Hamilelikte İlaç Kullanımı Mümkün Müdür?

Özellikle anne adayı ve bebeğin sağlığı söz konusu olunca soru işaretleri belirginleşebilir. Hamilelik döneminde ebeveyn adaylarının akıllarına takılan bu sorulardan birisi “Hamilelikte İlaç Kullanılabilir mi?” olmaktadır. Hamilelik döneminde kullanımı güvenli olan bazı ilaçlar bulunmaktadır. Anne adayının sağlık sorunu yaşadığı zaman doktoru ile görüşmesi ve sadece doktorunun tavsiye ettiği ilacı kullanması gerekir.

Kullanılan İlaçlar Bebeğe Etki Eder mi?

Annenin aldığı tüm besinler, göbek bağından (plasentadan) doğru bebeğe geçer. Annenin aldığı ilaçlarda da aynı etki görülür. Bazı ilaçlar anneden plasenta yoluyla bebeğe direkt etki eder ve bu durumda bazı ilaçların kullanımı tamamen sakıncalıdır. İlaçlardaki bileşimler bebeğin anne karnındaki gelişimine ya da daha sonra hayatının herhangi bir evresinde etkili olabilir. Bu yüzden hamilelik döneminde doktor tavsiyesi dışında ilaç kullanılmaması tavsiye edilir.  

• Fetüs üzerinde direkt etkili olan aşırı doz ilaçlar, doğum kusurlarına yol açabilir.
• İlaçlar kan damarlarını daraltabilir. Bu durum plasentanın işlevini değiştirmesine yol açabilir.
• Hamilelikte kullanılan ilaçlar, rahim kasılmalarına neden olabilir ve erken doğumu tetikleyebilir.
• Annenin kan basıncını düşüren ilaçlar, plasentadaki kan akışını azaltabilir ve böylece fetüse geçen oksijen ve besin kaynağı azaltır. Bu da bebeğin gelişimine olumsuz bir etki göstermesine neden olabilir.

Hamilelik Dönemine Göre İlaç Kullanımı

Gebelik dönemlerine göre ilaç etkileri de farklılık gösterir. Bunun için hangi ilacı ne zaman kullandığınıza dikkat etmelisiniz. Anne karnındaki bebek döllenmeden 21 gün sonra annenin aldığı her maddeye aşırı duyarlıdır. Organ oluşumlarının başladığı bu hassas dönem, 60 gün boyunca sürer. Yani ilk 3 ay ilaç kullanımında daha hassas olmak gerekir. Yalnız bu bilgi, sonraki dönemlerde ilacın bebeğe etkisinin tamamen azalacağını göstermez. Hamileliğin her döneminde ilaç kullanımı hassas bir konudur.

İlaçlar bebeğe etkileri bakımından sınıflandırılırlar. Doktorlar ilaçların anne ve bebeğe etkisine göre bu ilaçları önerirler. İlaç kategorileri A, B, C, D ve X gruplarına ayrılır. A sınıfı ilaçlar, gebelikte ilaç kullanımı için en güvenli ilaç grubudur. Bu durum B, kısmen C grubu ilaçları için de geçerlidir. D grubu ilaçları annenin hayati tehlike geçiriyorsa ve başka ilaç kullanamıyorsa tercih edilir.  X grubuna girenler ise kesinlikle bebeğe zarar veren ve kullanılması sakıncalı olan ilaçlardır.

Hamilelikte Antibiyotik Kullanımı

Antibiyotikler, bakteri kaynaklı enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Gebelikte kullanımı sakıncalı olmayan antibiyotikler bulunmaktadır. Ancak yalnızca doktorunuzun tavsiyesi ile antibiyotik kullanabilirsiniz. Gebelikte antibiyotik kullanımı ile dikkat etmeniz gereken bazı konular bulunur;

• Her enfeksiyon belirli bir antibiyotik türü ve doz ile tedavi edilmesi gerekir. Bu sebeple kalan antibiyotiklerinizi ilaç atık kutusuna atmanız gerekir,
• Doktorunuzun belirttiği doz ve süre dahilinde antibiyotiği kullanmaya devam edin. Kendinizi iyi hissetseniz dahi ilaç kullanımını bırakmayın,
• Size ilaç reçete eden doktorunuza hamile olduğunuzu muhakkak belirtin,
• Antibiyotik kullanımında ısrarcı olmayın. Sadece doktorunuzun tavsiyesi ile ilaç kullanın.

Gebelikte Antibiyotik Kullanımı Bebeği Etkiler mi?

Bebek, doğum kanalından geçerken annenin bakterilerine temas eder ve bağışıklık sistemini oluşturan bakteri florası oluşmaya başlar. Ancak anne adayının hamilelik döneminde antibiyotik kullanması bebeğin doğduğunda sahip olacağı bağırsak florasını etkileyebilir. Yani bebek doğum kanalından geçerken temas edeceği bakteri florası değişebilir. Dolayısıyla anne adayının antibiyotik kullanımı bebeğin başlangıçtaki bağışıklık sistemi gelişimini etkileyebilir.

Anne adayının hamilelik döneminde antibiyotik kullanması halinde, doğumdan sonra bebeğin bağışıklığının desteklenmesi gerekir.  Anne sütündeki zengin içerik, bebeğinizin bağışıklık sisteminin en büyük destekleyicisidir. Bu nedenle bebeğinizi doğumdan sonra sütünüzle beslemeye başlayabilirsiniz. İlk 6 ay anne sütünüz, bebeğinizin tüm besin ihtiyacını karşılar.  Bebeğinizin bağışıklığının desteklenmesi ve ritminizin devam etmesi için onu anne sütü ile 2 yaşına kadar beslemeye devam edebilirsiniz. Eksikliğinde ya da yokluğunda ise doktorunuzun önerisiyle bebeğinizin beslenmesini çocuk devam sütü ile destekleyebilirsiniz.