İnek Sütü Alerjisi Tedavisine Destek Yolları
İnek sütü bebeğin diyetinden çıkartıldığında belirtiler kaybolacaktır. Bu bölümde, belirtiler kaybolana kadar yardımcı olabilecek bazı ipuçları yer almaktadır.
İnek Sütü Alerjisi Sonrası Cilt Bakımı
Bebeğinizin cildinin kabarmasını ve zedelenmesini önlemek için nemlendirici kremlerle günlük deri bakımını yapmaya devam edin. Cildini kaşımasını ve ovalamasını önlemeye çalışın. Odasını sabit bir ısıda serin ve uygun nem düzeyinde tutun. Bebeğinizin cildinin yün, sentetik lifler, sabun ve deterjanlar gibi tahriş edicilere maruz kalmamasına ve parfüm, kozmetik maddeler, mineral yağ, çözücüler, toz, kum gibi maddelerle temas etmemesine çalışın ve sigara içmeyin.
Bebeklerde Kolik Ve Kramp
Hem anne-babalar hem de bebek için çok sıkıntılı olan kolik, genellikle 3-4 aylıkken kendiliğinden iyileşir. Bu arada bebeğinizi beslenme sırasında olabildiğince dik oturtarak bebeğinizin hava yutmasını önlemek yarar sağlayacaktır. Bebeğinizi kucağınızda boynunu ve başını destekler şekilde dik tutarak gazını çıkartmasını sağlamaya çalışın. Sırtını ve karnını gaz çıkartana kadar nazikçe sıvazlayın. Bu sırada bebeğinizin az miktarda süt çıkarması(kusması) normaldir. Bebeğinizi beslerken sütünü çok hızlı içmesine izin vermeyin.
Bebeklerde İshal
Bebeğinizin su kaybetmesini engellemeniz çok önemlidir. Bu nedenle ishalle yitirilen su, yerine konmalıdır. Ek besin alan bebeklere et suyu, çorba, meyve suları, yumuşak meyveler veya sebzeler verilmelidir. Pirinç, tahıl, muz, patates, kaynamış havuç ve beyaz ekmek ishalli hastalıklar sırasında genellikle iyi tolere edilen gıdalardır. Bebeğiniz iyileşirken; çocuğunuzun diyetine uygun yumuşak, fazla tatlı olmayan gıdalar ekleyebilirsiniz.
Bebeklerde Reflü
Mide içeriğinin yemek borusuna çıkması anlamına gelen reflü, bütün bebeklerde oluşan doğal bir mekanizmadır. Ancak bazılarında diğerlerinden daha fazla görülür.
Reflüye Karşı Öneriler:
Bebeğinizi sakin bir ortamda besleyin ve dik tutun. Büyük öğünler yerine daha küçük porsiyonlarla besleyin. Besledikten sonra bebeğinizi sallamaktan kaçının ve gaz çıkartması için zaman tanıyın. Ayrıca beşiğinde başını yükselterek bebeğinizin uyuma pozisyonunu ayarlamayı da deneyebilirsiniz.
Bebeğinizi sıkı giydirmekten ve araba koltukları gibi gereçlerde karnına baskı oluşturmaktan kaçının.
İnek Sütü Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
Besin alerjilerinde, alerjinin hangi gıda nedeniyle geliştiğini belirlemek hemen mümkün olamayabilir. ‘İnek sütü alerjisi olan bebekler nasıl anlaşılır?’ sorusunu yanıtını genellikle alerji uzmanı, muayeneyle ve belirtileri değerlendirerek verebilir. İnek sütü alerjisi olup olmadığının anlaşılması için alerji şüphesi olan bebeğin ya da emziren annenin tükettiği süt ve süt mamullerinin beslenmelerinden çıkarılması söz konusu olabilir. Eliminasyon diyeti denen bu yöntemle, ürünler diyete daha sonra eklendiğinde yine alerjik reaksiyon gerçekleşiyorsa inek sütü alerjisi olduğu anlaşılır. İnek sütü alerjisine yönelik tanı konulmasında ayrıca dışkı testi, cilt testi ya da kandaki IgE miktarının belirlenmesi için kan tahlillerinin sonuçlarına da bakılır. Kesin tanı, belirti ve bulguların değerlendirilmesiyle alerji uzmanı hekim tarafından konulur.
