Bebek Kundaklamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

Yenidoğan bebeklerin uyku düzeniyle ilgili annelerin en çok merak ettiği konulardan birini bebek kundaklama yöntemi oluşturuyor. Çok eski zamanlardan beri dünyada yaygın olarak kullanılsa da bazı anneler kundaklamanın bebek için güvenli olup olmadığıyla ilgili tereddütlü olabiliyor. Faydalarını duymanıza rağmen sizin de aklınızda bebek kundaklama ile ilgili bazı soru işaretleri bulunabilir. Bebek kundaklamada dikkat edilmesi gerekenlerin neler olduğunu öğrenmek, kundaklamayla ilgili cevabını merak ettiğiniz pek çok sorunun yanıtını bulmak için içeriğimizi okuyabilirsiniz. Ayrıca daha detaylı bilgi edinmek için Bebek Kundaklama Hakkında Bilmeniz Gerekenler içeriğimizi de tıklayabilirsiniz.

Bebek kundaklama nedir?

Yeni bir anneyseniz, bebeği kundaklamanın ne anlama geldiğini ve nasıl yapıldığını tam olarak bilmiyor olabilirsiniz. Aslında yüzlerce yıldır uygulanan kundaklama, bebeklerin vücutlarının etrafını bir örtüyle sararak uygulanır. Bebeğin, uykuya kolay geçmesine ve rahat uyumasına yardımcı olmak için hafif, nefes alabilen bir battaniye veya örtüye nazikçe sarıldığı geleneksel bir uygulamadır. Yalnızca vücudun bir kısmının sarıldığı kundaklamada amaç, bebeğin tıpkı anne rahminde olduğu gibi kendisini rahat ve güvende hissetmesine yardımcı olmasını sağlayarak günlük rutinindeki uyku düzenini kolaylaştırmaktır.

Bebekler neden kundaklanır?

Bebek kundaklamak bazı faydalarından dolayı çok eski zamanlardan bu yana anneler tarafından tercih ediliyor. Bebekler anne karnında olma hissini çok sever. Bebeğin anne karnında yaşadığı bu hissi doğduktan sonra da sağlamanın bir yolu olarak kullanılan kundaklama yöntemi, bu özelliğiyle bebeğin hayatının ilk haftalarında kendini daha rahat hissetmesine yardımcı olur. Bebeğin vücuduna sarılan ince bir battaniye veya örtü, anne rahmindeki sıkışıklığı, güveni ve sıcaklığı hissettirerek yeni doğan bebeğin sakinleşmesini, uyumasını ve uykuda kalmasını destekleyebilir.

Kundaklamanın bir diğer faydası da bebeklerde irkilme refleksi olarak da bilinen moro refleksiyle uyanmalarını engellemektir. Kundaklama, bebeği doğal irkilme refleksine karşı korur ve daha iyi uyumasını sağlayabilir.

Bebek kundaklama güvenli midir?

Kundaklama, bebeğin ihtiyaç duyduğu uykuyu almasına yardımcı olmanın etkili bir yolu olabilir. Ancak bu etkinin sağlıklı ve güvenilir şekilde sağlanması için kundaklamanın doğru uygulanması en önemli kuraldır.

Doğru şekilde yapıldığında kundaklama, bebekleri sakinleştirmeye ve uykuyu iyileştirmeye yardımcı olan bir yöntemdir. Güvenli uyku kurallarına uyulması halinde kundaklama, bebekler için güvenli bir seçenek oluşturabilir. Kundaklamanın en önemli noktası, nasıl yapıldığıdır. Güvenli uyku ve kalça dostu kundaklama yapmak, bebekler açısından sağlık sorunu oluşturmayabilir.

Siz de daha rahat uykuya geçmesini sağlamak için bebeğinizi kundaklayabilirsiniz. Ancak bunu güvenli bir şekilde yaptığınızdan emin olmak için birkaç kurala uymalısınız. Ayrıca kundaklamanın yapılma şekli gibi bebeğinizin uyuduğu alanın güvenliği de oldukça önemlidir.

Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) tüm bebeklerin beşik, oyun alanı veya beşik gibi düz, sağlam ve ayrı bir uyku yüzeyinde sırtüstü uyumasını ve bebeğin uyku alanının battaniye, yastık, oyuncak veya diğer nesnelerden uzak tutulmasını önerir. Sert bir yatak kullanmaya ve bebeğinizi her zaman sırtüstü uyuyacak şekilde yatırmaya özen göstermelisiniz. Ayrıca bebeğiniz ilk yuvarlanma belirtilerini gösterdiğinde kundaklamayı bırakmalısınız. Çünkü kendi kendine dönebilmeye başlayan bir bebeğin kundaklanması, yüz üstü pozisyona dönmesi halinde boğulma riskine ve ani bebek ölümüne neden olabilir.

