Gebelik şekeri (diyabeti) nedir, nasıl tedavi edilir?
Hamilelik döneminden önce şeker hastalığı olmayan anne adayında hamilelik sırasında şeker değerlerinde yükselme saptanması durumunda gebelik şekerinin varlığından bahsedilebilir.
Gebelik şekerin belirtileri nelerdir?
- Kilo kaybı
- Süreli susuzluk isteği
- Aşırı yemek yeme isteği
- Sık idrara çıkmak
- Yorgunluk hissi
Bu belirtiler her anne adayında görülmeyebilir ya da aynı belirtiler başka rahatsızlıkların nedeni de olabilir.
Gebelik şekeri olduğundan şüpheleniliyorsa mutlaka doktora danışılmalıdır, doktorunuz glikoz yüklemesi yapabilir ve sonuca göre tedavi yöntemi belirleyebilir.
Glikoz yükleme testi ne zaman ve nasıl yapılır?
- Şekerli su testi olarak bilinen bu test hamileliğin 24-28 haftaları arasında yapılır.
- İlk olarak 50 gram glukoz yükleme testi için gebeye glikoz bulunan çözelti yani şekerli su içirilir.
- Bir saat sonra şeker ölçümü yapılır. Sınır değer 130 veya 140’tır.
- Eğer sonuçlar 140’tan yüksek ise asıl tanının koyulması için 100 gram oral glokoz testi yapılır.
- Bu teste açlık şeker değeri 95'ten büyük olmalıdır.
- Yapılan bu test 3 kez daha tekrarlanır. 1.saat, 2.saat, 3. saat değerleri sırasıyla 180, 155 ve 140 değerinin altında olmalıdır.
- Bu dört değerden ikisinin yüksek olması anne adayında gebelik şekeri olduğunu gösterir.
Anne ve bebeğin sağlığı açısından gebelik şekerinin riskleri
- Erken doğum
- Düşük
- Yüksek tansiyon
- Gebelik zehirlenmesi,
- Bebeğin fazla kilolu doğması (makrozomik) ya da olması gerekenden daha küçük doğması
- Doğum sonrası bebekte solunum sıkıntısı, düşük kan şekeri, sarılık görülmesi
- Böbrek, beyin, kulak, sindirim sistemi anomalileri olması
Gebelik şekerinin tedavisi
- Gebeliği takip eden doktor ve diyetisyen ile birlikte bir beslenme programı hazırlanır.
- Diyette günlük kalori alımı, karbonhidratların oranı ayarlanır ve şekerli gıdaların tüketimi kısıtlanır.
- Yine doktorun önerdiği egzersizlerle (yürüyüş, yüzme vb) insülin direnci kırılmaya ve kan şekeri düzeyi dengede tutulmaya çalışılır.
- Bu uygulamaların fayda sağlamadığı durumlarda ise anne adayına insülin verilerek gebelik şekeri kontrol altına alınabilir.
- Gebelik şekeri genelde doğumdan sonra kendiliğinden düzelir ve herhangi bir tedaviye ihtiyaç duyulmaz.
- Doğumdan sonra yapılacak tahlillerle annenin herhangi bir tedaviye ihtiyacı olup olmadığı kontrol edilir.
Kimler gebelikte diyabet riski taşırlar?
- Tansiyon problemi olanlar
- Vücut kitle endeksi 25’ in üzerinde olan yani normalden kilolu olanlar
- Polikistikover rahatsızlığı olanlar
- Yakın akrabalarında tip 2 diyabet ya da gebelik diyabeti yaşamış olanlar
- Önceki hamileliklerinde gebelik diyabeti problemi yaşayanlar
- Önceki doğumlarında 4 kilodan ağır bebek dünyaya getirenler
- Bu risk faktörlerinden herhangi birini taşıyan anne adayının hamilelik teşhisi koyulduktan hemen sonra gebelik şekeri tarama testini yaptırması gerekir.
Gebelik şekerinden korunmanın yolları
· Hamile kalmadan önce ideal kiloda olmak
· Hamilelik boyunca ideal sınırlarda kilo almak
· Doktor kontrolünde uygun bir beslenme ve egzersiz programına uymak
· Aşırı şeker tüketiminde kaçınmak
· Yağ alımını azaltmak