Bebeklerde ateş evde nasıl düşürülür?
Bebeklerde ateş yükselmesi, ailelerin en çok korktuğu durumlardan biridir. Peki, bu durumda doktora gitmeden önce evde alınabilecek önlemler nelerdir? Bebeklerde ateş sınırı kaç olmalı? İşte, konuyla ilgili merak edilenler...
Ateş, vücut ısısının normalin üzerinde olması durumuna denir. Yetişkinlerde normal vücut ısısı 36-37 °C arasında değişir, bebeklerde normal ateş 38 °C'ye kadar çıkabilir.
Bebeklerde ateş kaç olmalı? sorusunun cevabı ölçülecek zamana göre farklı olabilir. Bebeklerin vücut ısısı gün içinde değişkenlik gösterebilir. Örneğin sağlıklı bir bebeğin vücut ısısı sabah saatlerinde 36 °C derece iken öğleden sonra 38 °C 'ye kadar çıkabilir. Bu noktada değerlendirilmesi gereken bebeğin kendine özgü vücut sıcaklığıdır. Bebeğin ateşi normal ölçümlerden fazlaysa yüksek ateş belirtisi olarak kabul edilebilir.
Bebeklerde ateş nasıl ölçülür?
Bebeklerin sağlık göstergelerinden biri de ateştir. Sağlık durumlarının yakından izlenmesi açısından önemli olan ateşin şiddeti, bebekteki sağlık sorunlarının erken tespitine olanak sağlar. Bu nedenle bebeklerde ateşin doğru şekilde ölçülmesi oldukça önemlidir. Sağlıklarını takip edebilme açısından ateşi doğru şekilde ölçmek için birkaç yöntem kullanılabilir.
Bebeğin ateşi nasıl ölçülür?
Bebeğin ateşlendiğini anlamanın en pratik yolu, annenin dudağını bebeğin alnına dayayarak ölçüm yapmaktır. Bebeklerde ateş nasıl ölçülür? için bir diğer yol da termometredir. Eğer bebeğin alnı anneye sıcak geliyorsa çeşitli termometrelerden yararlanılabilir.
3 aya kadar: Bebeğin ateşi 3 aya kadar makattan dijital termometreler yardımıyla ölçülebilir.
- Termometrenin ucuna vazelin sürün.
- Bebeğinizi sırt üstü yatırdıktan sonra bacaklarını kaldırın, termometreyi 1,5-2 cm kadar bebeğin makatına doğru itin.
- Bir dakika geçtikten sonra termometreyi çıkartarak değerini okuyun.
3 aydan 4 yaşa kadar: Bu dönemde ateşi makattan ya da koltuk altından ölçebilirsiniz.
- Koltuk altından ateş ölçmek için termometreyi bebeğin koltuk altına yerleştirin (ucu bebeğin cildine temas etmeli).
- Bir dakika kadar ya da derece sinyal verene kadar bekleyin.
- Süre sonunda değere bakın.
Bebeklerde yüksek ateş sınırı
Ateş, vücudun hastalıklarla savaşma yöntemlerinden biridir. Bebeğinizin her ateşi çıktığında onu doktora götürmenize gerek yoktur. Dikkatli olmak koşuluyla evde ateşi kontrol altına alabilirsiniz.
Bebeklerde ateş kaç olmalı?
Bebeklerde ateşi ifade eden belli sınırlar vardır. Buna göre ateş sınırı söyledir;
Ateşsiz: 36-37.9
Ateşli: 38-39.9
Yüksek ateş: 40 ve üzeri
Enfeksiyona bağlı hastalıklar, bebeklerde yüksek ateşe neden olabilir. Ayrıca diş çıkaran bebeklerde de ateş sıkça görülür. Diş çıkaran bebeklerde ateş bazı zamanlarda 38 derecenin üzerine bile çıkabilir. Böyle durumlarda doktorunuza danışmanız ve tavsiye almanız gerekebilir.
Yeni doğan bebeklerde ateşin 36-37,5 dereceleri arasında olması beklenir. Özellikle ilk üç aylık dönemde bebekte yüksek ateşe hızlı müdahale edilmesi önemlidir. Yeni doğan bebeklerde ateş 38 derece ve üstüne çıktığında doktora mutlaka başvurulmalıdır.
Bebeklerde yüksek ateş neden olur?
Ateş, enfeksiyon, yaralanma veya iltihaplanmaya yanıt olarak ortaya çıkar ve birçok nedeni vardır. Ateşin olası nedenleri, 14 gün veya daha azsa akut şeklinde veya 14 günden fazla ise kronik olarak sürmesine ve çocuğun yaşına bağlıdır. Bebeklerde ve çocuklarda akut ateşler genellikle bir enfeksiyondan kaynaklanır.
