Bebeğiniz için en iyi besin anne sütüdür
bg

Çocuğunuz Ve Televizyon İzleme Alışkanlığı

Günümüzde televizyon, ev ve aile hayatının çok önemli bir parçası. Bebeğinizin psikolojik ve sosyal gelişimi üzerinde televizyonun etkilerinin oldukça fazla olduğunu biliyor muydunuz?

Geçtiğimiz 50-60 yıldır, televizyonun çocuğun gelişimi üzerine etkisini inceleyen pek çok araştırma yapılmış ve kimi zaman birbiriyle çelişir sonuçlara ulaşılmıştır. Günümüzde ise uzmanlar, televizyonun çocuklara zaman ve program denetimi yapılarak izletilebileceğini belirtiyorlar. Televizyonun en büyük etkisi şüphesiz 0-3 yaşları arasında görülüyor. Çünkü bu yaşlar, hayat boyu kullanılacak bazı psikososyal ve psikomotor (motor hareketler) özelliklerin kazanıldığı çok önemli bir devre. Bu devrede oluşabilecek herhangi bir sorun bütün hayatı etkiliyor. Peki öğrenmeyi çevresindeki kişilerle iletişime geçerek sağlayan bir bebek için televizyon ve mobil cihazların ne gibi olumsuz etkileri oluyor?

Televizyon ve internetin çocuğa etkisi

Çocuğun televizyon izlemesinin zararlarının başında dil gelişimini geciktirmesi, aile içi iletişimi azaltması, öğrenme sürecini sekteye uğratması gibi olumsuz etkiler geliyor. Evde kimse izlemediği halde arka planda televizyonun açık olması bile bebeğin dil gelişimini geciktirmede oldukça etkili. Yapılan araştırmalara göre normalde bir ebeveyn bebeğiyle saatte yaklaşık 940 kelime konuşurken, televizyon açık olduğunda kelime sayısı 770'e kadar düşüyor. Bu da bebek için daha az kelime duyması ve dolayısıyla daha az öğrenmesi demek.

Yapılan anketlere göre 1 yaşındaki bebeklerin yüzde 92,2'si bir mobil cihaz kullanmakta. Halbuki 18 aylıktan önce televizyon ya da mobil cihazın ekranını izlemek, çocukların dil gelişiminin yanı sıra kısa süreli hafıza üzerinde kalıcı olumsuz etkiler bırakıyor. Ayrıca uyku ve dikkat ile ilgili sorunların oluşmasına da zemin hazırlıyor.  

Televizyonun etkileri sadece bebeklik döneminde değil ilerleyen yaşlarda da çocuk üzerinde sorunlara neden olmakta.  Bebeklik döneminde daha fazla televizyon izleyen çocukların bir konuya dikkatini verme ve odaklamada sorun yaşama olasılığı oldukça yüksek. Ayrıca televizyon ve internet alışkanlığı okul çağındaki çocukların kitap okuma alışkanlığı kazanmasını da engelliyor. Kısaca televizyonun çocuğun gelişimine etkisi, okul başarısına olumsuz yönde yansıyor. 

Peki çocuklar için televizyon ve internet kullanımında nasıl bir düzenleme yapmak gerekir? Çocuğun televizyon programlarından olumsuz etkilenmemesi için en büyük görev ailelerin… Uzmanlara göre ancak aileler şunlara dikkat ederse çocuğun televizyon izlemesinin zararları azaltılabilir;

  • Televizyon izleme süresinin günde bir-iki saatle sınırlandırılmasıyla

  • Çocuğun televizyonda neyi seyrettiğinden haberdar olmak için içeriklerin kontrol edilmesiyle

  • Çocuğun televizyon önünde yalnız kalmasının önlenmesiyle

  • Televizyonun bir ödül-ceza aracı olarak görülmemesiyle 

  • Televizyondan bir çocuk bakıcısı olarak yararlanma düşüncesinden vazgeçilmesiyle

  • Çocuğun televizyon izleyerek bütün boş zamanını doldurmasına izin verilmemesiyle 

  • Televizyonda sadece reklam ve video kliplerle uyarılmasının engellenmesiyle

  • Televizyon eşliğinde yemek yeme alışkanlığı kazanmamasının sağlanmasıyla

Televizyonun çocuğa yararları

Çocuğun televizyon izlemesinin zararları olduğu gibi bazı yararları da var. Ancak bu yararlardan çocukların faydalanması için yine ebeveynlerin gözetimi şart.  Okul öncesi dönem için hazırlanan bazı eğitici programlar, çocukların yeni beceriler kazanmasını sağlamakta etkili. Genel kültür programları, bilim, sanat ya da belgesel gibi televizyon programları ise okul çağı çocukları için faydalar sağlayabilir. Bu programların çocuklar tarafından izlenmesi için ebeveynlerin yönlendirici olmaları oldukça önemli. 