Bebeklerde İnek Sütü Alerjisi Nasıl Anlaşılır?
Çocuklarda ve bebeklerde en sık görülen gıda alerjilerinden biri inek sütü alerjisidir. Bebeklerde inek sütü alerjisi bazen hemen bazen de birkaç saat sonra kendini gösterir. Sütün tüketilmesinden sonraki ilk 2 saat içerisindeki reaksiyonlar erken, daha sonra görülenler ise geç reaksiyonlar olarak sınıflanır. Erken bulgularda inek sütü veya süt ürününün alımından 15 dakika içinde belirtiler başlayabilir. Bazı bebeklerde belirtiler 24 saatten sonra başlayabilir. Bazı bebeklerde her iki reaksiyon da görülebilir. Reaksiyonun şiddeti ise her bebekte farklıdır.
İnek sütü alerjisi olan bebeklerde pek çok belirti ve sağlık sorunu görülür. Bunların başında deri ve mide-bağırsak kanalı rahatsızlıkları gelir. Bebeklerde inek sütü alerjisinin anlaşılması için belirtilerin gözlemlenmesi ve bu belirtilerden bir ya da daha fazlası tekrarlıyorsa mutlaka bir çocuk alerji uzmanına başvurmak gerekir.
İnek Sütü Alerjisi Belirtileri
İnek, koyun, keçi gibi hayvanların sütlerindeki proteinlere karşı vücudun reaksiyon göstermesi durumuna süt proteini alerjisi denir. Süt alerjisi belirtileri sütün direkt, fırınlanmış veya yoğurt peynir gibi fermente şekilde tüketilmesi ile ortaya çıkar. Bazen de anne sütü alan bebeklerde annenin süt ve ürünlerini tüketmesi nedeniyle bebekte inek sütü alerjisi oluşabilir.
İnek sütü alerjisi belirtileri, bebekten bebeğe değişiklik gösterir. Bebeklerdeki genellikle deri ve mide-bağırsak kanalı rahatsızlıkları ile kilo alamama, büyüme geriliği gibi belirtiler oluşur. İnek sütü alerjisi olan bebeklerin yaşadığı sağlık sıkıntılarının başında bağırsak problemleri gelir. Alerjisi olan bebekler sütün içinde yer alan özel bir proteini hazmedemez. Bu da bebeklerde ishal ve kabız gibi sindirim sistemi sorunlarını beraberinde getirir. Bebeklerde inek sütü alerjisi belirtileri arasında sütün içiminden sonra kanlı ishal ve kusma görülebilir.
İnek sütü alerjisi olan bebeklerde süt ya da süt ürünleri tüketiminden sonra oluşan belirtilerden bazıları şunlardır;
- Huysuzluk ve sebepsiz aşırı ağlama sorunu
- Aşırı gaz sancısı sorunu
- Mide bulantısı ve kusma
- İshal ve kanlı, mukuslu dışkılama
- Kabızlık
- Cilt yüzeyinde döküntü, kaşıntı ve egzama görünümü
- Gözlerde şişlik, kaşıntı ve kızarıklık
- Ağızda, boğazda ya da dilde kızarıklık; şişlik
- Göz altlarında koyu renkli halkalar
- Kronikleşen hırıltı, öksürme, aksırma, burun akıntısı ya da tıkanıklığı
- Sık görülen üst solunum yolu enfeksiyonu
- Orta kulak iltihabı
- Sinüzit, bronşite yakalanma
- Büyüme geriliği
İnek Sütü Alerjisinde Neler Yasak?
İnek sütü alerjisi olan bebeklerin sağlık sıkıntısı yaşamaması için beslenmelerine özellikle dikkat edilmesi önemlidir. İnek sütü alerjisi olan bebeklerin beslenmesinden her şeyden önce inek sütünün ve ürünlerinin çıkarılması gerekir. Özellikle inek sütü ve inek sütünden yapılmış peynir, tereyağı, yoğurt, krema, dondurma gibi sütten yapılmış gıdaların tüketilmemesi önemlidir. Yoğurdun temel maddesi süttür. Bu sebeple süt alerjisi olan bebekler de yoğurt yiyemez.
