Bebeklerde Uyku Eğitimi

Her bebeğin uyku rutini ve düzeni birbirinden farklılık gösterir. Bazı bebekler rahatça, destek almadan ve çoğu gün aynı saatlerde uykuya dalarken, bazı bebekler için bu neredeyse imkansızdır. Hem uykuya geçmede hem de uyku düzeninde sıkıntı yaşayan bebekler için uyku sürecini daha kolaylaştırmak gerekebilir. İşte bebeklerde uyku eğitimi bu noktada devreye girer. 

Bebeklerde uyku eğitiminin temelinde sallanma, kucakta ya da arabada gezdirme gibi destekler olmadan kendi kendilerine uyuyabilmelerini sağlamak yatar. Bu eğitim ile aynı zamanda bebeklerin gece boyunca kesintisiz ve kaliteli bir uyku uyumaları amaçlanır. 

Peki bebeğinize vereceğiniz uyku eğitimine ne zaman başlamalısınız?  İlk aydan itibaren bebeğinizin düzenli uyumasını beklemeyin. Yeni doğmuş bir bebeğe uyku eğitimi vermeye çalışmanız doğru olmaz. Bu nedenle birçok uyku uzmanının tavsiye ettiği gibi bebek uyku eğitimine 3-4. aydan sonra başlayabilirsiniz. 

Ancak bazı durumlar vardır ki bebeğe uyku eğitimi vermeye başlamak için uygun bir zaman değildir. Bebeğinizde şu durumlar varsa uyku eğitimine başlamayı erteleyebilirsiniz;

• Burun tıkanıklığı ve nefes alma zorluğu

• Hastalık

• Reflü

• Büyüme atağı

• Kolik

• Aşı günü

• Yeni bir ek gıdaya başlamanması

• Diş çıkarma dönemi

Bebekte bu durumların dışında ev ve anneden kaynaklı olumsuz durumlar da eğitimi riske sokabilir. Eğer evde ciddi bir değişim varsa, annenin işe başlama dönemi ise ya da anne stresli bir dönemdeyse bebeklerde uyku eğitimine başlanması tavsiye edilmez.

Bebeklere Uyku Eğitimi Nasıl Verilir?

Bebeklerin sağlıklı gelişimlerini sağlamak için beslenme, uyku, oyun ritminin oluşturulması oldukça önemli. Bu rutinin bir parçası olan kaliteli ve düzenli bir uyku için ise bebeğin sağlıklı uyku alışkanlıklarını kazanması gerekir.

Bebeğinizi bugüne kadar emzirerek, ayakta veya kucağınızda sallayarak ya da araba ile gezdirerek uyutmuş olabilirsiniz. Şimdi bunlara gerek kalmadan bebeğinizin kendi kendine sizden destek almaksızın uyumasını sağlama zamanı geldi. Bunun için bazı noktalara dikkat etmenizde fayda var;

• Bebeğinizin uyku alışkanlıklarını değiştirirken öncelikle sizin buna hazır ve istekli olmanız gerekiyor. Sabrınız ve kararlılığınız bu sürecin daha rahat geçmesini kolaylaştırır. 

• Bebeğinizin uyku eğitimine keskin değişimler yerine yumuşak geçişler ile başlayabilirsiniz. Adım adım değişiklik yapmak her ikiniz için de iyi olabilir.

• Bebeğinizle tensel teması bu süreçte hiç kesmeyin. Bu bebeğinizi daha çok sakinleştirebilir. Yatağına yatırdığınızda bebeğinizin sırtını okşayabilir, ninni söyleyerek sesinizle ona huzur verebilirsiniz. 

• Yatmadan önce yaptıracağınız ılık bir banyo ve masaj da bebeğinizin uykuya geçişini kolaylaştıracaktır. 

• Bebeğinizi yatağına koyduğunuzda ağlarsa kucağınıza alıp sakinleşmesini bekleyin. Biraz bekledikten sonra hala ağlıyorsa bile tekrar yatağına bırakın. Eğer hala ağlıyorsa kucağınıza alıp yeniden sakinleşmesini sağlayabilirsiniz. Yavaş ve küçük ilerlemelerle yol almak için bunu birkaç kez denemek zorunda kalabilirsiniz. Bu şekilde zamanla bebeğiniz kendi kendine sakinleşme ve hatta uyuma becerisi kazanacak.

