Ek Gıdalara Geçiş Nasıl Olmalı?

İlk 6 ayda bebeğinizin ana besin ihtiyacı anne sütüdür. Bebekler 2 yaşına kadar anne sütüne ihtiyaç duymaya devam ederler. Fakat bu ihtiyaç 6. aydan sonra ek besinlerle desteklenir. Ek besin dönemine geçene kadar sadece anne sütü ile beslenmiş bebeğiniz, 6. aydan sonra ek gıdalara geçebilir. Bu sayede bebeğiniz, hayatı boyuna tüketeceği besinlerle tanışmaya başlar.

Ek gıdaya geçiş süresince 6 aylık bebeğiniz için beslenme tablosu yazımızı okuyabilirsiniz.

Ek gıdalara geçiş kesinlikle anne sütüyle vedalaşmak anlamına gelmez. Bebek hala anne sütünün içeriğindeki değerlere ihtiyaç duyar. Bu yüzden bebeğin 1 yaşına kadar ana öğünü anne sütüdür. Ek gıdaları ara öğün olarak düşünebiliriz. Yani 1 yaşına kadar ana yemek ek besinlerden değil anne sütünden oluşur. Ek gıdalar, beslenme planının destekçileridir. Anne sütünün olmadığı ya da yetersiz kaldığı durumlarda doktorunuza danışarak, prebiyotik içeren çocuk devam sütlerini kullanabilirsiniz. Bu şekilde hem bebeğinizin beslenmesine hem de bağışıklığının güçlenmesine yardımcı olabilirsiniz.

Ek Gıdaya Ne Zaman Geçilir?

Ek besinlere geçiş dönemi 6. aydan sonra başlar. Bazı bebekler 6. ayında hemen ek besinlere adapte olabilirken bazı bebekler, henüz buna hazır olmayabilir. Bebeğiniz anne sütüne ek olarak, ek besinleri almaya hazır olduğunu hareketleriyle belli edebilir. Bu dönemde onu iyi dinleyin ve verdiği ipuçlarına dikkat edin. Dik oturması, masadaki yiyeceklere uzanması, sizin yediklerinize bakıp merak etmesi, hatta ağzını şapırdatıp yer gibi yapması, ek besin almaya hazır olduğunun göstergesidir.

Ek gıdaya geçen bebekler için sebze çorbası tarifi

Bebeklerde Ek Gıdaya Geçişte İlk Adım (6-8 Aylık Dönem)

İlk gıdalara, ilk etapta tadımlık olarak başlanılması önerilir. Ek gıdalara yoğun olarak başlamanız, anne sütü alımını olumsuz etkileyebilir. Bebeğin 8 ayı bitene kadar günde en fazla 2 ek gıda öğünü verebilirsiniz.  Bir günde vereceğiz ek gıda miktarı, 2 minik kavanoz (2 çay bardağı) ölçüsünü geçmemeli. Ek gıdalara tadımlık olarak başlanmalı ve bebeğin uyumu ve tepkisine göre miktar yavaş yavaş arttırılıp; 8. Ayın sonuna kadar en fazla 2 minik kavanoz (2 çay bardağı) verilmelidir.

6-8 aylık dönemde bebeğin günlük besin ihtiyacının 5'te 4'ü (3 ana öğünü ve bazı ara öğünleri) anne sütüyle karşılanır. Bu sebeple 6. aydan sonra bebeğinizi düzenli olarak anne sütü ile beslemeye devam etmelisiniz. Ek gıdalar bu dönemde tek başına bebeğinizin sağlıklı gelişimini desteklemeye yetmez. Bunun için anne sütünün azaldığı noktada ek besini arttırmamalısınız. Anne sürtü yeterli değilse doktorunuza danışarak devam sütü ile bebeğinizin beslenmesini destekleyebilirsiniz.

