hamile kalma yöntemi, yumurtalıkların uyarıldıktan sonra spermlerin rahim içerisine konulması ve uyarılmış olan yumurtalıktan atılan yumurtalar ile spermlerin birbirlerini bulmalarını kolaylaştırma süreci şeklinde özetlenebilir.

Öncelikle anne adayının yumurtalıklarının ilaç ile uyarılması gerekir. Yumurtalıkları uyarmadan normal şekilde gelişen tek yumurta ile aşılama yapılması, düşük bir gebelik oranı vereceğinden tercih edilmez. Bu nedenle yumurtalıklar hap veya iğneler ile uyarılabilir. Yumurtalar olgunlaştığı zaman ise çatlatma iğnesi verilir. Bu iğneden takribi 34-40 saat sonra erkekten alınan sperm yıkanarak hareketliliği artırılır ve sonra rahim içine verilir.

Tüm bu süreç şu şekilde özetlenebilir;

• Aşılama yöntemiyle hamilelik için ilk adım olarak anne adayı muayene masasına uzanır.
• Steril spekulum rahim ağzına yerleştirilir.
• Daha sonra steril kanül yavaş bir şekilde rahim ağzından içeriye doğru yerleştirilir.
• Laboratuvar ortamından gelen ve steril enjektöre çekilmiş sperm kanülden yavaşça içeriye enjekte edilir.
• Sadece birkaç dakika süren işlem sırasında anne adayının canı yanmaz.
• İşlem sonrası anne adayı yarım saat kadar dinlendirilir.
• Aşılama sonrasındaki birkaç gün cinsel ilişkinden ve ağır fiziksel aktiviteden uzak durmak gerekir.
• Aşılama bazen 12 saat ara ile 2 kez uygulanabilir.
• İşlemden 10-12 gün sonra kanda gebelik testi yapılabilir.

Kaynak

Kaynak