• Tüm bu süreç boyunca konuşmayı ve ona sevgi göstermeyi ihmal etmeyin. Bebeğinizi yalnız bırakıp tek başına uyumaya zorlamayın. Kendini güvende hissederek sakinleşmesi ve uyuması oldukça önemli. 

Bebeklerde uyku eğitiminin ilk günleri hatta ilk haftaları biraz zor ve sıkıntılı geçebilir. Ama bu sürecin normal olduğunu düşünerek sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırma eğitimine vazgeçmeden devam edin. Uyuma saati geldiğini anlayacak olan bebeğiniz zamanla kendi kendine uyku havasına girecektir. Unutmayın ki sabırlı ve kararlı olmanız, bebeğinizin uyku rutinine alışmasını kolaylaştırır. 

Aylara ve Yaşlara Göre Bebek Uyku Eğitimi 

Bebeğiniz büyüdükçe birçok ihtiyacı gibi uyku ihtiyacı da değişecek. Bebeğinizin ayına ve yaşına göre gün içinde ne kadar uykuya ihtiyacını olduğunu bilirseniz, uyku düzenini ve uyku rutinini daha rahat oluşturursunuz.  İşte size bebeğinizin ayına ve yaşına göre uyku eğitimini nasıl vereceğinizle ilgili önemli detaylar;

3 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebek 3 aylık olana kadar günlük 17-18 saat kadar uyur.

• Kalan zamanda bebeğinizle oynamalı, onunla konuşmalısınız.

• Bebek 6 haftalık olduktan sonra ona kitap okuyarak, yatmadan önce besleyerek bir uyku düzeni oluşturabilirsiniz.

4 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebeğiniz bu dönemde uyku / uyanıklık düzenini geliştirmeye başlayabilir.

• Uykuya dalması ve gece uyandığında yine uykuya devam edebilmesi için önce bebeğin kendi kendine sakinleşme becerisini edinmesi gerekir. 4. aydan itibaren bebekler bu beceriyi edinmeye başlayabilir. 

• Bebeğinizin daha uzun süre uyumasına yardımcı olmak istiyorsanız, bu dönem uyku eğitimini denemek için iyi bir zaman olabilir.

• 4. aya geldiğinizde bebeğinizi uyutmak için verdiğiniz desteği günden güne aşamalı olarak azaltabilirsiniz.

• Bebeğiniz için belirli bir uyuma saati ve onu uykuya hazırlayabilecek uyku rutinleri oluşturabilirsiniz.

5 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebeğiniz bu aylarda gece acıkarak uyanmaya başladıysa, gündüz beslenmesi yetersiz kalıyor demektir. Bebeğinizin gece iyi uyuması için gündüz karnının iyice doyması oldukça önemli.

• Bebeğinizi gündüz yeterince beslemenize rağmen gece hep aynı saatte uyanıyorsa bu alışkanlık uyanması olabilir. Emme aralıklarını azaltarak bu alışkanlıktan onu kurtarabilirsiniz.

• Bebeğinizi gece uyandığında hemen kucağınıza almayın, kendi kendine uykuya devam etmesi için biraz bekleyin. Erken müdahale etmek, iyi uyuyan bebeklerin bile uyku sorunu yaşamasına neden olabilir.

6 aylık bebek uyku eğitimi 

• 6 aylık bebekler gündüzleri 3 saate kadar uyumadan durabilir. Geceleri de 6-8 saat kadar kesintisiz uyuyabilir. 

• Bebeklerin 6. ayı ek gıdaya geçiş, oturmaya başlama, diş çıkarma gibi yeni gelişme ve becerilerin kazanıldığı bir dönemdir. Bu gelişim süreçleri bebeğinizin hem gündüz hem de gece uykusunu olumsuz etkileyebilir. Uyku düzeninizde problem yaşasanız da bunun geçici bir dönem olduğunu düşünerek her zamanki rutininizi sürdürün.