Ek Gıdalara Alışma Süreci (9-12 Aylık Dönem)

Bu dönemde hala ana gıda maddesi anne sütüdür. Fakat artık bebeğiniz ek gıdalara daha çok alışmış olacaktır. Bunun için ek gıdaların miktarını biraz daha arttırabilirsiniz. Bu dönemde beslenme planının %50’sini anne sütü, %50 sini ek gıda oluşturur. Yani günlük besin tüketiminin yarısı anne sütü ile gerçekleştirilir. Bu dönemde ek gıda öğünü 2’den 3’e çıkarılabilir. Fakat yine her bir öğünde vereceğiniz ek gıda miktarı, 1 minik ek gıda kavanozu yani 1 çay bardağı ölçüsünü geçmemelidir. Çünkü bu dönemde de ek gıda, anne sütünün yerine geçmemeli. Yine ek gıda olarak devam sütü çeşitleri faydalı olacaktır.

Ek Gıda Döneminde Dikkat Edilmesi Gereken Diğer Noktalar

• Ek gıdaya başlarken bebeğinizin ilk defa ek bir gıda ile tanıştığını unutmayın. Bu yüzden her yeni gıdaya başlarken, o gıdadan bir tatlı kaşığı verip bu miktarı zamanla arttırabilirsiniz. Bu hareket bebeğinizin sindirim sorunları ve alerji semptomları gösterip göstermeyeceğine dair harika bir ipucudur.
• Ek gıdaya tek çeşit ile başlanır. Her yeni ek gıdayı en az 2-3 gün aralıklarla beslenme listesine ekleyebilirsiniz.
• Bebeğiniz için uygun tariflere tuz ve şeker eklememelisiniz.
• Ek besinlere geçilirken; elma, şeftali, armut gibi meyveler ile patates, havuç ve kabak gibi sebzelerin püresi ve suyu tercih edilebilir.  Doğru beslenme planı içi ay ay beslenme bilgileri edinmeniz ve bunları uygulamanız çok önemli.
• Ek gıdalara başlarken ilk olarak öğle öğününü tercih edin ve yemeğiniz için bebek kaşığı kullanın.
• Bir iki kaşık ek gıda verdikten sonra bebeğinize anne sütü verin. Bu şekilde bebeğinizi yormamış olursunuz.
• Bebeğiniz ek gıdaları ısrarla dışarıya doğru itiyorsa ve yutmuyorsa henüz hazır değildir. Ek gıda desteğini 10 gün sonra tekrar deneyin. Bebekler ek gıdalara 7. aya kadar alışamayabilirler. Panik yapmayın, bu çok normal.
• Eğer bebeğiniz kaşığı reddediyorsa belki de sorun yemek yemekte değil kaşığa alışamamasıdır. Bu durumda kaşık yerine parmağınızla yedirmek de çözüm olabilir.
• Ek gıdaya geçişte bebeğinizin kaka rengi ve yoğunluğu değişkenlik gösterebilir. Bebeklerde kaka rengi ve yoğunluğu bize birçok şey anlatır. Bebek kaka rengi yeşil, sarı, kahverengi, kırmızı ya da siyah gibi çeşitli renklerde olabilir. Bazı renkteki kakalar son derece normalken, bazı renkteki kakalar doktora danışılması gereken durumların habercisi olabilir. Kaka yoğunluğu bebeklerde kabızlık ya da ishal gibi durumların ipuçlarını verebilir. “Kaka Takibi Aracı”nı bebeğinizin kakasını gözlemlemenize yardımcı olması için uzmanlarla birlikte tasarladık. Bebeğinizin kaka fotoğrafını yükleyerek saniyeler içinde testi tamamlayabilir, bu sayede bebeğinizin gelişimiyle ilgili dikkat etmeniz gereken işaretleri fark edebilirsiniz. Sonuçlarınıza göre gereken durumlarda doktora danışabilirsiniz. Teste başlamak için tıklayınız.