Kundaklanan bebeklerin daima sırtüstü yatırılmasını tavsiye eden AAP, yuvarlanma girişimi belirtileri gösteren bebeği kundaklamanın artık uygun olmadığı konusunda uyarmaktadır. Bazı bebekler 2 aylıktan itibaren yan tarafına doğru yuvarlanmaya başlar. Her bebeğin farklı gelişim gösterdiğini unutmayarak bebeğinizi sürekli gözlemleyebilirsiniz. Eğer bebeğinizin 2 aylık olmadan önce dönebildiğini fark ederseniz onu kundaklamayı hemen bırakmalısınız.  

Bebek kundaklama türleri nelerdir?

Kundaklamada en önemli konu, bebeğin güvenli ve sağlıklı bir şekilde uyuyabilmesidir. Bunun için de nasıl kundaklandığı önem taşır. Kundaklamada tam ve yarım olmak üzere iki tür vardır. Tam kundak, bebeğin vücudunun ve bacaklarının dümdüz olacak şekilde kundaklanmasına denir. Bebeğin kalçalarını veya bacaklarını hareket ettiremeyecek kadar sıkı olan tam kundaklama yöntemi, bebeğin kalça gelişimini sınırlayabilir, bebekte gelişimsel kalça çıkığına neden olabilir. Ayrıca kundaklama çok sıkı olursa, aşırı ısınma denilen hipotermiye yol açabilir. Öte yandan sıkı sarılan bir kundak, bebeğin nefes alıp verişini de olumsuz etkileyebilir. Bu nedenlerden dolayı uzmanlar, bebeğin bacaklarının sarılmadığı kundaklama yöntemi olan yarım kundaklamayı önermektedir.

Günümüzde en yaygın olan kundaklama türü, yarım kundaktır. Bu yöntem, bebeğin hareket kabiliyetini çok fazla kısıtlamaz. Böylece bebekte oluşabilecek kalça çıkıklığı riskine de neden oluşturmaz.

Siz de bebeğinizi yarım kundak ile daha güvenilir ve sağlıklı bir şekilde uyutabilirsiniz. Kundak için özel üretilen örtüleri ya da yumuşak ve tahrişe neden olmayan bir battaniyeyi bebeğinizi kundaklamak için rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Güvenli bebek kundaklama nasıl yapılır?

Güvenli bebek kundaklaması yaparken kalça displazisi olasılığını azaltmak için kalça açısından sağlıklı kundaklama tekniklerini kullanabilirsiniz. Ayrıca bebeğinizi omuzlarının üzerinden yani boynu ve başı da dahil olacak şekilde kundaklamamaya özen göstermelisiniz. Olası riskleri en aza indirmek için bebeğinizi yarım kundaklarken bazı detayları özellikle uygulamalısınız. Bebeğiniz için güvenli ve kalça dostu yarım kundaklamayı şu şekilde yapabilirsiniz;

• Kundaklamak için battaniyeyi üst köşesi aşağı katlayarak elmas şekilde düz olarak yayın.
• Bebeğinizin başını battaniyenin üstte katlanmış köşesinin üzerine yatırın.
• Battaniyenin sol köşesini bebeğinizin vücudunun üzerine sarın ve battaniyeyi sağ kolu ile vücudunun sağ tarafı arasına sıkıştırın.
• Ardından battaniyenin sağ köşesini bebeğin vücudunun üzerine ve sol tarafının altına katlayın. Bebeğin göğsü ile kundak örtüsü arasına 2 veya 3 parmak sığabildiğinden emin olun.
• Battaniyenin alt kısmını gevşek bir şekilde bebeğin bir tarafına doğru katlayın ve altına sokun. Kalçalarının hareket edebildiğinden ve battaniyenin çok sıkı olmadığına özen gösterin.

Dikkate alınacak faktörler nelerdir?

Bebeklerde kundaklama yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar hayati önem taşır. İşte kundaklama sırasında dikkate alacağınız faktörlerin başında şunlar gelir;