• Bebeğinizin uykuya dalmasını kolaylaştırmak için uyku arkadaşı edinmesi iyi bir fikir olabilir. Küçük bir oyuncak ya da örtü, bebeğinize uyku arkadaşlığı yapabilir. Bu onun hem uykuya dalmasını hem de uyku rutini edinmesini sağlar. 

• 6 aylık bebeğiniz hala kucağınızda uyumak istiyorsa aşamalı olarak yatağında uykuya dalmasını sağlamalısınız.  Kucağınızda uyutmaya başladığınız bebeğinizi her gün daha az mayışık şekilde yatağına koyun. Uykuya tam olarak dalmasını yatağında gerçekleştirirse, zamanla desteksiz uyumaya başlayabilir. 

 7 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebeğinizin fiziksel gelişimi arttıkça gece uyanıp oturma veya yatağına tutunup ayağa kalkma çabaları da artar. Gece bu hareketleri yapmasını önlemek için gün içinde bu aktiveleri yapmasına imkan verin. Bu şekilde gece uyanmaları azalabilir. 

• 7.  ay civarında bebeklerin gündüz uyku ihtiyacı azalmaya başlar. Bebeğiniz gündüz uykularına zor dalıyorsa uyanık kaldığı süreyi artırın ve yavaş yavaş gündüz uyku sayısını bir tane azaltın. Mesela bebeğiniz gündüz 3 kez uyuyorsa bunu zamanla 2’ye çekin.

• Çoğu bebek ayrılık kaygısı yaşar. Bu kaygıyı oyunlarla gidermek mümkün olabilir. Bebeğinizi atağına koyduğunuzda ağlamaya başlıyorsa onunla bol bol ce-e gibi ayrılık kaygısını azaltan oyunlar oynayın. Bu oyunlar ona bir yere gitseniz bile her zaman geri döneceğinize dair güven verir. 

 8 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebeğinizi 8. ayında da gece uykusuna 18:00 ile 20:00 arasında yatırmaya devam edin. Gece uykusuna yatma zamanını, gündüz ne kadar uyuduğuna göre belirleyebilirsiniz.  Gündüz az uyuduysa, gece uykusuna erken yatırmaya özen gösterin.

• 8. ay bebeklerin diş çıkarma dönemine denk gelir. Diş çıkarmak ise bebekler için sıkıntılı bir dönemdir ve uykularını olumsuz etkileyebilir. Bu dönemde uyku eğitimine başlamayın. Eğer bir uyku düzeniniz varsa ve diş çıkarma döneminde bu düzen bozulduysa, bu dönemi geçirinceye kadar bebeğinize destek olun.

9 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bu dönemde bebekler sıklıkla ağlama krizlerine girebilir, gece boyunca da ebeveynlerini yanında isteyebilir.

• Gittikçe rüya görmeleri fazlalaşan bebekler derin uykuya dalmakta da zorlanabilirler.

• Yine bu dönemde diş çıkarmaya başlayan bebekler ağrıları nedeniyle geceleri huzursuzluk yaşayabilir.

10 aylık bebek uyku eğitimi 

• 10. ay civarında bebeklerin gündüz uykuları düzene girmiş olur. Sabah ve öğleden sonra olmak üzere gün içinde iki kez uyurlar.

• Bu aylardaki bebeklerin genellikle gece beslenme ihtiyacı olmaz. Geceleri kesintisiz uyuyabilirler. 

• Eğer gün içinde yeterli beslenmesine rağmen gece sık sık uyanıyorsa bebeğiniz gece uyanmasını alışkanlık haline getirmiş olabilir. Sağlıklı uyku alışkanlığı için gece uyanmalarını önce azaltıp sonra tamamen kaldırmanız önemlidir.  

• Bebeğiniz uyku eğitimine karşı direnç gösterebilir. Buna rağmen siz uyku rutinlerinize sadık kalın ve ona uyku zamanı geldiğine dair mesajlar verin. 

11 aylık bebek uyku eğitimi 

• Bebekler genelde 12-18. aylar arasında iki gündüz uykusundan bir gündüz uykusuna geçerler. 

