Bebek Diş Fırçalaması Ne Zaman Başlamalıdır?

Bebeğinizin bakımında çok hassas olduğunuzu biliyoruz. Doğduğu günden beri hem sağlığını hem de gelişimini desteklemek için bebeğinizin bakımına ve beslenmesine özen gösteriyorsunuz. Yeni doğan döneminde olmasa da ilk aylarından sonra hijyen ve temizliği konusunda hassas olmanız gereken bir konu da bebeğinizin ağız ve diş sağlığı. Diş temizliğine mümkün olduğunca erken dönemde başlamanız bebeğinizin diş çürüklerini de önleyecektir. ‘Bebek diş fırçalaması ne zaman başlamalıdır?’ sorusunun yanı sıra bebek diş sağlığı ile merak ettiğiniz pek çok sorunun cevabını yazımızda bulabilirsiniz.

Dişler bebeğin doğumundan sonra çıksa da aslında dişlerin gelişmesi doğum öncesinde başlar. Olgunlaşmasını tamamlamış dişler, bebeğin doğumdan sonra belirli bir sıra ile diş etlerini delerek çıkar. Doğumdan sonra en erken 4. aydan itibaren dişler görülmeye başlar ve 27. ayda sonlanır.

‘Süt dişleri belli bir yaş aralığında düşecekse her gün fırçalamaya gerek var mı?’ diye düşünebilirsiniz. Eninde sonunda düşecekleri için süt dişlerini fırçalamak gereksiz gibi görünse de aslında bebeğinizin hem ağız hem de vücut sağlığı açısından önemlidir. Çünkü süt dişleri, diş etlerinden çıktıktan sonra düzgün bir şekilde bakılmazsa çürüyebilir.

Dişlerde çürük oluşumu, ilk dişlerden itibaren başlar. Bebeklerde emzik kullanımı, şekerli gıdalara uzun süre maruz kalma, ağız hijyenine önem vermeme ve gerekli minerallerin beslenme yoluyla alınamaması çürük oluşumunu tetikleyebilir. Peki, bebeklerin dişlerinin çürümemesi için fırçalamaya ne zaman başlamak gerekir?

Çocukların Dişlerini Fırçalamaya Ne Zaman Başlanmalı?

Bebeklerde diş temizliğine başlamak için en doğru zaman, bebeğin dişinin ilk çıktığı gündür. Dişler, diş eti çizgisinden geçmeye başlar başlamaz, günde iki kez olacak şekilde bir fırçalama rutini oluşturmanın zamanı gelmiş demektir. İlk dişler ağızda görünür görünmez, temizlenmeye başlanabilir.

İlk aylarda nemli temiz bez ya da gazlı bez ile bebek ağız içinin temizlenmesi faydalı olacaktır. Sabah kahvaltı sonrası ve akşam yatmadan önce, dişleri ve en azından çiğneme yüzeylerini temiz bir tülbentle ya da gazlı bezi ıslatarak silmek, temizlemek için yeterli olur. Temiz bir bez, gazlı bez veya parmak fırçası kullanarak bebeğinizin diş etlerini ve dilini nazikçe silebilirsiniz.

Bebeklerde dişleri fırçalamaya ve diş fırçası kullanmaya başlamak için en doğru zaman ise, bebeğin arka dişlerinin çıktığı zamandır. Diş fırçası kullanımına bebeğin arka dişlerinin çıkmasından sonra başlanabilir. Böylece hem dişlerini temizlemiş hem de erken yaştan itibaren bebeğinizin diş temizliğine alışmasına yardımcı olabilirsiniz. Bu rutine erkenden alışması, bebeğinizin zamanla dişlerini fırçalamayı alışkanlık haline getirmesini de sağlar. 

Bebeğinizin ilk yıllarında doğru bir teknikle diş fırçalamanız belki de pek mümkün olmayabilir. Diş fırçalarken çoğu zaman dişlerin görünen ya da kolay ulaşılan yüzeyleri fırçalanabilir. Ama çürük oluşumunu önlemek için dişlerin ara yüzeylerini de çok iyi temizlemek gerekir. Bu nedenle bebeğinizin dişlerini fırçalarken biraz özenli olmalısınız.

Bebeğinizin ağız sağlığı için dikkat etmeniz gereken bir diğer konu ise doktor kontrolleridir. İlk süt dişi çıktıktan sonra pedodonti uzmanına götürmeniz, bebeğinizin ağız hijyeni hakkında daha detaylı bilgi almanızı sağlayacaktır. Amerikan Pediatrik Diş Hekimliği Akademisi, diş problemlerini önlemek için ilk dişi göründüğünde veya en geç 1. yaşını doldurmadan çocuk diş hekimine bebeklerin götürülmesini tavsiye eder. Daha sonra yapılacak düzenli diş hekimi kontrolleri ile de bebeğinizin diş sağlığı takibini yapabilirsiniz. Unutmayın ki düzenli diş fırçalama bebeğinizin ileride oluşabilecek diş problemlerinin önlenmesinde büyük rol oynayacaktır.