Adım adım ek gıdalara başlama sırasını takip ederken, ek gıdaya başlama listesi için de mutlaka bu besinlere yer vermelisiniz. Örnek beslenme tablolarına ulaşmak için tıklayın.

Tahıllar:

a.       Bebeklerin beslenmesinde tahıllar çok önemlidir, başlangıçta pirinç en uygun tahıldır.

b.      Ek gıdalara Aptamil Sütlü Pirinçli Ek Gıda  ile başlayabilirsiniz. Aptamil’in tüm tahıllı ek gıdalarının besin değerleri hemen hemen aynıdır. Fakat çeşitleri damak tadını geliştir ve bebeğinize farklı alternatifler sunar.

Sebze Püreleri:

a.       Sebze farklı bir tattır ve bebeklerin sebzeye alışması zor olabilir. Sebze olarak ilk etapta patates, havuç, kabak gibi sebzelerle tuz, baharat ve salça katmadan bir çorba hazırlayabilirsiniz.

b.      Sebze tadına daha kolay alışabilmesi için içine bir miktar anne sütü ya da anne sütü yokluğunda veya yetersizliğinde 1-2 ölçek toz olarak devam sütü* katarak çorbanızı lezzetli hale getirebilirsiniz.

c.       Kavanoz içinde Milupa Sebze Çorbası, Kerevizli Tavuk Çorbası ve Pirinçli Tavuk Çorbası gibi yemekleri de değerlendirilebilir. Biz bebek yemekleri tariflerini sizin için bir arada topladık.

3 - Meyve Püreleri:

a.       Başlangıçta elma, havuç, şeftali suları verebilirsiniz.

b.      Meyveleri püre şeklinde vermeniz daha doğru olacaktır. Armut ve elma püre olarak vermek için daha uygun meyvelerdir. Biraz yumuşaması için meyve pürelerini buhar üzerinde de bekletebilirsiniz.

c.   O anda meyve püresi yapacak zamanınız veya imkanınız yoksa  organik meyveli kavanoz pürelerini kullanabilirsiniz.

 4 - Yoğurt:

Bebeğinize yoğurdu anne sütüyle ya da doktorunuz önerdi ise devam sütü* ile mayalayabilirsiniz. Yoğurt tarifi için tıklayın.

• *Anne sütü bebeğiniz için en iyisidir. Anne sütü ile beslenmenin mümkün olmadığı durumlarda doktorunuza danışınız.

Ek gıdaya geçişte verilmemesi gereken besinler

6. ayını doldurmuş bebeklerin ek gıdaya geçişinde en çok dikkat edilmesi gereken konulardan biri de verilmemesi gereken besinlerdir. Bazı besinler bebek beslenmesinin vazgeçilmezleri arasında yer alırken, bebeklerde ek gıdaya geçişle birlikte bazı besinlerden dikkatle kaçınılması gerekir. Bebekler için ek gıdaya ilk geçişte uygun olmayan bu besinlerin başında şunlar gelir;

• Patlıcan; nikotin içerdiği için bebekler için uygun değildir.
• Çilek, greyfurt, ananas, ahududu, kivi gibi meyveler alerji riski nedeniyle doktorunuz uygun görmedikçe verilmemelidir.
• İnek sütü gibi hayvan sütleri; hazmının zor olması, bağırsakta gizli kanamaya ve demir eksikliğine yol açması gibi nedenlerle 1 yaşına kadar uzak durulması gereken besinler arasında bulunur.
• Bal; alerji yapma potansiyellerinin yüksek oluşu ve bebeğin sindirim sisteminin yeteri seviyede gelişmemiş olması nedeniyle 1 yaşına kadar yedirilmemelidir.
• Yumurta beyazı; alerji yapma olasılığı yüksek bir gıda olduğu için bebeklere 1 yaşından sonra azar azar verilmesi gerekir.
• Badem, fındık, fıstık; alerji riskine karşı 1 yaşına kadar bebeğe yedirilmemelidir.
• Bakla; alerji potansiyeli yüksek olması sebebiyle 2 yaşından önce önerilmez.