• Bebeğiniz iki uykusundan birinde uykuya geçerken ağlıyorsa veya bu uykusunu çok kısa uyuyorsa, artık onun için de tek gündüz uyku zamanı gelmiş demektir. 

• Eğer bebeğiniz tek gündüz uykusuna başlarsa gece uykusuna 18:00-19:00 civarında yatırmalısınız.

• Bebekler gündüz çok yorulur ve az uyursa gece huzursuzluğu ve uyanması çok olur. Gündüz uykusunu erken yapan bebeğinizi gece uykusuna erken yatırın. Aksi taktirde aşırı yorulabilir ve gece sık sık uyanır. 

12 aylık bebek uyku eğitimi 

• 1 yaş bebekleri gündüzleri bir veya iki gündüz uykusu ile yaklaşık 2-3 saat, geceleri ise 10-12 saat arasında uyurlar.

• Bebekler 1 yaş civarı yürüme çalışmalarına başlar ve yürüme istekleri artar. Gündüz aktif olamayan bebek gece yatağında yürüme alıştırması yapmak isteyebilir, bu da gece uykularının bölünmesine neden olur.  

• Bebekler gün içinde yeterli enerjiyi almazlarsa, gece acıkarak uyanabilirler. Bu yüzden bebeğinizi kalori değeri yüksek sağlıklı yiyeceklerle beslemeye özen gösterin. 

• Bebeğinizin oyun oynayıp sonra biraz kitap okuyarak keyifli şekilde yatağına gitmesi uyku sürecini kolaylaştırır. 1 yaş bebek uyku eğitimine göre uyku saati öncesinde televizyon seyretmek bebeğinizin uykusunu olumsuz etkileyebilir. 

• Hareketlenen bebeğinizi uykuya hazırlamak için gerekiyorsa uyku öncesi rutininizin süresini biraz uzatabilirsiniz.

2 yaş bebek uyku eğitimi 

• İki yaşındaki çocukların çoğu artık gündüz bir kez olmak üzere ortalama 12-13 saat uyur. Gündüz uykularının azaldığı bu yaşta çocuğunuzu gece uykusuna daha erken yatırarak ihtiyacı olan uykuyu alabilmesini sağlayabilirsiniz.

• Büyüyen çocuğunuz artık bebek yatağında rahat edemeyebilir. Bebek yatağından çocuk yatağına geçiş için iki yaş uygun bir zamandır. 

• Ancak çocuğunuz bebek yatağından çocuk yatağına geçmekte direnç gösterebilir. Bu geçiş sürecini yeni renkli çarşaf ve oyuncaklarla eğlenceli hale getirmeye ve yeni yatağını sevmesine sağlamaya özen gösterin. Aksi takdirde uyku sorunları ile karşılaşabilirsiniz.

• Çocuğunuz uyumak istediğinde uyku rutinini bozacak isteklerde bulunabilir. Bu isteklere karşı taviz vermemeye dikkat edin. Uyku öncesi rutininize yeterli zamanı ayırarak çocuğunuzu her gün aynı saatlerde yatırın.

• Çocuğunuzun uyku rutini bittikten sonra uyku zamanının geldiğini bilmesi çok önemli. Sizin kararlı ve net olmanız çocuğunuzun da uyku öncesi bahaneler üretmesini engeller.

3 yaş bebek uyku eğitimi 

• Bu yaş civarındaki çocuklarda görülen uyku alışkanlıklarından biri, gece ebeveynlerinin yatağına gitmeleridir. Bunun alışkanlığa dönüşmemesi için çocuğunuz her sizin yatağınıza geldiğinde onu kendi yatağına tekrar götürmelisiniz.

• Çocuğunuza gece tek başına yatağında uyuyabilmesi için güven vermelisiniz. Gece korkuları bu yaşlarda sık görülür. Gece korkup uyandığında tekrar uyuyuncaya kadar onun yanında kalabilirsiniz. 

• Korku ve endişelerini azaltıcı telkinler de çocuğunuzun geceleri daha rahat uyumasını sağlayabilir.

