Bebeklerde en sık rastlanan alerji, inek sütü alerjisidir.
Bebek veya çocuklara inek sütü proteini verilmesi, alerjik tepkileri tetikleyebilir. İnek sütü proteininden tamamen kaçınılarak; bu tepkinin neden olduğu belirtiler ortadan kaldırılabilir.
İnek sütü alerjisi, bebek ve küçük çocuklarda en sık görülen gıda alerjisidir. 100 bebekten 2-5’inde bulunmakta ve genellikle 2-3 yaş altı bebekleri etkilemektedir. Bu durum bağışıklık sisteminin, inek sütünde bulunan bir veya daha fazla proteine aşırı tepki vermesi sonucu oluşur. Bu nedenle “inek sütü proteini alerjisi” adını alır, ancak kısaca “inek sütü alerjisi” de denmektedir. Yalnızca anne sütü alan bebekler de inek sütü proteinlerine tepki gösterebilir; bunun nedeni inek sütü proteinlerinin anne sütü aracılığıyla bebeğe aktarılmasıdır. Böyle bir durumda, annenin diyetinden inek sütü proteini kaldırılarak, emzirmeye devam edilebilir.
İnek sütü alerjisinin belirtileri değişkendir. Cilt, solunum yolları ve sindirim sistemi gibi birkaç sistemi etkileyebilir.
Alerji belirtileri arasında deri döküntüleri (kurdeşen), egzama, hışıltılı solunum, kusma, ishal, kolik veya aşırı ağlama sayılabilir. Alerjik tepkiler birkaç dakika içerisinde çok hızlı ortaya çıkabileceği gibi (ör. şiddetli solunum sorunları, kusma) geç de oluşabilirler veya ortaya çıkmaları için büyük bir porsiyon tüketilmesi gerekebilir (ör. bir bardak süt). Ortaya çıkması 3-5 gün alabilen deri döküntüsü veya ishal gecikmiş tepki örnekleridir.
İnek sütü alerjisi belirtileri
Bebeklerin çoğunda zaman zaman fazlaca ağlama, deri döküntüsü, ishal, kolik, hışıltılı solunum, kusma veya huzursuz uyku gibi sorunlar oluşur; ancak inek sütü alerjisi olan bebeklerde bu sorunlar genellikle inek sütü alındığında oluşmaktadır.
Bebeğin yukarıdaki belirtilerden herhangi biri nedeniyle sıkıntı çekmesi üzücüdür; bu nedenle belirtilerin inek sütüyle ilişkili olup olmadığının anlaşılması gerekir. Alerjinin belirtilerini bilerek sorunu erken dönemde fark ederseniz hızla çözebilirsiniz!
Tabloda sık rastlanan alerji belirtileri yer almaktadır:
İnek sütü alerjisi tanısı
Doktorunuz bebeğinizde inek sütü alerjisi olup olmadığını anlamak için şikayetlerinizi dinleyecek; muayene edecek ve bazen test yapılmasına gerek duyacaktır.
Doktorunuz Hangi Testleri İsteyebilir?
Doktorunuzun alerji testleri isteyip istemeyeceğine karar vermesi için bebeğinizin gelişimi, beslenmesi, belirtileri, ailede alerji varlığı gibi pek çok bilgiye gereksinimi olabilir.
Alerji Testleri:
- Deri Testleri: Hızlı sonuç verdikleri için tercih edilebilir.
- Kan Testleri: Alerjik tepkiler çocuğunuz yedikten hemen sonra görüldüğünde, deri veya kan testinin pozitif çıkma olasılığı yüksektir. Belirtiler daha geç ortaya çıkıyorsa kan testleriyle gösterilmesi daha güç olabilir.
- Tanı Amaçlı Diyetler: Alerjik tepkiler besin tüketildikten saatler veya günler sonra ortaya çıkıyorsa, diyetten çıkartma gibi tanıya yönelik diyetler veya gıda yüklemeleri tercih edilebilir.
Doktorunuzun isteyeceği testin tipi, şüphelendiği alerjinin tipiyle ilişkilidir.
Bu konuda uzmanlığı olan doktor veya kurumlar tarafından yapılması gereken bu testler, kesin olarak doğru sonucu vermeyebilir. Alerji testlerinin doktorunuzun bebeğe tanı koyma sürecinin yalnızca bir parçası olduğunu unutmayın. Doktorunuz test sonuçlarını bebeğinizin durumu ışığında değerlendirecektir.
Bebeğinizin alerjisiyle başa çıkmak için doktorunuzla birlikte plan yaparak, onun önerileri doğrultusunda hareket etmeniz uygun olacaktır.
İnek sütü alerjisi nedenleri
Alerjinin nasıl olduğunun bilinmesine karşın, neden geliştiği henüz bilinmemektedir. Ailenizde alerji öyküsü varsa, çocuğunuz da büyük olasılıkla alerjik bir durum geliştirecektir.
İnek sütü alerjisi bebeklerde ve çocuklarda en sık görülen besin alerjisidir.
Çocuğunuz yalnızca anne sütü alsa dahi, anne inek sütü içtiği veya süt ürünleri tükettiği için inek sütü proteini anne sütünden bebeğe geçerek alerjiye neden olabilir. Neden bazı çocukların bağışıklık sistemlerinin bir veya daha fazla proteinle savaştığı tam olarak anlaşılamamıştır. Genellikle bebekler ve küçük çocuklar, bağışıklık sistemleri hala oldukça olgunlaşmamış olduğundan bu proteinlere karşı çok daha duyarlıdır.
Aile öykülerinde alerji, astım, ürtiker, saman nezlesi veya egzama (anne, baba veya kardeşlerde) bulunan çocuklarda besin alerjisi gelişme riski, akrabalarında alerji olmayanlardan yüksektir.
İnek sütü alerjisine benzer hastalıklar
Laktoz İntoleransı:
Bazı ortak belirtilere sahip olmalarına karşın inek sütü alerjisi ve laktoz intoleransı tamamen farklı iki durumdur ve vücudu tamamen farklı yollardan etkilerler.
Bunları karıştırmak oldukça kolaydır. Aşağıdaki bilgiler karıştırmamanıza yardımcı olacaktır.
Temel fark, inek sütü alerjisinin bir besin alerjisi olması, bağışıklık sisteminin inek sütü içindeki bir veya daha fazla proteine aşırı tepki göstermesidir. Bir gıda alerjik tepkisinden kaçınmak için, proteinin alımından kaçınmak önemlidir.
Laktoz intoleransı ise laktoz denen süt şekerinin sindirilememesidir. Bu bir besin intoleransı olup, vücut bu besinle başa çıkamaz. Olaya bağışıklık sistemi karışmaz ve bu nedenle alerjik tepki ortaya çıkmaz. Gaz, karın ağrısı, gerginlik veya ishal gibi belirtiler laktoz intoleransının işaretleri olabilir. Deri veya solunum yolu genellikle etkilenmez. Yine laktoz intoleransının belirtileri, yalnızca laktoz içeren bütün gıdalardan (ör. bütün süt ve süt ürünleri) kaçınılarak yönetilebilir.
Çocuğunuzun belirtilerinden emin değilseniz, mutlaka doktorunuza danışın.