Bunun yanı sıra piyasada bulunan laktoz ya da laktat içeren işlenmiş ürünler, protein tozları, peynir tozları gibi süt proteini bulunan gıdalardan uzak durulmalıdır. Marketten alınan ürünlerde 'süt ürünü değildir' ibaresi bulunsa da ürünün süt proteinlerini içerip içermediği, ürün içeriğinden kontrol edilmelidir. Diyet sırasında dışarıda yemek yerken de dikkat edilmelidir.
Süt ya da süt mamullerinde bulunan süt proteinleri anne sütüne de geçebilir. Bu nedenle bebeğinde süt alerjisi olan anneler emzirme döneminde diyetlerine dikkat etmelidir. Süt ve sütten yapılan ürünlerin tüketiminin kesilmesi durumunda emziren annenin ve bebeğin beslenmesi doktor ve diyetisyenin önerileriyle düzenlenebilir.
İnek Sütü Alerjisine Dikkat Edilmezse Ne Olur?
Ailede alerjik hastalık öyküsü olan bebeklerde ve çocuklarda inek sütü alerjisi riski de yüksektir. İnek sütü alerjisi çoğu zaman bebeklik döneminde, özellikle ilk 6 ay içinde belirti verir. Ancak daha büyük yaşlardaki çocuklarda da inek sütü alerjisi başlayabilir. Çocukların bazılarında süt alerjisi 2-3 yaşında sonlanırken, bazılarında hayat boyu devam edebilir. İnek sütü alerjisi bebeklerin günlük rutinlerini aksatabilecek reaksiyonlar gösterdiği gibi kalp ve solunum problemlerine yol açabilir. Bu da hayatı tehdit edebilecek kadar ciddi boyutlara ulaşabilir.
İnek sütü alerjisi tedavisi yapılmamışsa bebekte başka sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu sağlık sorunları bebeğin hayatını etkiler ya da çok ciddi sorunlarda hayati risk taşır. İnek sütü alerjisi tedavi edilmediğinde bebekte şu sağlık sorunları görülebilir;
- Anafilaksi: İnek sütü içeren besinleri yediğinde bebeklerde anafilaksi olarak adlandırılan şok durumu meydana gelebilir. Anafilaksi ciddi risk taşıyan, hayati tehlikeye neden olan bir reaksiyondur.
- Atopik dermatit (Egzama): İnek sütü alerjisine dikkat edilmezse atopik dermatit/egzamaya neden olabilir.
İnek Sütü Alerjisinde İyileşme Süreci
Bebeğimin Durumu Ne Sıklıkla Değerlendirilmeli?
İnek sütü alerjisi olan bütün çocukların, alerjilerinin büyüdükçe ortadan kalkıp kalkmadığını anlamak için düzenli doktor kontrolü yapılması gerekir.
Doktorunuz kontrollerde bebeğinizin alerjik belirtilerinin yanı sıra genel sağlık durumunu da değerlendirecek ve bebeğinizin büyüme, gelişmesini takip edecektir. Çocukların çoğu büyüdükçe besin alerjileri ortadan kalkar. Ancak bu durum farklı besinler için değişkendir ve çocuğa göre değişir.
İnek sütü alerjisi olan bebeklerin çoğu 3-5 yaşına kadar iyileşir. Doktor durumu değerlendirebilmek için alerji testleri ve besin yüklemesi yapabilir.
Doktorunuzdan, çocuğunuzun durumunu düzenli olarak değerlendirmesini isteyin. Bu değerlendirmelerin bebeğiniz 12 aylık olduktan ve çocuğunuzun son alerji atağının üzerinden 6-12 ay geçtikten sonra yapılması gerekir.
İnek Sütü Alerjisi Tümüyle İyileşir mi?
Birçok bebek büyüdükçe alerjiden kurtulur. Alerjinin devam edip etmediğini anlamak için düzenli doktor kontrolü yapılmalıdır.
İnek sütü alerjisi olan çocuklar genellikle 2-3 yaşından sonra yeniden inek sütü içebilirler. Düşük bir oranda sorun çocukluk ve ergenlik çağları boyunca da devam eder. İnek sütü vermeyi tekrar denemek için bebeğinizin 12 aylık olması ve son 6-12 ay içerisinde alerji atağı geçirmemiş olması gerekir. Doktorunuz bebeğinize daha ne kadar süreyle inek sütü vermeyeceğinizi belirleyecektir.