• Bu yaşlarda görülen bir diğer uyku problemi, sabah erken uyanmalarıdır. Bazı çocuklar sabaha karşı uyanmasını rutin haline getirir. Bu durumda çocuğunuzun gün içindeki aktivitelerini, gündüz ne kadar uyuduğunu, gece uykuya kaçta yattığını tekrar gözden geçirip düzenlemeniz gerekebilir. 

Bebek uyutmada en etkili 3 yöntem

1.Dr. Sears Yöntemi

Dr. Wlliam Sears, bebeğin stresini ve kaygı düzeyini artırabilecek yöntemlerden ziyade, bebekleri gece boyunca uyumaya teşvik etmenin yumuşak yöntemlerini savunuyor. Bebeği kendi başına bırakarak ağlamasını teşvik eden metodların aksini savunan Dr. Sears bunu, ağlamanın bebeklerde stres oluşturduğu ve bunun sonucunda kan basıncının arttığı gerçeğine dayanarak savunuyor. İşte Dr. Sears yönteminin detayları:

• Bebeğinizi gün içinde sık sık kucaklayın, gününü mümkün olduğu kadar huzurlu hale getirin.
• Yatmadan önceki zaman için bebeğinizi sakinleştirecek banyo ya da beslenme gibi bir rutin belirleyin ve bunu tutarlı şekilde sürdürün.
• Bebeğinizle aynı odada uyuyun ve uykuya dalıncaya kadar yanında durun.
• Uyumadan hemen önce tok olduğundan emin olun, böylece gece açlık sebebiyle uyanmaz.
• Bebeğiniz hafif uykuya geçtikten yaklaşık 20 dakika sonra derin uykuya geçer. Hafif uykudan uyanarak uykuya geçiş süresinin uzamaması için yalnızca derin uykudayken yanından ayrılın.
• Gece boyunca uyanırsa, derin uyku aşamasına dönene kadar hafif ve ritmik hareketlerle kucağınızda tutatarak uykuya geçmesini sağlayabilirsiniz.

2. Tracy Hogg yöntemi

Bebeklerin ilk haftadan itibaren belirli bir uyku düzenine ihtiyaç duyduğunu söyleyen Tracy Hogg, yıllarca uyku sorunu yaşayan bebeklerin annelerine yardımcı olmuş bir bebek hemşiresidir. Bu yöntemde bebeğe, annenin her zaman yanında olduğu ama ayrı uyumaları gerektiği mesajı verilmeye çalışılır. İşte, Hogg'un uyku yöntemi aşamaları...

• Bebeğinizi uyku saatinde yatağına yatırın.
• Bebek ağlamaya başladığında onu kucağınıza alın, sustuğu anda yatağına geri koyun. Bu sırada bebeği sallamayın ya da onunla konuşmayın.
• Bu yöntemi bebek uyuyana kadar tekrarlayın. Defalarca yapmanız gerekebilir. Her bebekte bu sayı farklılık gösterebilir ancak gün geçtikte Tracy Hogg yöntemine harcadığınız süre azalacaktır.

3. Kim West yöntemi

Sakinlik ve sabır gerektiren bu yöntem, uyku eğitimini bebeği ağlatmadan sonlandırmak isteyen anne babalar için ideal. İşte, yöntemin detayları...

• Bebeğinizi rutin bir şekilde, uykulu ama uyanıkken yatağına yatırın.
• Beşiğinin yanına bir sandalye koyun.
• Bebeğinizin ağlamasına fırsat vermeden onu sevin ve okşayın. Uykuya dalacak gibi olduğunda hareketlerinizi azaltın.
• Bu yöntemin ilk üç gününde bebeğinizin yanından hiç ayrılmayın. Her gün sandalyenizi bebeğinizin yanından biraz daha uzaklaştırın.
• Bebeğiniz çok ağladığında onu kucağınıza alın, sakinleştikten sonra tekrar yatağına yatırın ve siz de sandalyenize geri dönün.
• Bir iki hafta sonra bebeğiniz kolayca uykuya dalacak, siz de yanında fazla beklemeden odadan çıkacaksınız.