Pozitif Ebeveynlik Önerileri

Bebekler doğdukları andan itibaren çevrelerini gözlemler ve tanımaya çabalar. Dünyayı anlama ve öğrenmedeki en büyük yol göstericileri de ebeveynleridir. Çünkü bebekler birçok şeyde ebeveynlerini örnek alırlar. Anne babalarını gözlemleyerek sorunları aşmayı, iletişim kurmayı ve sınırlara uymayı öğrenirler. Bu sebeple ebeveynlik tutumları, bebeğin gelişimi açısından önem taşır. Pozitif ebeveynlik yaklaşımı da bebeğe yol gösterici olması ve bebeğin bir birey olarak kabul edilmesi açısından yapıcı bir yaklaşımdır. 

Pozitif ebeveynlik, anne-baba ile bebek arasında karşılıklı sevgi ve saygıya dayanan bir yöntemdir. Bu yaklaşım ile bebekler, yasaklarla sınırlandırılmadan doğru olana yönlendirilir ve yeni şeyler öğrenmek için cesur adımlar atabilirler. Bebeğin ihtiyaçlarının önemsendiği ve yol gösterici bir anne baba tutumunun sergilendiği pozitif ebeveynlikte çocukların yaşına göre uygulanabilecek bazı pratikler bulunur. Bebeğin yaşına göre ebeveynlik ipuçları hakkında bilgi edinerek pozitif bir ebeveyn-çocuk deneyimi yaşanabilir.

0-1 Yaş Bebeklere Özel Pozitif Ebeveynlik İpuçları

Bebekler ve ebeveynleri arasında doğumun ardından sevgi ve güven bağı gelişmeye başlar. Bu bağın kurulabilmesi için bebeğin duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarına cevap verilmesi önemlidir. Doğumu takip eden aylarda şefkat göstererek, konuşarak ve davranışlarını takdir ederek bebekler desteklenebilir. 0-1 yaş arası bebeklerde güvenli bağ kurulabilmesi ve bebeğin duygusal gelişiminin sağlanması için uygulanabilecek bazı pozitif ebeveynlik tutumları vardır:

• "Hayır, yapma!" demek ya da onu zorlayabilecek bir durumdan çıkarmak yerine izleyebileceği doğru yolu bebeğinize anlatın. O henüz çok küçük de olsa davranış şeklinizi ve ses tonunuzu anlayabilir.

• Bebeğinizle sık sık konuşun. Onunla konuşurken yumuşak bir ses tonu kullanmayı ve gülümsemeyi tercih edin.

• Müzik dinleterek hem beyin gelişimine hem de daha dingin hissetmesine yardımcı olabilirsiniz.

• Bebeğinize sarılıp onu sık sık kucağınıza almanız kendisini güvende hissetmesini sağlayabilir.

• Bebeğinize masal anlatarak sesleri anlamasına ve dil gelişimine destek olabilirsiniz.

• Başardığı hareketler için bebeğinizi övün ve her zaman ona sevginizi gösterin.

1-2 Yaş Bebeklere Özel Pozitif Ebeveynlik İpuçları

1-2 yaş dönemi bebeklerin hareket kabiliyetinin arttığı yani özgürce hareket etme yolunda ilerledikleri bir dönemdir. Bu dönemde bebekler bekleme, paylaşma ya da duygularını kontrol etmede zorluk yaşayabilirler. Bebeklerin bu dönemdeki gelişimlerine destek vermek ve duygularını kontrol etmelerini sağlamak için uygulanabilecek bazı günlük davranışlar vardır:

• "Hayır" kelimesini çok sık kullanmamaya özen gösterin. Bebeğiniz kendi karakterini oluşturma aşamasında olduğu için hayır kelimesine karşı tepkisel davranabilir. Bunun yerine bebeğinize farklı seçenekler sunun. "Hayır, kalkma!" demek yerine "Bezini değiştirdikten sonra kalkabilirsin, biraz yatman gerekiyor." gibi olumlu yönlendirmelerde bulunabilirsiniz.

• Bebeğinizin yapmasını istediğiniz şeyler için oyunun gücünden yararlanın. Yapılması gerekenleri oyun aracılığıyla eğlenceli hale getirebilirsiniz.

• Bebeğiniz henüz tam olarak isteklerini ve duygularını ifade edemeyebilir. Onun sıkıldığını ya da bir şeye ihtiyacı olduğunu gözlemlediğiniz zaman bebeğinizin yerine bunları sesli olarak dile getirin. Bu onun sinirlenmesini ya da huzursuzluk yaşamasını önleyebilir.

• Bebeğiniz ilk adımlarını atma ya da oyuncağını masadan alma gibi bağımsız hareket etme denemeleri yapabilir. Onu teşvik ederek bu özgürlük denemelerini destekleyebilirsiniz. Başarabileceği şeyleri onun yerine yapmamaya özen gösterebilirsiniz.

2-3 Yaş Çocuklara Özel Pozitif Ebeveynlik İpuçları

2-3 yaş dönemi çocukların bağımsızlık duygularının yükseldiği, "Ben yaparım!", "Bu benim!" gibi ifadeleri sıkça kullanabildikleri bir dönemdir. Çocuklar kendi karakterlerini oluşturmaya çalışırken inat ya da öfke nöbeti gibi durumlar sergileyebilirler. Anne babalar için zorlayıcı olabilen bu durumlarda çocuğa destekleyici bir yaklaşımda bulunmak için uygulanabilecek bazı yaklaşımlar bulunur:

• Bebeğinizin büyüdüğünü ve çoğu şeyi yapabildiğini düşünebilirsiniz. Ancak bazı durumların sonuçlarını anlayabilmesi için hala zamana ihtiyacı olabilir. Çocuğunuzun gösterdiği davranışlar için "Büyüdün artık!" demek yerine doğru davranışın ne olduğunu ona söyleyebilirsiniz.

• Çocuğunuzun koyacağınız kuralları dinlemesi için önce kendini güvende hissetmesi gerekir. Ona olan güveninizi ve sevginizi gösterebilirsiniz.

• Çocuğunuzu nitelerken "sabırsız”, “paylaşımcı değil” ya da “anlamıyor" gibi ifadeler kullanmanız onun bu davranışları içselleştirmesine sebep olabilir.

• Çocuğunuzun zaman zaman yüksek sesle ağlama, kızma gibi duygularını yoğun şekilde göstermesinin normal olduğunu kabul ederek sakinleşmesini bekleyebilirsiniz. 

Bebeğin yaşına göre davranma ve pozitif bir ebeveynlik deneyimi yaşamak değerlidir. Ancak sevgi dolu bir ebeveynlik gösterebilmek için kendi fiziksel ve duygusal durumunuza da özen göstermeniz önemlidir. Kendinizi iyi hissettiğiniz zaman daha rahat şekilde olumlu bir ebeveynlik deneyimi yaşatabilirsiniz.