Sizin de televizyonun etkileri konusunda endişeleriniz olabilir. Çocuğunuzu televizyonun zararlı etkilerinden uzak tutmak için hem saat sınırlaması getirebilir hem de eğitici programlara sadık kalabilirsiniz. Unutmayın ki çocuğunuz için en iyi rol model sizsiniz ve o ancak sizin desteğinizle faydalı alışkanlıklar kazanabilir. 

Çocuğum için sağlıklı ve güvenli bir şekilde televizyon izleme düzeni nasıl sağlayabilirim?

Televizyonla çocuğunuzu tanıştırırken önemli kuralları dikkate almanız oldukça önemli. İşte televizyonun etkilerine karşı çocuğunuz için dikkat etmeniz gereken noktalar;

•Bebeğinizi, özellikle iki yaşına gelinceye kadar televizyondan olabildiğince uzak tutmanızda fayda var. Çocuğun televizyon izlemesinin zararları birçok açıdan görülebiliyor. Erken dönemde uzun süre televizyon izleyen çocukların sosyal, bilişsel becerileri ve dil gelişimi olumsuz etkilenebiliyor. Evde sürekli açık kalan televizyonun sesi, bebeğinizin sizin konuşmalarınızı seçmesini ve konuşmayı öğrenmesini geciktirebilmektedir.
• Çocukların yetişkinlere yönelik programlar izlemesinin psikolojik ve sosyal boyutu bulunduğunu hepimiz biliyoruz. Çocuğunuzun özellikle şiddet içeren ve yaşına uygun olmayan yayınları izlemesine izin vermemelisiniz. Çocuklara özel güvenli içerik sağlayan TV izleme alternatiflerini tercih edin.
• Televizyonun çocuğa yararları da yok değil. Ancak bunun için çocuklara özel olarak hazırlanan bilinçli programları; çizgi filmler, interaktif oyun, dans, müzik, jimnastik, belgesel içerikleri olan çocuk kanallarını tercih edin. Televizyonu çocuğunuzun zeka gelişimi için faydalı olabilecek, görsel, anlatım ve içerikteki yayınları izlemek için kullanın.
•TV bağımlısı bebekler yaratmamak için televizyon izleme süresinin belirlenmesi ve süreye sadık kalınması oldukça önemli. Çocuğunuzun günlük televizyon karşısında geçireceği zaman diliminin 1-2 saati geçmemesine dikkat edin.Çocuğunuzun TV izleme saatlerini belirleyebileceğiniz sistemler sayesinde gözünüz arkada kalmasın.
• Belirli programları çocuğunuz ile beraber izleyin. Ona sorular yönelterek veya televizyonda gördüğünüz hareketleri tekrarlayarak, onunla birlikte eğlenceli zaman geçirmenin yollarını arayın. Farklı yaş gruplarına hitap etmek üzere hazırlanmış özel çocuk kanallarında bu tür programları bulabilirsiniz.
•  Çocuğunuzu televizyondan vazgeçirmek için onunla daha çok zaman geçirmeye özen gösterin. Çocuğunuza televizyon saatinden bağımsız olarak gün içinde mutlaka zaman ayırmalı, onunla oyun oynamalı, kucaklaşmalı, sevgi ve sıcaklığınızı hissettirmelisiniz. Bebeğinizin gelişimi, sizinle ne kadar iletişime geçerse ve oyun oynarsa o kadar çok hızlanır.  Bebeğinizle oynayabileceğiniz oyunlar hakkında fikir almak için Bebeğinizle Ay Ay Oynayabileceğiniz Oyunlar yazımızı okuyabilirsiniz.

Kısacası çocuğunuzun ne izleyeceğini, izleme süresini ve saatlerini mutlaka kontrol altında tutarak izletmelisiniz.

Çocuğunuz ve televizyon izleme alışkanlıkları hakkında, detaylı bilgi almak için uzman doktorunuza danışınız.

 

 

Kaynaklar

Kaynak1 

Kaynak2