Bebeklerde Güvenli Bağlanma Aşamaları Nelerdir?

Bebeğiniz henüz çok küçük olsa da onu gelecekte nelerin beklediğini ve kendi ayakları üzerinde nasıl duracağını merak ediyor olabilirsiniz. Yaşamında, eğitim hayatında ve sosyal ilişkilerinde göstereceği başarı, siz ebeveynleri ile kurduğu duygusal ilişki ile yakından ilişkilidir.

Bebeğinizle kuracağınız güvenli bağ, onun duygularını daha iyi kontrol etmesine, özgüveninin yüksek olmasına ve arkadaşlık ilişkileri geliştirmesine yardımcı olabilir. Bebeğinizin entelektüel, sosyal ve duygusal gelişimi üzerinde önemli bir etkiye sahip olan güvenli bağlanma ile ilgili bilgi alarak bebeğinizi ilk günden itibaren hayata hazırlayabilirsiniz. 

Güvenli Bağlanma Nedir? 

Bir attachment parenting yaklaşımı olan güvenli bağlanma, bebek ile anne babası arasında kurulan sözsüz, duygulara dayanan iletişimdir. Bebeğin duygusal ihtiyaçlarına cevap verme, güvenli bağlanmanın temellerinden biridir. Duygusal ihtiyaçlarının karşılanması sadece bebeğin kucağa alınması ve sakinleştirilmesi anlamına gelmez. Ebeveyn bebeğin duygularını anlayıp onu yönetmesine de yardımcı olabilir.

Örneğin ilk adımlarını atmaya başlayan bir bebek, yere düştüğü zaman önce anne babasının yüzüne bakar. Eğer ebeveyn büyük bir tepki verirse bebek de bu davranışı yansıtır. Yani düşmenin sadece acıtıcı yönünü öğrenir. Ancak anne baba şefkat dolu bir bakışla bebeğine yaklaşır ve "Canın mı acıdı?" diye duyguları dillendirirse bebek bunun geçici bir durum olduğunu kavrar. İleride yaşayacağı hayal kırıklıklarında da daha çabuk toparlanabilir. Bebek, fiziksel ve duygusal ihtiyaçlarının karşılanacağını bildiği zaman kendisini güvende hissedebilir, anlaşıldığını bildiği zaman daha sakin olabilir ve böylece büyürken empati yeteneği gelişebilir. 

1. Bağlanma Öncesi Aşama (0 - 6 Hafta)

Bu dönemde bebekler annelerinin kokusunu ve sesini tanır. Ancak henüz yabancı kaygısı oluşmadığı için başka birisinin kucağına verilebilir. Ağlama, parmak kavrama ve insan yüzüne bakma gibi doğuştan gelen davranışları vardır. Bebeğin bu davranışları ebeveynin dikkatini çeken ilk bağlanma sinyalleridir. Bebeğin verdiği bu sinyaller anne babanın bebek ile bağ kurması için teşvik edici olabilir.

2. Ayırt Etmeyen Bağlanma (6 Hafta - 7 Ay)

Bebeklerde, anne babalarının kendileri ile ilgileneceği konusunda güven oluşmaya başlar. Kendileri ile ilgilenen ebeveynlerini diğer insanlara tercih etmeye başlayabilirler. Ebeveyn dışındaki insanların da kendilerine bakmasına izin verirler, ama anne babalarına karşı daha olumlu tepki verebilirler.

3. Ayırt Eden Bağlanma (7 - 11 Ay)

Bebeklerin bağlanma davranışını en belirgin şekilde göstermeye başladıkları dönem genellikle 7-11 ay arasıdır. Anne babaları yanlarında olmadığı zaman ağlayabilir, ayrılma kaygısı yaşayabilirler. Kendileri ile ilgilenen kişilere karşı güçlü bir bağlanma yaşamaya başlayabilirler.

4. Çoklu Bağlanma (11 Ay - 2 Yaş)

11. aydan itibaren bebekler, anne babalarının dışındaki kişilerle de bağ kurmaya başlayabilirler. Anne babanın çevresindeki alan, bebeğin dünyayı keşfetmek için kendini güvende hissettiği bir bölgedir. Dede, teyze gibi aile yakınları ile bağ kurabilirler.

Bu 4 aşama, bebeklerde görülebilen genel güvenli bağlanma süreçlerini ifade eder. 2 yaştan sonra ise bebeğin ebeveyne karşı duyduğu fiziksel yakınlık ihtiyacı azalmaya başlayabilir. Güvenli bağlanma süreci ise devam eder. Tabii her bebeğin kendine özgü gelişim süreci olduğu da unutulmamalıdır.