Ayrıca bisküvi, cips gibi doymuş yağ içeren gıdalar; çay, kahve, kakao gibi kafein içeren içecekler; salam sosis sucuk gibi işlenmiş şarküteri ürünler; hazır donmuş gıdalar, turşular, diyet ürünler bebeğinizin beslenmesinde kesinlikle yer almaması gereken gıdalar arasındadır.

Ek gıdaya karşı alerji belirtileri

Ek gıdaya geçiş sürecinde bebeklerde alerji oluşabilir. Özellikle anne sütü dışında yeni gıdalarla tanışan bebeklerde sindirim sistemi tepki verebilir. Bebeğin yeni bir yiyeceğe alerjisi varsa, sıklıkla birkaç dakika ila birkaç saat içinde reaksiyon belirtileri görülebilir. Bebeklerin yaşadığı alerjiler, yetişkinlere göre daha sıkıntılı olabilir. Bu nedenle bebeğinizde ek gıdaya karşı alerji belirtileri gözlemlendiğinizde hemen mutlaka doktorunuza başvurmanız gerekir. Peki ek gıdaya karşı alerji belirtileri nelerdir?

Bebeklerde ek gıdaya geçişte yaşanabilecek alerji belirtileri şunlar olabilir;

• Karın ağrısı,
• Ciltte kaşıntı,
• Tekrarlayan ve tedaviye cevapsız pişikler,
• Makatta kızarıklık,
• Cilt lezyonları, deri döküntüleri,
• Kusma, ishal,
• Hırıltılı solunum,
• Nefes darlığı,
• Dil, dudaklar ve yüzde şişme,
• Bayılma,
• Gözde ve burunda akıntı,
• Gözlerde şişme ve küçülme,
• Ağız kenarında kızarıklık,
• Dudaklarda morarma

Bu bulgular bebeklerin ek gıdaya geçiş döneminde alerji belirtileri arasında yer alır. Ek gıda sürecinin en önemli kuralı 3 gün kuralıdır. Bebeklerde besin alerjilerini tanımanın yolu, her besini tek tek denemeniz ve az verip yavaş yavaş arttırmanızdır. Bebeklerde alerjiler 72 saatte çıkabildiği için her yeni besini 3 gün kuralıyla vermek, hangi besine alerjisi olduğunu anlamamıza yardımcı olur. 3 gün kuralını uygularken bebeğinizin bir besine alerjisi gözlenirse doktorunuzun yönlendirmesiyle beslenmesinden çıkarmanız gerekir.

Ek gıdalara başlarken 3 gün kuralını nasıl uygulayacağınızı öğrenmek için 3 Gün Kuralı Nedir? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Ek gıdaya geçiş tarifleri

Bebeğinizin yeni beslenme düzeninde anne sütünün yanı sıra ek gıda için uygun olan besinlerin sayısı ve çeşidi zamanla artacak. Anne sütünün ana öğün olduğu bebeğiniz için, 6. aydan itibaren 1 yaşına kadar ek gıdaya uygun besinlerle minik öğünler hazırlayacaksınız. Bu süreçte hem bebeğiniz için besin değeri yüksek hem de lezzetli pek çok yemek yapıp bebeğinize yedirebilirsiniz.

İşte bu süreçte size kurtarıcı olacak ek gıda tariflerini İlk Adımlarım’da bulabilirsiniz. Bebeğiniz için kahvaltı, yoğurt, çorba, muhallebi gibi farklı alt başlıklardaki ek gıda tarifleri ile bebeğinizin büyümesini destekleyebilirsiniz. Uzmanlar tarafından hazırlanan bebeğinizin ayına ve ihtiyaçlarına uygun ek gıda tariflerini öğrenmek ve bebeğiniz için hazırlamak için Tarifler sayfamızı tıklayabilirsiniz.