Bebekler Yabancı Bir Cisim Yutarsa Ne Yapılmalı?

Solunum ve sindirim sistemine yabancı cisim kaçması, bebeklerin en sık yaşadıkları ev kazalarının başında gelir. Bazen ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen yabancı cisim yutma vakaları, özellikle 6 ay ila 5 yaş arasındaki çocuklarda çok daha fazla yaşanır. Siz de evinizde bu tür kazaları önlemek ya da gerçekleşmesi halinde neler yapmanız gerektiğini bilmek için yazımızı okuyabilirsiniz.  ‘Bebekler yabancı bir cisim yutarsa ne yapılmalı?’ sorusuna ilişkin pek çok detaylı bilgiyi bulabileceğiniz bu yazının dışında ‘Bebeklerde İlk Yardım Nasıl Uygulanır?’ başlıklı yazımızdan da ilk yardımla ilgili önemli bilgiler edinebilirsiniz.

Bebekler cisim yutarsa ne olur?

Dünyayı elleri ve ağızlarıyla keşfeden bebekler, küçük nesneleri bir anda yutabilir. Hatta çoğu zaman bebeğin yabancı cisim yuttuğuna, ebeveynler tanık olamayabilir. Bebeğin yuttuğu cisimlerin büyük ya da küçük boyutta olmasına göre sonuçları da farklılık gösterir. Yutulan katı yabancı cisimler bazen yemek borusunun başlangıç kısmına takılır ve sağlık sıkıntına neden olur. Yemek borusunu geçip mideye ulaşan cisimler ise genellikle sorunsuz olarak kendiliğinden dışkıyla çıkabilir. 

Çoğu küçük nesne herhangi bir soruna neden olmadan bağırsaktan geçer ve çıkar. Eğer cisim yemek borusundan mideye giderse ciddi bir tehdit oluşturmayabilir. Bu cisimler dışkı yoluyla atılabileceği gibi müdahalesi de kolaydır. Ancak büyük nesneler yemek borusunda sıkışabilir. Özellikle 2 yaşından küçük çocuklarda nesnelerin sıkışma riski daha yüksektir.

Nesne yemek borusunu tıkarsa bebekte yutma güçlüğü, boğaz veya göğüs ağrısı gibi semptomlar oluşur. Nadiren uzun ve geniş cisimler mide çıkışında ya da ince bağırsak kalın bağırsak birleşim yerinde takılabilir. Yabancı bir cisim yutan bebekte bağırsak tıkanıklığı oluşması halinde ise karın şişkinliği, ağrı gibi belirtiler görülür. Ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen böyle bir durumla karşılaşıldığında neler yapılması gerektiğini bilmek bu nedenle oldukça önemlidir. 

Bebeğim neden rastgele nesneleri yutmaya çalışıyor?

Büyüme çağında olan bebekler cisimleri merak edip ağızlarına atabilir. Bebekler, dış dünyayı keşfetmek ister. Doğal bir merakları olması nedeniyle bulabildikleri her eşyayı, nesneyi ağızlarına götürerek tadına bakmak isterler. Bebeğinizin de rastgele bulduğu her türlü yabancı cismi ağzına götürmeye ve yutmaya eğilimli olmasının nedeni budur. Unutmayın ki bu durum, bebeğiniz açısından her zaman olası bir yabancı cisim yutma riski oluşturur.

Bebeğimin bir şey yutup yemediğini nasıl bilebilirim?

Bebekler emeklediği ve yürümeye başladığı dönemlerde artık ev içi kazalarına daha açık olur. Bu dönemlerde çok hareketli olması nedeniyle bebeğinizin bir şey yutup yemediğini takip etmekte zorluk çekebilirsiniz.En önemli belirti şüphelenmektir. Özellikle bebek tek başına oyun oynarken aniden morarma, öksürme, solunum sıkıntısı gibi durumlar yaşarsa bir cisim yutmuş olma ihtimali vardır. Bazen yabancı cisim yutma hiçbir belirtiye neden olmaz, çok geç veya tesadüfen fark edilebilir. Ama bazen de bebeğin nefes almasını engeller ve solunum yolunu tıkar.

Cisim yutan bebek nasıl anlaşılır?

Bebeğinizin yabancı bir cisim yutup yemediğini anlamanın en belirgin belirtisi, bebeğin solunum güçlüğü yaşamasıdır. Solunum güçlüğü ile ciltte morarma, öksürük, göğüs ağrısı da söz konusu olabilir. Bunlar dışında boğaz ağrısı, aşırı salya artışı, kusma, ateş, hatta bilinç kaybı gibi durumlar görülebilir. ‘Bebeğimin bir şey yutup yemediğini nasıl bilebilirim?’ diye merak ediyorsanız tüm vücudu ve bulguları değerlendirmek için doktora başvurmanız gerekir.

