Bebeklerde Reflü Neden Olur, Nasıl Anlaşılır?

Reflü, mide içeriğinin yemek borusuna ya da ağza geri gelmesidir. Gastroözofageal reflü (GÖR) olarak adlandırılan bu durum yenidoğan bebeklerde sıkça görülür. Bebekler beslenme esnasında ya da beslenmeden kısa süre sonra tükürebilir ya da kusabilir.  

Reflünün yaygın nedenlerinden birisi, bebeklerin alt özofagus sfinkteri (LES) kasının yeterince gelişmemiş olmasıdır. Bu kas halkası (LES), yemek borusunun alt kısmının mide ile birleştiği yerde bulunur. Yemek yutulduğunda bu kas açılır ve sonra kapanır. Tam kapanmadığı zaman ise mide içeriği yemek borusuna geri gelebilir yani reflü görülebilir.  

Bebeklerde Reflü Belirtileri Nelerdir? 

Bebek reflüsünün yaygın belirtileri şunlardır: 

• Tükürük ve kusma, reflü belirtilerindendir. Tükürme normalde ağrı veren bir durum değildir. Güçlü şekilde tükürme ve ardından ağlama reflüye işaret edebilir. 

• Reflü olan bebekler beslenme sonrasında vücutlarını kasarak kendilerini geriye doğru atabilirler. Yemek borusunda mide sıvısının birikmesi ağrıya neden olabildiği için bebekler bu hareketi yapabilir.   

• Yemek borusu tahriş olduğu ya da karın ağrısı yaşandığı için reflülü bebekler beslenme sırasında ağlayabilirler. 

• Yemek borusundaki tahriş nedeni ile bebekler beslenmeyi reddedebilir. 

• Mide içeriği yemek borusuna doğru çıktığı için reflü olan bebekler sık sık öksürebilir. Yine aynı nedenle öğürebilirler.  

• Hıçkırık ya da geğirme esnasında ağızdan tükürük gelebilir.  

• Mide içeriği yemek borusuna yükseldiği için bebekler uyku sorunu yaşayabilirler.  

Bu reflü semptomları görülüyorsa doktorunuza danışmalısınız.  

Bebeklerde Reflü Ne Zaman Geçer? 

4. Haftadan itibaren bebeklerde reflü görülebilir. Bebekler 4 aylık olduklarında ise reflü zirve yapabilir. 12 ila 18 aylıkken reflü genellikle kendi kendine iyileşir, nadiren bebeğin 18. ayından sonra devam edebilir. Yetersiz beslenme ve büyüme geriliği görülmemesi için doktor kontrolü gerekebilir. Bebeğinizde aşağıdaki durumları gözlemlediğiniz zaman ise çocuk doktoruna danışmalısınız: 

• Bebeğiniz yeterli kilo almıyorsa 

• Kusma ve hırıltı varsa 

• Dışkısında kan varsa 

• Kronik öksürük sorun yaşıyorsa 

• Nefes almada güçlük çekiyorsa 

• Yeşil veya sarı tükürüyorsa 

• Bir yaşından büyük olmasına rağmen reflüsü devam ediyorsa 

• Altı aylık olduktan sonra ilk kez reflü olduysa 

• Alışılmışın dışında bir sinirlilik gösteriyorsa 

Bebeklerde Reflü Tedavisi Nedir? 

Reflü teşhisi için genellikle anne babanın aktardığı hastalık öyküsü ve tedaviye verilen yanıt yeterlidir. Ancak bazı durumlarda doktorlar, PH metre takılması gibi tanı yöntemlerine başvurabilirler. Reflü tedavisinde beslenmenin önemi büyüktür. En güncel uluslararası kılavuzlar, reflü semptomlarının giderilmesinde beslenme önerilerini tavsiye etmektedir. Anne sütü varsa ve yeterliyse emzirilmeye mutlaka devam edilmelidir. Anne sütüyle emzirme sonrası reflü devam ediyorsa, doktorun da önerisi ile bazı öğünlerde anne sütü sağılıp, kıvam artırıcı keçiboynuzu lifleri (Thickener) ile anne sütünün kıvamı artırılarak bebeğe verilebilir. Anne sütü yoksa veya yetersizse kıvamı artırılmış beslenme yapılmalıdır. Keçiboynuzu içeren anti-regürjitasyon (AR) formül sütlerin reflüyü azaltmadaki etkisi klinik olarak kanıtlanmıştır. Doktorlar, bebeğin sağlık durumuna göre mide asidi üretimini durduran ilaçlar önerebilir.  

Buna ilave olarak bebeğin günlük düzeninde bazı konulara dikkat edilmesinde fayda vardır: 

• Bebekler beslendikten sonra yaklaşık yarım saat dik pozisyonda tutulabilir. 

• Çok acıkıp ağlamadan önce bebekleri beslemeye özen gösterilebilir. Çünkü ağlama esnasında hava yutulması tükürme ihtimalini artırabilir. 

• Bebekleri daha sık ve daha küçük öğünlerle beslemeye dikkat edilebilir.  

• ¨Reflü olan bebek nasıl emzirilir?¨ sorusunun cevabı da iyileşmeyi sağlamada büyük önem taşır. Anne sütü ile beslenen bebeklerin yatay değil, dik pozisyonda tutulmasında fayda vardır. Eğer bebek biberon ile besleniyorsa emzikteki deliğin çok büyük olmamasına dikkat edilebilir. Delik çok büyük olduğu zaman bebek hem çok hızlı içer hem de hava yutar.  

Doktor kontrolünde semptomlar hafiflemez ise, tekrar doktorunuza danışmalısınız.  

Uzm. Dr. Başak Namdar Çelikkan  

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı