Progestan: Nedir, Ne İşe Yarar?

Progesteron, kadın üreme sağlığı ve üreme sistemi açısından önemli hormonlardan biridir. Adet döngüsü ve gebelikte rol oynayan, her ay rahmi hamilelik için hazırlayan bir hormondur. Yumurtalıklar tarafından üretilen progesteron, kadınlarda hamile kalınmasını ve hamileliğin sürmesini teşvik ettiği için ‘gebelik hormonu’ olarak da bilinir. Rahmi, döllenmiş bir yumurtayı kabul etmeye ve korumaya hazır hale getirir, embriyonun rahim duvarına tutunmasına yardımcı olur.

Progesteron, gebelik sırasında rahmin problemsiz bir şekilde gelişip büyümesine olanak sağlar. Rahim kaslarındaki kasılmaları azaltarak, düşük yapma riskini ortadan kaldırır. Gebeliğin son evrelerine yaklaşırken salgılanarak, erken doğumun da önüne geçer. Hamileliğin erken evrelerinin korunmasına yardımcı olan, hamilelik sırasında rahmin korunmasında etkin rol oynayan progesteron, aynı zamanda düzenli adet döngüsü ile meme gelişimini ve vücudun emzirmeye hazırlanmasını da destekler.

Hem aylık adet döngüsünün devamlılığı hem de gebeliğin başlatılması ve sürdürülmesi için progesteron hormonunun kanda yeterli düzeylere ulaşması gerekir. Hamilelik süresince rahmin sağlıklı bir şekilde büyümesi ve bebeğin sağlıklı bir şekilde dünyaya gelebilmesi için de önemli olan progesteron hormonunun salgılanmasını engelleyen herhangi bir durum oluşursa vücutta progesteron eksikliği görülür. Bunun sonucunda hem gebelik hem de sağlıklı adet döngüsü riskli hale gelir. Kanda yeterli progesteron düzeyinin sağlanamaması durumunda sağlıklı adet döngüsü gerçekleşemez, gebelik süreci başlayamaz ve süremez.

Progestan Nedir?

Piyasada hap, ampul, iğne veya vajinal fitil şeklinde satışa sunulan sentetik progesteron hormonu takviyelerine genel olarak progestan adı verilir. Kadınların hamileliği için gerekli bulunan progesteron hormonunun sunî, sentetik halidir.

Hamileliğin oluşması ve sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için progesteron hormonu çok önemlidir. Progesteron hormonunun eksikliği sonucu hamileliğin gerçekleşmesi ya da sağlıklı şekilde sürememesini önlemek için progestan adı verilen sentetik progesteron hormonu takviyelerine başvurulur. Progestan takviyeleri oral, enjeksiyon veya vajinal fitil şeklinde sunulur. Bu ilaçlar, mutlaka doktor tavsiyesi ve gözetiminde kullanılmalıdır. Progestanı doktorun tavsiye ettiği formda, miktarda ve şekilde kullanmak gerekir. Doktor önerisi olmadan progestan kullanımı ciddi problemlere yol açabilir.

Progestan Ne İşe Yarar?

Kadın üreme sağlığı açısından son derece önemli görevlere sahip olan progesteron hormonunun eksikliğinde kullanılan progestan, yumurtlama ve adet döngüsünün düzenli bir şekilde sağlanmasında etkilidir.

Yumurtlama hormonu olarak da bilinen progesteron, hamile kalmak ve gebeliği sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için hayati öneme sahiptir. Normalden az salgılandığında ise başta hamilelik olmak üzere pek çok konu üzerinde olumsuz etkilere neden olur. Vücut yeteri kadar progesteron hormonu üretemediğinde rahim duvarı yeteri kadar kalınlaşamaz. Bu nedenle döllenme gerçekleşse dahi embriyonun rahme tutunması güçleşeceğinden gebelik tehlikeye girer. İşte böyle bir durumda doktor tavsiyesiyle alınan progestan; adet öncesi sendrom, adet düzensizliği, anormal vajinal kanamalar, menopoz, kısırlık, düşük tehlikesi gibi durumlarda ve yardımcı üreme tekniklerine destek amaçlı kullanılır.

Hangi Durumlarda Progestan Kullanımına Başvurulur?

Kadınlarda progesteron düşüklüğü belirtileri arasında rahim kanaması, adet döngüsünde anormal değişiklikler ya da adet olamama, hamilelikte lekelenme ve ağrı, tekrarlayan düşükler yer alır.  Aynı zamanda progesteron düşüklüğü fazla östrojen olması anlamına gelir. Bu da cinsel isteği azaltabilir, kilo alımına neden olurken safra kesesini etkileyebilir.

Bazı durumlar vardır ki doktor tarafından genellikle progestan kullanımı tavsiye edilir.  Vücutta progesteron düşüklüğü ile kısırlık ve tüp bebek tedavilerinde doktor kontrolünde progestan kullanımına başvurulabilir.

Progestan kullanımının başvurulduğu durumlar özetle şöyledir;

• Adet öncesi sendrom
• Adet görememe durumu ya da adet düzensizliği
• Hormonal dengesizlik kaynaklı rahim kanamaları
• Menopoz öncesi ve menopoz dönemi
• Luteal eksikliğe bağlı kısırlık tedavisi
• Yardımcı üreme tekniklerine destek ve düşük tehlikesi

Progestan İlacı Kimlere Verilir?

Progestan ilacı, genellikle progesteron düşüklüğü olan ve infertilite tedavisi görenlerde kullanılır. Yani progesteron hormonu eksikliği yüzünden hamile kalamayanlara, adet düzensizliği ve yumurtlama problemi olanlara, polikistikover sendromu olanlara, bir veya birden fazla kez düşük yapanlara, erken doğum veya düşük riski olan hamilelere progestan ilacı verilebilir. Ancak progestan ilacı kesinlikle doktor kontrolünde ve tavsiye ettiği miktarlarda kullanılmalıdır.  Çünkü ilaç olarak progestan, vücutta hormon gibi davranır ve hormon üretimini tetikler. Bu nedenle kontrolsüz kullanımlarda ciddi yan etkilere neden olabilir.

Şu durumları yaşayan kadınlara takviye şeklinde progestan ilacı verilir;

• Adet düzensizliği ve yumurtlama sorunları olanlara,
• Bebek sahibi olmak isteyip de progesteron düşüklüğü yaşayanlara,
• Kısırlık ve tüp bebek tedavisi görenlere,
• Düşük riski bulunan ya da daha önce birden fazla düşük yapmış olan gebelere,
• Polikistik over sendromu olan kadınlara
• Menopozun etkisini şiddetli yaşayanlara

Sentetik progesteron olarak bilinen progestan ilacını, bazı kadınların gebelik süresince takviyesi alması uygun görülebilir. Tüp bebek tedavisiyle hamile kalındığında doğal olarak yumurtalama olamadığından korpus luteum yeterli miktarda progesteron üretmeyebilir. Böyle bir durumda 10-12 haftalık hamileliğe kadar doktor progesteron takviyesi önerebilir. Daha önce erken doğum geçirmiş kişilerde aynı risk oluşmaması için sonraki hamileliklerde progesteron takviyesi verilebilir. Ayrıca menopoz dönemini yönetebilmek için hormon replasman tedavilerinde kullanılabilir.

Hamileliğiniz süresince fiziksel ve psikolojik olarak pek çok değişim yaşayacaksınız. 40 haftalık hamilelik serüveninizde ilkadımlarım.com olarak hazırladığımız içeriklerimizle yanınızdayız. Gebelikte beslenme, bakım, doğuma hazırlık gibi pek çok konuda Hamileyim kategorimizdeki içeriklerimizle bilgi sahibi olabilirsiniz.