Bebekler hangi cisimleri yutar?

Bebekler hiç akla gelmeyecek cisimleri merak edip ağızlarına atabilir. Bunların bazıları tehlike oluşturup sağlık sorununa yol açan cisimlerdir. Metal bozuk para, küçük oyuncak parçaları, kuruyemiş, oyuncak pilleri, toka, kalem ve boya parçaları, mıknatıs, kıyafetlerde ya da eşyalarda bulunan boncuk süsler, düğme gibi pek çok yabancı cisim çocuklar tarafından yutulmaktadır. Keskin olmayan nesnelerin yanı sıra iğne, çengelli iğne, vida, küpe, ataç, yüzük gibi sivri veya metal nesneler de çocukların en çok yuttuğu yabancı cisimler arasında yer alır.

Bebeğim bir pili yutarsa ne yapmalıyım?     

Düğme piller muhtelif cihazların bünyesine yerleştirilmiş şekilde satın alındığından, çoğunlukla kullanıcılar veya ebeveynler tarafından fark edilmez. Düğme piller yutulduktan sonra yemek borusunda yapışıp kalabilir ve bu durum çok tehlikeli olabilir. Çapları 20 mm’den fazla olan pillere çok daha fazla dikkat edilmelidir. Çünkü bu boyutlardaki düğme pillerin bebeğin yemek borusunda kalma ihtimali çok daha fazladır.

Düğme piller yemek borusuna takılırsa 2 saat içinde düşük voltaj yanıklarına neden olabilir. Yemek borusu ağız ile mide arasında uzanan kaslardan oluşur ve besinleri mideye ulaştırır. Bebeğinizin yuttuğu pilin yanması, bu yemek borusunun delinmesine neden olabilir. 

Özellikle piller bağırsak delinmeleri gibi önemli sorunlar da yaratabilir ve acil tıbbi müdahale ile pilin derhal çıkartılması gerekir. Bitmiş piller bile yutulduğunda bebekler için zararlı olabilir. Bu nedenle pil yuttuğunu düşünüyorsanız, bebeğinizi hemen doktora götürmelisiniz.

Bebeğim bir mıknatısı yutarsa ne yapmalıyım?

Bebeğin yuttuğunda sağlık sorunlarına neden olan yabancı cisimlerden biri de mıknatıslardır. Yutulan bir mıknatıs, bebeğin vücudundan mutlaka çıkarılması gerekir. Çünkü yuttuktan sonraki saatler içinde önemli yaralanmalar meydana gelebilir.

Mıknatıslar bebeklerin bağırsaklarını bükerek bağırsak ülserlerine, bağırsak hasarına, delinmelere, kan zehirlenmesine neden olabilir. Hatta bebeğin birden fazla mıknatıs yutması durumunda hayati tehlike gelişebilir. Birden fazla mıknatıs yutulduğunda, farklı noktalardaki mıknatıslar, bağırsak duvarında birbirini çekebilir. Bu da bağırsak delinmesi veya tıkanmasına sebebiyet verebilir.

Tüm bu nedenlerden dolayı ‘Bebeğim bir mıknatısı yutarsa ne yapmalıyım’ sorusunun en doğru cevabı doktora gitmektir. Bebeğinizin bu mıknatısları yuttuğunu düşünüyorsanız, derhal doktorunuzu arayarak danışmalı ve acil servise gitmelisiniz. Mıknatıs yuttuğundan şüphelenilen tüm çocukların acil şekilde röntgen çekilmesi gerekir. Röntgen çekimi ile yemek borusunda pil olup olmadığının anlaşılmasına kadar bebeğe herhangi bir içecek veya yiyecek verilmemelidir.

Bebeğim para yutarsa ne yapmalıyım?

Küçük çocukların parlak nesnelere ilgi duyması nedeniyle madeni para bebekler için çok ilgi çekicidir. Bu nedenle de bebeklerin yuttuğu yabancı cisimler listesinin ilk sırasında madeni para yer alır.

