Emzirirken İlk 24 Saat: İlk Emzirme ve Bilinmesi Gerekenler

Dokuz aylık hamilelik macerasının ardından ne mutlu ki artık bebeğinizi kucağınıza aldınız. Doğumun heyecanlı anlarının ardından, şimdi sizi bebeğinizle birlikte yaşayacağınız, yine heyecanlı bir süreç bekliyor. Doğumdan sonraki ilk emzirme ile bebeğinizi besleme keyfinin yanı sıra ten tene temas kurmanın da keyfini hissedeceğiniz anlar yaşayacaksınız. Ama bebeğinizi ilk emzirme sırasında ve özellikle emzirmede ilk 24 saatteki süreçle ilgili bilmeniz gereken birçok önemli detay ve konu var. İşte size, ‘Bebeklerde ilk emzirmenin önemi nedir?, ‘İlk emzirme nasıl olur?’ gibi birçok sorunun cevabı olacak önemli bilgiler…

Doğru emzirme pozisyonları ve emzirme teknikleri hakkındaki ayrıntıları Emzirme ile İlgili Bilinmesi Gereken 20 Nokta başlıklı yazımızda okuyabilirsiniz.

Doğumdan Sonra İlk Emzirme

Bebeğiniz, kucağınıza aldığınız doğumdan sonraki ilk emzirmede, anne karnında yaşadığı sıcaklık ve güveni ten tene kuracağınız temas ile tekrar yaşayacaktır. Sizin kokunuz ve teninizin sıcaklığı, bebeğinizin beslenme içgüdülerini ve emme refleksini harekete geçirip kendiliğinden memenize yönelmesini sağlar. Yeni doğan bebeğinizin emzirilmeye hazır ve istekli olduğunu bazı hareketlerinden anlayabilirsiniz. Eğer ellerini ağzına götürüyorsa, elleri veya parmaklarını emiyorsa, ağzını açıp kapatarak aranma hareketi yapıyorsa ve özellikle de ağlıyorsa bebeğiniz sizi emmek istiyor demektir.

Doğumdan sonra ilk emzirmede bebeğiniz memeyi tutmak için bazı denemeler yapabilir. Hemen memenizi tutup emmeye başlaya da bilir, memenizi tutarken biraz zorlana da bilir. Bebeklerin ilk emzirmede böyle memeyi emme denemeleri yapmaları gayet normaldir. İlk emzirmenin bu ilk denemelerinde sakin ve sabırlı olmanız oldukça önemli. Bebeğinizi doğru tutmaya özen göstererek ona bu fırsatı vermeniz, ilk emzirme sürecinin daha rahat ve keyifli geçmesine destek olacaktır.

Emzirme doğal olsa da hem sizin hem de bebeğinizin zamanla öğrenebileceği bir beceri olduğu için ileriki günlerde her şey daha kolay olacaktır. Ancak bazı annelerde olduğu gibi sizin de doğumdan sonraki ilk emzirmelerde meme uçlarınızda yaralanmalar olabilir. Bebeğiniz doğru emmeye başlayıncaya kadarki sürede, meme uçlarınızı zedeleyebilir. Emzirme sürecinde meme ucu bakımı için dikkat etmeniz gerekenleri Emzirme ve Meme Ucu Yaraları başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.

İlk Emzirmenin Önemi Nedir?

Doğumdan sonraki ilk sütünüz bebeğiniz için çok değerlidir. Doğumdan sonraki 6 saatte memenizden gelen süte, ağız sütü olarak da bilinen kolostrum denir. Rengi koyu sarı veya kahverengi de olabilen kremamsı bir sıvı şeklindedir.

Kolostrum, bebeğinizi enfeksiyonlardan koruyan mucizevi bir içeriğe sahiptir. İçinde bebek doğduğunda vücudunda olmayan, antikor içeriği barındırır ve bu nedenle bebeklerin ilk aşısı olarak kabul edilir. Protein oranı yüksek, şeker ve yağ oranı düşük ve sindirimi kolaydır. Bebeğinizin bağışıklık sistemini aktif hale getiren kolostrumun yararları arasında bağırsakları, akciğeri ve boğazı korumak da vardır. Tüm bu özellikleri nedeniyle bebeğinizin kolostrumu, ilk emzirmelerde alması çok önemlidir.

Doğumdan sonra sık aralıklarla emzirerek bebeğinizin  ilk sütü olan kolostrumu mümkün olduğunca çok almasını sağlayabilirsiniz. Vücudunuz doğumdan yaklaşık 2-5 gün sonra daha, sadece kolostrum üretecektir. Bundan sonra kolostrum ve daha olgun sütün bir karışımı olan, geçiş sütü devreye girer. İlk günlerde sık emzirme, daha sulu olan olgun süt yapımını hızlandırır. Emzirmeyi belirli saatlere göre değil, bebeğinizin isteğine bağlı olarak yaparsanız, olgun süt yapımı daha erken olabilir.

İlk 24 Saatte Ne Sıklıkta Emzirmeli?