Akut ateşin en yaygın nedenleri arasında şunlar vardır;
- Soğuk algınlığı veya grip gibi virüs kaynaklı solunum yolu enfeksiyonları
- Virüs kaynaklı gastroenterit (sindirim sistemi enfeksiyonu)
- Bazı bakteriyel enfeksiyonlar, özellikle kulak enfeksiyonları, sinüs enfeksiyonları, zatürre ve idrar yolu enfeksiyonları
Kronik ateş ise en sık şu durumlarda ortaya çıkar;
- Uzun süreli viral hastalıklar
- Hepatit
- Sinüzit
- Akciğer iltihaplanması
- Karın apseleri (karın bölgesinde irin cepleri)
- Bakteri veya parazitlerin neden olduğu sindirim sistemi enfeksiyonları
- Kemik enfeksiyonları
- Kalp enfeksiyonları
Yenidoğanlar ve küçük bebekler, bağışıklık sistemleri tam olarak gelişmediği için bazı ciddi enfeksiyonlara yakalanma açısından daha yüksek risk altındadır. 3 yaşın altındaki çocuklarda ateş gelişirse, özellikle ateşleri 39° C veya daha yüksekse, bazen kan dolaşımında bakteri bulunur. Akut ateşin daha az yaygın nedenleri arasında aşıların ve bazı ilaçların yan etkileri, cildin veya eklemlerin) bakteriyel enfeksiyonları, beynin veya beyni kaplayan dokuların (menenjit ) viral veya bakteriyel enfeksiyonları veya vücudun farklı bölgelerinin iltihaplandığı rahatsızlıklar bulunur. Isı çarpması çok yüksek vücut sıcaklığına neden olur.
Bebeklerde ateş düşürme
Bebeklerin vücut sistemleri zaman geliştiği için yüksek ateş, hassas bir durum yaratabilir. Ateşi kontrol altına almak, olası sağlık risklerinin önüne geçilmesine yardımcı olur. Bu nedenle, ateşin 38°C'nin üzerine çıkması durumunda, bebeklerde ateş düşürmek için evde bazı yöntemler uygulanabilir.
Bebeklerde yüksek ateş durumunda evde yapılması gerekenler
Bebeğin ateşi yükseldiğinde hemen telaş yapılmamalı, doktora gitmeden önce aşağıdaki önlemler alınmalıdır:
1. Bebeğin bulunduğu ortamın sıcaklığı korunmalı, odanın 21-22 derece arasında olmasına gayret edilmelidir.
2. Bebeklerde ateş nasıl düşürülür? sorusuna verilebilecek cevapların başında sıvı alımını artırmak gelir. Sıvı alımına özen gösterilmeli, bebeğe bol miktarda su ve sulu gıdalar verilmelidir.
3. Ateş durumunda bebeğin kıyafetlerine dikkat edilmeli, üzerindeki kalın giysiler çıkarılmalı, bebeğe ince giysiler giydirilmelidir.
4. Bebeklerde ateş düşürme yöntemlerinden biri de ılık duş yaptırmaktır. Ateşli olan bebeğe ılık duş (29-32 derece su ile) aldırılmalı ya da ıslak bezlerle bebeğe pansuman yapılmalıdır.
5. Ateş durumunda bebeğe hemen ateş düşürücü verilmemelidir. Ateşin 39 dereceye çıktığı durumlarda doktora danışarak ilaç tedavisine başlanmalıdır.
Ne zaman doktora başvurulmalıdır?
Bebeklerin yüksek ateşini düşürmek için evde uygulanan yöntemler bazen etkili olmayabilir. Yüksek ateşle birlikte bebekte bazı sağlık sorunları da oluşmaya başlayabilir. İşte böyle durumlarda vakit kaybetmeden doktora başvurmak hatta bebeğin hastaneye götürülmesi gerekebilir.
* Bebek önceden havale geçirdiyse,
* Bebeğin böbrek, kalp, anemi gibi kronik bir rahatsızlığı varsa,
* Hafif seyreden ateşi birden bire yükselirse,
* Zor nefes alıp veriyorsa,
* Yutkunma güçlüğü yaşıyorsa,
* İlaçlarla ateşi düşmüyorsa,
* Davranışlarında bir farklılık varsa (yemeyi reddediyorsa, normalden fazla ağlıyorsa vb.),
* Herhangi bir hastalık belirtisi yoksa ama ateşi bir günden fazladır devam ediyorsa,
* Bebekte susuz kalma belirtileri gözlemleniyorsa (ciltte kuruma, seyrek idrar, tükürük azalması vb.) zaman kaybetmeden bir hekime başvurulmalıdır.
Yüksek ateş düşürülmezse ne olur?
