Bebeklerde Gastroenterit Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Gastroenterit çoğunlukla bebek ve çocuklarda görülen bir bağırsak enfeksiyonudur. Bebeklerde gastroenterit, dışkılama sıklığının artmasıyla birlikte yumuşak dışkılamaya yani ishale, bazen kusmaya ve beraberinde de bebeğin susuz kalmasına neden olabilir.

Bebeklerde Gastroenterit Nedir?

Gastroenterit, ishale ve kusmaya neden olan ve çok yaygın görülen bir hastalıktır. Her yaştan insanı etkilese de özellikle küçük yaştaki çocuklarda ve bebeklerde daha fazla görülür.

Hastalığın etkeni ne olursa olsun tüm gastroenteritlerde ishal görülür. İshal, bağırsak hareketlerinin artması, dışkı miktarının fazlalaşması ile günlük dışkı sayısının artması ve dışkı kıvamının bozularak yumuşak, sulu bir görünüm alması olarak tanımlanır. Bebeklerde dışkı kıvamının yumuşaması ve sıklığının artması gastroenterit belirtilerini oluşturur. İshalin yanı sıra ateş veya kusmanın eşlik ettiği gastroenterite neden olabilecek virüsler, bakteriler, parazitler, bakteriyel toksinler, kimyasallar, ilaç tedavileri gibi pek çok etken vardır. Birçok değişik mikrop gastroenterite neden olabildiği gibi en sık görülen nedeni bakteriyel veya viral enfeksiyondur.

Gastroenteritin sıcaklarda görülme oranı artar. Çünkü mikroorganizmalar sıcak havalarda kolayca çoğalarak bağırsak enfeksiyonuna yol açabilir.

Bebeklerde Gastroenterit Belirtileri

Bebeklerde gastroenteritin en yaygın belirtileri kusma ve ishaldir. İshal, kusma ve ateş sonucu gelişen sıvı kaybı vücudun elektrolit (tuz ve mineral) dengesini de bozabilir. Ayrıca mide ağrısı, ateşlenme, baş ve karın ağrısı gibi şikayetler de görülebilir. Kusma ve ishalin yol açtığı su kaybı durumunda ise bebekte ağız kuruluğu, göz altlarında çökme, koyu renkli idrar gibi problemler de oluşabilir. Bebeklerde gastroenteritin en belirgin belirtilerinin başında şunlar gelir;

• Kusma
• İshal
• Yüksek ateş
• Bulantı
• Karın ağrısı
• Ağız ve dil kuruluğu
• El ve ayaklarda soğuma
• Yorgunluk
• Kilo kaybı
• İştahta azalma

Eğer tüm bu semptomlar bebeğinizde bulunuyorsa, direkt olarak bol sıvı takviyesi uygulamalı ve vakit kaybetmeden bir doktora götürmelisiniz. Gastroenteritin sebep olduğu ataklar çoğunlukla birkaç gün içerisinde azalıp kaybolabilir. Kusma kısa sürede geçse de ishal 10 gün kadar devam edebilir. Birkaç günü geçen atak durumlarında ishal nedeniyle vücutta su kaybı oluşabilir. Bu da bebeklerde bazı olumsuz sonuçlara neden olabilir. Bebeklerin susuz kalmaları çok kolaydır ve gastroenterit olmaları durumunda bir doktor tarafından muayene edilmeleri gerekir.

Bebeklerde Gastroenterite Karşı Korunma

Çocuklarda ve bebeklerde gastroenterit kolayca bulaşır ve yetişkinlere göre daha şiddetli geçebilir. Bu nedenle de gastroenteritten korunmak için bazı tedbirleri uygulamaya özen gösterebilirsiniz.  

Öncelikle, gastroenterit çok bulaştırıcı olduğu için, bebeğinizle temastan önce ellerinizi iyice yıkamalısınız. Bunu özellikle onu beslemeden önce ve bezini değiştirdikten sonra yapmayı ihmal etmeyin. Bebeğinizin temiz su ile silerek ya da yıkarak alt temizliğine dikkat etmenizin yanı sıra yine temiz ve sabunlu su ile parmak aralarını yıkamalı ve tırnak içlerinin temizliğine özen göstermelisiniz.  

Bebeklik dönemi aşıları arasında bulunan rotavirüs aşısı yaptırmak da gastroenteritten korunmaya yardımcı olabilir. Bebekler emekleye başladığında pek çok yüzeye dokunup ellerini ağızlarına götürebilirler. Bu durum virüs ve bakterilerin, bebeğin kolayca vücuduna girmesine neden olur. Bu nedenle bebeğinizin hem oyuncaklarının hem de oyun oynadığı ve evin içinde genellikle dokunduğu alanların hijyenik olmasına dikkat etmelisiniz. Bebeğinizin yediği meyve ve sebzelerin taze, temiz ve sağlıklı olması, içilebilir ve temiz suları tüketmesi de gastroenteritten korunmak için önemli detaylardır.

