Bebeklerde Gelişimsel Kalça Displazisi Nedir, Belirtileri ve Tedavisi

Uyluk kemiğinin yuvarlak şekilli baş kısmı femur başı olarak adlandırılır. Sağlıklı bir vücut yapısında top şeklindeki femur başı, kalça kemiğindeki bir oyuğa oturur. Gelişimsel kalça displazisi (eski adıyla kalça çıkığı) durumunda ise kalça kemiği sığdır ve femur başı bu bölgeye tam olarak oturamaz. 

Kalça displazisinin derecesine göre femur başı, yuvada gevşek durabilir ya da yuvadan kolaylıkla çıkabilir. Türkiye’de yılda ortalama 15 bin ila 20 bin bebekte görülen kalça displazisi  ile ilgili bilgi edinmek ise ebeveynlerin bebeklerine gerekli desteği vermelerine yardımcı olabilir.

Bebeklerde Kalça Displazisi Nedenleri Nelerdir?

Kalça displazisi olarak adlandırılan kalça çıkığının nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bu duruma neden olabilen bazı risk faktörleri bulunur:

• Ebeveyn ya da ailede kalça çıkığı öyküsü bulunması,

• Doğumda bebeğin başının ters pozisyonda durması yani makat geliş,

• Rahimdeki amniyon sıvısının az olması, kalça çıkığı riskini artırabilir. 

Ayrıca nadiren doğum sonrası da kalça çıkığı gelişebilir. Bebeklerin ayakları ve bacaklarının hareket edemeyecek kadar sıkı kundaklanması kalça çıkığına neden olabilir. Cinsiyet bakımından ise kız çocuklarda kalça çıkığı görülme oranı erkek çocuklara göre yaklaşık 4 kat fazladır.

Bebeklerde Kalça Displazisi Nasıl Anlaşılır?

Bebeklerde ağrıya neden olmadığı ve yürümeye başlamadan önce zor anlaşılabileceği için ailelerin kalça displazisinin  fark etmesi güç olabilir. Bu nedenle her yenidoğan bebek hem doktor tarafından fiziksel olarak muayene edilir hem de 1. ayını doldurduktan sonra kalça ultrasonu çekilir. Gözlemlenebilen kalça çıkığı belirtilerinden bazıları şunlar olabilir: 

• Bebeğin bacak uzunluklarının birbirinden farklı olması,

• Bebeğin kalçasından klik sesi gelmesi,

• Kalçanın bir tarafının diğer kadar rahat hareket edememesi,

• Yürümeye başlayan bebeklerde topallama,

• Yürürken bir tarafa doğru eğilme,

• Geç oturma ya da yürüme, kalça çıkığı görülen semptomlar arasında olabilir. 

Bebeklerde Kalça Çıkığı Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bebeğin bulunduğu ay ve kalça ekleminin durumuna göre doktor tarafından farklı tedavi yöntemleri uygulanabilir. Bebek 3 aylıktan daha küçükse ve kalça çıkığı ileri derecede değilse eklem doktor tarafından düzenli olarak gözlemlenebilir. Çünkü eklemin geliştikçe düzelme olasılığı bulunur.

Kalça çıkığı tedavisinde yaygın olarak başvurulan bir diğer yöntem ise pavlik bandajdır. Altı aylıktan küçük bebeklerde kullanılan pavlik bandaj, kalçayı sabit tutarken bebeğin bacaklarını harekett etttirmesine imkan tanır. Yaklaşık 8 ila 12 hafta boyunca kullanılan pavlik bandaj 24 saat bebeğin vücudunda kalır. Kalça ultrason sonuçları sağlıklı çıktığı zaman doktor tavsiyesi ile pavlik bandaj çıkarılır. 

Pavlik bandaj uygulaması yeterli olmadıysa ya da bebek 6 aylıktan büyükse cerrahi işlem uygulanabilir. Gelişimsel kalça displazisi  tedavisinde uygulanacak tedavinin türü ve süresi doktor muayenesi ile belirlenir.

Bebeklerde kalça çıkığını önlemenin bir yolu tespit edilememiştir. Erken tanı sayesinde kolay iyileşme sürecinin yaşanması için rutin çocuk doktoru muayenelerinin aksatılmaması ve bebek 4 aylık olmadan önce kalça ultrasonunun çekilmesi gerekir. Bebeğinizde kalça çıkığından şüphelendiğinizde mutlaka doktorunuza danışınız.

Dr. Özge Akça