Bebeklerde ateşin izlenmesi ve yönetilmesi yaşanabilecek sağlık risklerini önlemek için çok önemlidir. Yüksek ateş zamanında düşürülmezse veya yönetilmezse, özellikle vücutları sıcaklık değişimlerine karşı daha hassas olan bebeklerde ve küçük çocuklarda bir dizi komplikasyona yol açabilir. Ateşin kendisi enfeksiyona karşı doğal bir tepki olsa da uzun süreli veya çok yüksek ateşler vücudu zorlayabilir ve ciddi sorunlara neden olabilir. Yüksek ateş düşürülmezse şunlar olabilir:
- Ateş, terleme, daha hızlı nefes alma ve artan kalp hızı yoluyla vücudun daha hızlı sıvı kaybetmesine neden olur. Bu, özellikle hasta olduklarında yeterli sıvı içemeyen bebeklerde dehidratasyona yol açabilir.
- Bebeklerde vücut sıcaklığındaki hızlı artış, ateşli nöbetleri tetikleyebilir.
- Uzun süreli yüksek ateş, bazı organları strese sokabilir. Sürekli yüksek sıcaklıklar doku hasarına neden olabilir.
- Uzun süreli ateş, kalp veya akciğer hastalığı, diyabet veya nörolojik rahatsızlıklar gibi önceden var olan sağlık sorunlarını daha da kötüleştirebilir.
- Yüksek ateş bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanıyorsa ve tedavi edilmezse, enfeksiyon tüm vücuda yayılabilir ve yaygın iltihaplanmaya neden olabilir.
- Ateş kontrol altına alınmazsa, yorgunluğa ve bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla savaşma yeteneğinin zayıflamasına neden olabilir.
- Menenjit, zatürre veya ciddi bir bakteriyel enfeksiyon gibi ciddi bir hastalıktan kaynaklanan ateşi düşürememek, hastalığın kontrolsüz bir şekilde ilerlemesine sebep olabilir.
- Aşırı yüksek ateşler, vücudun kendini soğutamadığı hipertermi adı verilen bir duruma yol açabilir.
Havale nedir?
Genel nörolojik bir olayı ifade eden havale, beyin hücrelerindeki anormal elektriksel aktivite sonucunda vücutta oluşan istemsiz hareketlerdir. Bebeklerde havale, ilk iki yaşta ani ve kontrolsüz kasılmalar veya sarsıntılarla kendini gösteren bir durumdur. Genellikle nörolojik problemlerden kaynaklansa da farklı nedenlerle oluşabilir.
Beyin hücreleri arasında iletişim elektrik sinyalleriyle gerçekleşir, ancak bazen bu sinyaller normalden saparak kontrolsüz bir şekilde yayılabilir. Bu durum, bilincin ve kas kontrolünün kaybolmasına yol açabilir. Birdenbire başlayan, nefes almada güçlük, genellikle kontrolsüz kas hareketleri, bilinç kaybı ve kasılmalarla birlikte görülebilen havale, çeşitli sebeplere bağlı olarak yaşa göre değişiklikler göstererek ortaya çıkabilir.
Havale durumunda ne yapılmalıdır?
Genellikle yüksek ateşle gelişen bebeklerde havale, birkaç dakika sürer ve kendiliğinden geçer. Hemen hemen her bebek havaleden sonra eski haline döner ve çoğu durumda ciddi sağlık sorunları yaşamaz. Ancak yine de havale durumunda doğru şekilde davranmak oldukça önemlidir.
Her şeyden önce havale geçirirken bebeği güvende tutmak yapabilecek en doğru harekettir. Havale sırasında bebeğin hareketlerine engel olmamaya çalışıp sakin kalarak onu güvenli bir yere yatırmak gerekir. Havale geçirirken genellikle bilincini kaybedeceği için bebeği kendine getirmeye ya da ağzını zorla açmaya çalışılmamalıdır. Eğer kusuyorsa yavaşça bir yana doğru yatırarak nefes borusunun açık kalması sağlanabilir. Bu, havale sırasında ağızda birikmiş sıvıların akciğerlere gitmesini önleyebilir. Endişe ve korku verici olsa da genellikle havalenin birkaç dakika içinde kendiliğinden geçip duracağını unutmadan sabırla beklemeye özen gösterilmelidir. Havale sonrasında ise en kısa sürede doktora bilgi vermek, doktorun uygun görmesi halinde ise en yakın zamanda bebeği hastaneye götürmek gerekir.
Bebeklerde havalenin nedenleri ile havale durumunda neler yapabileceğinizi Bebeklerde Havale: Nedir, Belirtileri, Yüksek Ateş Düşürme yazımızı okuyarak öğrenebilirsiniz.