Bebeklerde Diş Fırçalamak Neden Önemli?

Diş çürüğü aslında bebekler için büyük bir sorundur. Çocuklar çürüklere karşı daha hassastır; çünkü bebek dişlerindeki mine, kalıcı dişlerdeki mineden daha duyarlıdır.  Süt dişlerinin erken düşmesi, kalıcı dişlerin zamanından önce çıkmasına neden olur. Ayrıca diş çürümesi konuşma gelişimini etkileyebilir.

Kötü ağız sağlığı sadece dişleri değil tüm vücudu da olumsuz etkiler. Diş sağlığı ile ilgili sorunlar bebeklerin genel sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yapılan çalışmalara göre tükürük salgılarında bulunan bakteri kolonileri, çürük oluşturmaktadır. Bu nedenle bu kolonilerin oluşmasını önlemek için bebeklerde ağız hijyeni sağlamaya özen gösterilmelidir.

Çocuklar Dişlerini Ne Kadar Süre Fırçalamalı?

Diş fırçalamak kadar dişleri belli bir süre ile fırçalamak da çürük oluşumunu engellemede çok etkilidir. Sabah kahvaltısı sonrası ve gece yatmadan önce bebeğinizin dişini 2 ila 3 dakika süreyle fırçalamanız oldukça önemlidir.

Amerikan Diş Hekimleri Birliği'ne (ADA) göre, çocuklar dişlerini günde iki kez iki dakika fırçalamalıdır. İki dakikadan daha az fırçalamak, dişlerde bakteri kalmasına ve plak oluşumuna neden olabilir. Dişlerinin üzerinde sertleşen ve zamanla diş çürümesine ve hatta diş kaybına neden olabilen yumuşak bir film olan diş plakları, ancak aksamayan diş fırçalama rutini ile önlenebilir.  

Çocuklar İçin Diş Macunu Seçimi

Bebeklerde diş temizliğiyle ilgili ebeveynlerin kafasını karıştıran en önemli konuların başında diş macunu seçimi gelir. 

Türk Pedodonti Derneği ile Amerikan Çocuk Diş Hekimliği Akademisi ve Avrupa Çocuk Diş Hekimliği Akademisi; bebeklerin ilk dişlerinin sürmesinden 3 yaşına kadar sürüntü (sıyırma) şeklinde ya da pirinç tanesi kadar çocuk diş macunu kullanılmasını önermektedir. Yutkunma refleksinin geliştiği 3 yaşından sonra bezelye tanesi büyüklüğünde diş macununa geçilmesini tavsiye eder.

Uzmanlara göre diş çürüğü riski düşük olan, annesinin ağzında aktif diş çürüğü bulunmayan, şekerli ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme yapmayan, liften zengin katı beslenmeye geçişi başarmış 3 yaşından küçük çocuklarda florür içermeyen diş macunları kullanılabilir. Bununla birlikte, küçük çocuklarda bu koşulları sağlamak ebeveynler için genellikle güç olduğundan, 6 aydan sonra 2 yaşına kadar 500 ppm florür içeren çocuk macunlarının sürüntü şeklinde kullanılması ve diş fırçalamanın ebeveyn tarafından yapılması önerilmektedir. Uzmanların en çok tavsiye ettiği konulardan biri de diş macunu miktarını ebeveynlerin ayarlaması ve çocuklarının dişlerini ebeveynlerin fırçalamasıdır. Ayrıca çocuklar dişlerini fırçaladıktan sonra tükürmeli ve fazla diş macununu yutmamalıdır.

Bebekler İçin Diş Fırçası Seçimi

Peki bebeğinizin dişlerini fırçalamak için nasıl bir fırça kullanmanız gerektiğini biliyor musunuz? Bebeğinizin rahat edeceği ideal bir fırça için öncelikle ağız büyüklüğüne uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş olanları seçebilirsiniz. Bebekler için özel olarak tasarlanmış, küçük başlı, yumuşak kıllı bir diş fırçası ile günde iki kez bebeğinizin dişlerini fırçalayabilirsiniz. Sert fırçalar, dişleri aşındıracağı için kullanımı uygun değildir. Fırça kılları aşınır aşınmaz ortalama 3-6 ayda bir bebeğinizin diş fırçasını mutlaka değiştirmelisiniz.

Bebeğinizin ağız diş sağlığının korunması ve geliştirilmesinde siz ebeveynlerin katkı ve desteği oldukça değerli. Unutmayın ki bebeklik ve çocukluk döneminde ağız diş sağlığının korunması ve geliştirilmesi daha ileriki dönemlerde de çocuğunuzun fiziksel ve ruhsal sağlığını olumlu yönde etkileyecektir.

Bebeklerde diş çıkarma belirtilerinin neler olduğu, hangi sırayla dişlerin çıktığı hakkında detaylı bilgi almak için Bebeklerde Diş Gelişim Tablosu başlıklı içeriğimize tıklayabilirsiniz.