Bebeklerde Gastroenterit Tedavisi

Gastroenterit tedavisinde en belirleyici unsur, bebeğin yaşadığı rahatsızlığın seyri ve şiddetidir. Bebeğin genel sağlık durumuna ve hastalığın seyrine göre farklı tedaviler uygulanabilir. Bebeklerde gastroenterit 10 güne kadar sürebilir. Bu sürede bebeğin evdeki bakımının yanı sıra doktor kontrolündeki tedaviyle iyileştirilmesi gerekebilir.

Bebeğinizin susuz kaldığından şüphe ediyorsanız, kusma ve ishali çok yoğunsa, mutlaka doktora götürmelisiniz. Gastroenteriti olan altı aydan küçük bebeklerin susuz kalma riskleri daha yüksek olduğu için bir doktor tarafından muayene edilmeleri gerekir. Gastroenteriti olan bir bebekte şu durumların oluşması doktor kontrolünü gerekli hale getirir;

• Kusma ve ishalin olmasının yanı sıra sıvı tüketiminin olamaması
• İshali günde 8-10 defa sulu kaka ya da 2-3 defa çok miktarda kaka şeklinde olması
• İshalin 10 gün geçtikten sonra bile bitmemesi
• Sıkça kusma ve vücutta su tutamama durumu
• Çiş renginin koyu sarı ya da kahverengi renkte olması,
• Dudak ve ağzının kuruması gibi sıvı kaybı belirtilerinin varlığı
• Çok yoğun karın ağrısı
• Kakada kan olması
• Kusmuğun yeşil renge dönmesi

Bebeklerde gastroenterit tanısı sonrasında doktor tarafından genellikle bol bol sıvı takviyesi önerilir. Bebeğin kaybettiği sıvı miktarını yerine koymak, hastalığın etkilerini azaltmak açısından önem taşır. Kusma ve ishal sonucu oluşan sıvı kaybını telafi etmek ve sıvı dengesini sağlamak için sıvı alımının yanı sıra bazı durumlarda doktor tarafından ilaç kullanımı da tavsiye edilebilir.

Bebeğinizin gastroenterit rahatsızlığı varsa tedavisi açısından bazı konulara özen gösterebilirsiniz. Bebeğinizi anne sütü ya da çocuk devam sütü ile besliyorsanız buna devam edebilirsiniz. Daha az miktarlarda ama sık sık besleyerek bebeğinizin sıvı kaybını telafi etmesini destekleyebilirsiniz. Aynı zamanda bebeğiniz ek gıdaya geçmişse her kusma ve ishalinden sonra aşırı sıvı kaybını yerine koymak için bebeğe su vermelisiniz. Bebeğinize içirdiğiniz su 10 dakika kaynatılmış ve ılıtılmış olmalıdır.  

İshal durana kadar liften zengin besinler, fazla posa bırakan çiğ sebze ve meyveler bağırsak hareketlerini artırabilir. Çok yağlı besinler de bağırsaklardan geçişi hızlandırdığı için birkaç gün bebeğinize yedirmeyebilirsiniz. Tüm bunların yanı sıra bebeğinize doktorunuzun tavsiyesi olmadan reçetesiz kusma ve ishali dindirici ilaçlar vermekten kaçınmalısınız. Bu ilaçlar bebeğinize zarar verebilir, hatta hastalığının şiddetini artırabilir. Doktor önerisi olmadan ilaç kullanmamalısınız.

Bebeğinizi Gastroenterit Sonrası Nasıl Besleyebilirsiniz?

Bebeklerde gastroenterit sırasında olduğu gibi sonrasında da kaybedilen sıvının yerine konulması çok önemlidir. Hastalık sonrasında bebeğinizin sık sık sıvı alımına devam edebilirsiniz. Eğer bebeğinizi emziriyorsanız sizin de sıvı alımınızı bu dönemde daha da artırmanız faydalı olabilir. Bebeğinizi sık sık emzirebilirsiniz. Düzenli olarak su içirmeye özen gösterebilirsiniz. Bebeğiniz ek gıdaya geçtiyse günlük beslenme rutinine devam ederken aynı zamanda sıvı takviyesini sürdürebilirsiniz. Bebeğinizin beslenmesinde yağsız ve posasız gıdalara yer verip ayran ve yoğurtla destekleyebilirsiniz.

Bebeklerde kaka rengi ve yoğunluğu bize birçok şey anlatır. Bebek kaka rengi yeşil, sarı, kahverengi gibi çeşitli renklerde olabilir. Bazı renkteki kakalar son derece normalken, bazı renkteki kakalar doktora danışılması gereken durumların habercisi olabilir. Bebeğinizin kakasını gözlemlemek için uzmanlarla birlikte tasarlanan İlkadımlarım Kaka Takibi Aracını kullanabilir, sonuçlara göre gereken durumlarda doktora danışabilirsiniz.