Doğumdan sonraki ilk emzirmeyi mümkünse ilk bir saat içinde yapabilirsiniz. UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) önerdiği gibi doğumdan sonraki bir saat içinde başlayarak, bebeğinizi ilk altı ayı boyunca yalnızca anne sütü ile besleyebilirsiniz. Bu şekilde bebeğinizin duyusal ve bilişsel gelişimini destekler, bulaşıcı ve kronik hastalıklara karşı korunmasına destek olabilirsiniz.

Doğumdan sonra ilk 24 saatte bebeğinizi sekiz ila 12 kez emzirebilirsiniz. Henüz midesi çok küçük olan yeni doğan bebeğinizi, sık sık emzirebilirsiniz. Emzirmeye zaman sınırı koymayın. Çünkü ne kadar çok emzirirseniz, o kadar sütünüz olur. Yeni doğanlar çok uyur, bu nedenle bebeğinizi nazikçe uyandırarak her 2-3 saatte bir besleyebilirsiniz.

Bebeğinizin karnının doyduğunu kirli bez sayısından anlayabilirsiniz. İlk 24 saat içinde bebeğiniz muhtemelen en az bir kez idrar ve siyah yapışkan olan mekonyum (yenidoğan dışkısı) çıkaracaktır.  Beş günlük olduğunda bebeğinizin kirlettiği bez sayısı günde en az altıya çıkar. Bebeğinizin kakası önümüzdeki birkaç gün içinde renk ve kıvam olarak da değiştirecektir. Dışkının rengi zamanla koyu kahverengi, yeşilimsi kahverengi ve beşinci günde ise hardal sarısı renk alabilir.

İlk Emzirme Nasıl Olur?

Sütünüz memede üretildiğinde hemen dışarıya salınmaz, süt akışı için bebeğinizin emmesi gerekir. Bebeğinizin etkin emmesi için de memeye iyi yerleştirilmesi ve memeyi iyi kavraması çok önemlidir. Peki bunu sağlamak için ilk emzirmede nelere dikkat etmelisiniz?

İlk Emzirmede Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Memede süt yapımı ve yapılan sütün meme ucuna ulaşması, bebeğinizin oksitosin hormonun yapımını uyaracak kadar kuvvetli ve etkin emmesi ile gerçekleşir. Bunun için bebeğinizi sık aralarla ve uygun bir biçimde memeye yerleştirip, bebeğin de meme başını iyice kavramasını destekleyebilirsiniz.
• İlk emzirmede bilmeniz gereken en önemli nokta, bebeğinizi memeye nasıl yerleştireceğinizdir. Bebek memeye iyi yerleşirse hem bebeğiniz daha güçlü emer hem de meme uçlarınız zedelenmez.
• Doğumdan sonraki ilk emzirmede değişik emzirme pozisyonlarını deneyebilirsiniz. Ancak önemli olan bebeğinizi tutma şeklidir. Hangi durumda olursa olsun, bebeğinizin omuz ve vücudu memeye dönük olmalı ve burnu meme başı hizasında bulunmalıdır.
• İlk emzirmelerde bebeğinizi yatarak emzirmek daha rahat olabilir. Bu durumda yan yatıp, serbest kol ve elinizle bebeğinizi memenize yaklaştırabilirsiniz. Hem sizin hem bebeğinizin arkasını birer yastıkla desteklemek iyi olabilir.
• Eğer oturarak emziriyorsanız dik oturmalı veya hafifçe eğilmeli, ancak kucağınız düz olmalıdır. Bunun için gerekirse ayaklarınızın altına bir tabure konabilir. Ya da bebeğinizin size yaklaşması için kucağınıza bir yastık koyabilirsiniz.

• İlk emzirmede bebeğinizin tüm vücudu ve göğsü, göğsünüze gelecek şekilde çevirdikten sonra meme başınızı bebeğinizin üst dudağına değdirin. Ağzını genişçe açtığında, bebeğinizi memenize doğru çekip, çabuk ve yumuşak bir şekilde memeye yerleştirin.
• Bebeğinizi ilk kez emzirirken memenizi alttan destekleyerek tutabilirsiniz.
• Bebeğinizin ağzı yalnızca meme ucunu değil, meme baş çevresinin etrafındaki daha koyu bölgenin mümkün olduğunca geniş bir kısmını içine almasına özen gösterin.
• Bebeğinizin ilk emme denemeleri için meme ucunuzun belirgin olması önemlidir. Eğer meme uçlarınız yeterince belirgin değilse, meme ucunu çıkarıcı aparatlar kullanarak bebeğinizin memeyi kavraması ve emmesi kolaylaştırılabilir.
• Eğer bebeğiniz memeyi doğru olarak kavramışsa her emme işlemi sırasında çenesinin, bazen de kulaklarının hareket ettiğini görebilirsiniz. Bebek sürekli emmez. Kuvvetli emme hareketlerinden sonra kısa aralıklarla dinlenebilir, merak etmeyin.

Emzirme ile ilgili pek çok detaylı bilgiyi  İlkadımlarım Emzirme Kategorisinde yer alan içeriklerimizden edinebilirsiniz.

Ayrıca İlkadımlarım Akademi’de bulunan uzmanlardan canlı ücretsiz eğitimlere katılabilir, merak ettiklerinizi sorarak öğrenebilirsiniz.