Bebeğin yuttuğu paranın büyüklüğü, yaşanabilecek sağlık sorununun belirleyicisi durumundadır. Küçük çaplı madeni paralar pek tehlikeli durumlara neden olmaz, ancak boyutu büyük olan madeni paralar yutulduğunda yemek borusu alt ucuna takılabilir. Yemek borusuna takılmadıysa madeni para mideden bağırsaklara iner ve en geç 3-4 günde dışkıyla birlikte vücuttan çıkar. Böyle bir durumda bebeğinizin dışkısını takip ederek, paranın çıkıp çıkmadığını kontrol edebilirsiniz. Bu arada bebeğinize lifli, posalı gıdalar yedirip bol sıvı içirmeniz kaka yapmasını kolaylaştıracaktır. Bu süreçte çocuk doktorunuza danışıp destek alabilirsiniz. Sürenin uzaması halinde film çekilmesi ve paranın yerinin tespit edilmesi gerekebilir.

Tıbbi yardım almalı mısınız?

Yutulan zararsız küçük, pürüzsüz nesne ve cisimlerin çoğu bir semptom göstermeden sorunsuz bir şekilde mideye gider. Genelde mideye ulaştığında da bağırsaklardan geçerek 2-3 gün içinde dışkıyla çıkar. Eğer bebeğinizin küçük ve pürüzsüz bir nesne yuttuğundan şüphe ediyorsanız yutma testi yapabilirsiniz. Bebeğiniz ekmek ve suyu iyi yutarsa normal beslenme ve nefes alma güvenlidir.

Ama bazen bebekler yabancı bir cisim yuttuğunda çok ciddi sağlık sorunları oluşabilir. Eğer bebeğiniz aşağıdaki belirtilerden herhangi birine sahip olmaya başlarsa doktorunuzu aramalı ya da bir an önce doktora gitmelisiniz.

• Nefes almada zorluk
• Nefes alırken ve verirken hırıltı veya ıslık sesi duyulması
• Kusma
• Öksürük
• Öğürme
• Salya akması
• Mide ağrısı
• Yemek yiyememe, yutkunamama

Bebeğimin bir şey yutmasını nasıl engelleyebilirim?

Bebeklerin yabancı cisim yutmaları, önlenebilir ev kazalarıdır. Bebeğimin bir şey yutmasını nasıl engelleyebilirim? sorusunun ilk yanıtı, gerekli tedbirleri almaktır. Basit önlemler, dikkat ve bebeklerin yalnız bırakılmaması ile birçok kaza önlenebilir.  Yabancı cisim yutmalarını engellemek için bebeklerin hareketlerini kısıtlamak değil, bu yabancı tehlikeli cisimlerden bebeklerden uzaklaştırmak gerekir.

Her şeyi ağzına götüren bebeğinizin rahatça yutabileceği cisim ve gıdalarla temasında daha dikkatli olabilirsiniz. Ayrıca bebeğinizin bir şey yutmasını engellemek için evde özellikle şunları uygulamaya özen göstermelisiniz;

• Özellikle emeklemeye ve yürümeye başlayan bebekler için yerde buldukları her nesne ilgi çekici olabilir. Evde zemini ve halı üstlerini daha sık kontrol ederek, yerde bulduğunuz yutulabilecek nesneleri kaldırmalısınız.  
• Bebeğiniz sizi anlamaya başladığından itibaren ona sadece ağzına yiyecek koymasını öğretmeye başlayın.
• Küçük nesneleri, özellikle metal para ile keskin nesneleri, pilleri bebeğinizin erişemeyeceği bir yerde tutun.
• Bebeğinizin yaşına uygun, küçük parçalar barındırmayan oyuncakları tercih edin. Yaşına uygun olmayan küçük parçalı oyuncaklarla oynamamasına özen gösterin.
• Oyuncakların pil, mıknatıs gibi materyalleri açıkta olmamasına dikkat edin.
• Evde ve özellikle mutfakta kuruyemişleri 1 yaşından küçük bebeğinizin ulaşamayacağı yerlerde saklayın.
• Taneli gıdaları tüketirken mutlaka bebeğinizin yanında olun.

Bebeklerin ağzında bir yabancı cisim görüldüğünde onu korkutmadan panik olmadan ağzından almak gerekir. Ani gülme, ağlama veya koşma sırasında ağızdaki yabancı cisim yemek borusuna veya nefes borusuna kaçabilir.

‘Bebekler yabancı bir cisim yutarsa ne yapılmalı?’ sorunuz gibi bebeğinizle ilgili pek çok konuda cevabını merak ettiğiniz soru aklınıza takılabilir. ilkadımlarım.com ’da sizler için hazırladığımız içeriklerde, aklınızdaki bu sorulara ilişkin cevaplar bulabilirsiniz. Ayrıca İlkadımlarım Akademi’de Bebeklerde İlk Yardım konusunda yayınlanan eğitim videolarını izleyebilir, İlkadımlarım Akademi takviminde yer alan uzmanlardan ücretsiz canlı eğitimler hakkında bilgi alabilirsiniz.