• Kundaklama konusundaki en büyük risk, bebeklerde kalça çıkıklığına neden olabilme olasılığıdır. Çok sıkı kundaklanan bebeklerin kalçalarında sorun gelişebilir. Bu nedenle bebeğinizi kundaklarken bel bölgesini gevşek sarmaya dikkat etmelisiniz. Bacaklarının yukarı ve dışarı doğru bükülmesine olanak tanıyarak, bebeğinizi kalça sağlığına uygun kundaklamış olursunuz. Ancak kundak örtüsünü kolayca çözülüp bebeğin yüzünü kapatacak şekilde gevşek bağlamamaya da dikkat etmelisiniz.
• Ani Bebek Ölümü Sendromu riskini azaltmak için bebeğinizi her zaman sırtüstü yatırarak uyutmalısınız. Bebeğiniz kundaklanmışsa bu daha da önemli hale gelir. Bebeklerin kundaklandıktan sonra hareket kabiliyetleri kısıtlanır. Bu nedenle bebeğin yan tarafa değil, sırt üstü yatırılması gerekir. Siz de bebeğinizi kundakladıktan sonra sadece sırtüstü yatırmalısınız.
• Bebekler çok sıkı kundaklandığında nefes alma sorunları yaşayabilir. Bu nedenle de bebeğinizi, göğsü ile kundak örtüsü arasında 2-3 parmağınızın sığabileceği şekilde kundaklamalısınız.  
• Bebeğinizi pamuklu bir müslin örtü, ince battaniye veya tülbent gibi ince malzemeler kullanarak kundaklayabilirsiniz. Kundakladığınız bebeğinizin üzerine aşırı ısınmasına neden olabilecek battaniye gibi herhangi bir örtü örtmeyin.  Ayrıca mevsime ve bulunduğu ortama uygun şekilde giydirmeye özen gösterin.
• Kundakladığınız bebeğinizin uyuduğu ortam da çok önemlidir. Bebeğinizin güvenli uyku kurallarına uygun şekilde uyumasını, yatağında diğer eşyalardan uzak, sağlam, düz bir yüzeye yatırarak sağlayabilirsiniz.
• Bebeğinizi uyanık iken kundaklanmamaya özen gösterebilirsiniz. Uyanık ve aktif olduğu zamanlarda bebeğinizin gelişimini desteklemek için kollarını ve bacaklarını serbestçe kullanabilmesi önemlidir. Bu nedenle kundaklamayı bebeğiniz uyumadan hemen önce veya uykuya dalmaya başladıktan sonra yapabilirsiniz.
• Bebeğinizi kundaklamak için en iyi zaman, onun sakin olduğu zamandır. Ağlarken ya da kolu ve bacağını aşırı hareket ettirdiğinde kundaklamak da güç olabilir. Böyle zamanlarda bebeğinizi önce sakinleştirip sonra kundaklayabilirsiniz.

Malzeme

Doğru kundaklama için doğru malzemeyi tercih etmelisiniz. Yumuşak, esnek, nefes alabilen, pamuklu ve çok sert olmayan bir kumaş bunun için uygun olabilir. Kundak kumaşı yumuşak, cilde zarar vermeyen ve iklime uygun olmalıdır. İyi bir kundak kumaşı bebeğin ısısını düzenlemeye yardımcı olabilmelidir.  Müslin örtü aşırı ısınmayı önlemeye yardımcı olur ve aynı zamanda bebeğin daha fazla esnek olmasını sağlayan nefes alabilen bir kumaştır. Doğal, yumuşak, hava alan özellikleri sayesinde hassas bebek cildine zarar vermez. Kundaklama için pamuklu müslin kundak örtüsü kullanabilirsiniz.

Pozisyon

Bebeğinizi kundak yaptıktan sonra yatağına mutlaka sırt üstü yatırmalısınız. Bebeklerin hem uyku hem de kundakladıktan sonraki pozisyonu, yatakta düz şekilde sırt üstü olmalıdır. Kundakladığınız bebeğinizi ön veya yan tarafa yatırmamalısınız.

Dayanıklılık

Kundaklama için kullanacağınız örtünün dayanıklı ve sağlam olması da kumaşın özellikleri kadar önem taşır. İnce bir yapıya sahip, gevşek bir şekilde dokunmuş pamuklu kumaş türü olan müslin örtü, kundaklamada size uzun bir kullanım ömrü sunabilir. Nefes alan özelliğiyle kundak yapmak için kullandığınızda bebeğinizin terlemesinin de önüne geçmiş olursunuz. Ayrıca uzun süre kullanım sağlayabilen müslin bez, kullanım talimatları yerine getirildiğinde yırtılma, eskime ve yıpranma göstermeyebilir. Etiketi üzerinde yazan kullanım talimatlarına uyarak müslin kumaşınızı uzun süreli kullanabilirsiniz. Bu örtüyle bebeğinizi uzmanların önerdiği gibi yarım kundak şeklinde kundaklayabilirsiniz.

Bebek kundaklamada dikkat edilmesi gerekenlerin neler olduğunu öğrenmenin yanı sıra yenidoğan bebeklerde uyku düzeninin nasıl olması gerektiğiyle ilgili de bilgi almak istiyorsanız Yenidoğan Bebek Uyku Düzeni başlıklı içeriğimizi okuyabilirsiniz. Ayrıca İlkadımlarım Akademi’de Uyku Eğitmeni Seda Özcan tarafından aktarılan Yenidoğan Bebeklerde Sakinleştirme Yöntemleri ve Uyku içerikli videomuzu da izleyebilirsiniz.