Ferber Yöntemi Nedir? Uyku Eğitimi için Ferber Metodu

Uyku eğitimi, bebeklerin kendi kendine uykuya dalma ve gece boyunca uyansa da tekrar uykuya geçme becerilerini kazanmasına yardımcı olmak için uygulanan yöntemlerdir. Bebeğin her uyandığında ebeveyn müdahalesi olmadan tekrar uykuya dalmayı öğrenmesini içeren bu metotlardan biri de Ferber yöntemidir.  İlk aylarda doğal olarak sık sık uyanan bebeğinizin gece boyunca daha uzun süre uyuması için 4-6 aydan sonra uyku eğitimi verebilirsiniz. Ferber metodu hakkında edineceğiniz bilgileri uyku rutini oluşturma  sürecinde deneyebilir, bebeğinizin uykuya dalma becerisi kazanmasına destek olabilirsiniz.

Ferber Metodu Nedir?

Ferber Metodu, bebeklerin uykuya kendi kendine dalmayı öğrenmesini amaçlayan bir davranışsal uyku eğitimi yöntemidir. Modern çocuk uyku tıbbının temellerini atan ve kademeli ağlatma yönteminin öncüsü olarak kabul edilen Dr. Richard Ferber tarafından geliştirilen Ferber uyku yöntemi, bilimsel adıyla "kontrollü ağlatma" veya "kademeli ağlatma" tekniği olarak da bilinir.

Ebeveynlerin her 5, 10, 15 dakikada bir olacak şekilde artan aralıklarla kontrol ederek, bebeğin ağlamasına belirli süreler boyunca izin vermesini içeren bu yöntemin amacı, bebeğin ebeveyn desteği olmadan uykuya dalmayı öğrenmesini sağlamaktır.

“Kontrol et ve teselli et” yaklaşımını içeren Ferber tekniği, ağlıyor olsa bile bebeğin yatakta yatmasına izin verme şeklinde uygulanır. Bu yöntemde, bebeğinizin ağlamasına izin vererek, belirli zaman aralıklarında onu kontrol edebilirsiniz. Bu aralıkları giderek uzatarak bebeğinizin kendini rahatlatmasına olanak tanıyabilirsiniz. Uyku eğitimi Ferber yönteminde, bebeğinizin güvende olduğunu ve sizin onun yanında olduğunuzu güvence altına almak için okşamanıza veya onunla konuşmanıza izin verilir, ancak onu beşikten kaldırıp kucağınıza almanız önerilmez.

Ferber Yönteminin Faydaları Nelerdir?

Ferber yöntemi uyku eğitiminin ana amaçlarının başında, bebeğin kendini sakinleştirme becerilerini geliştirmesine yardımcı olmak ve ebeveyn tarafından sallanma, beslenme gibi destekler olmadan bağımsız şekilde uykuya dalmasını sağlamak gelir.

Uyku problemleri ve gece uyanıklıklarını azaltmada etkili olduğu düşünülen Ferber yönteminin hem bebek hem de ebeveynler için sunduğu potansiyel faydalar arasında şunlar vardır;

• Bebeğin kendi kendine sakinleşip uyuma becerisini geliştirir.
• Ebeveynin sürekli müdahalesine olan ihtiyacını azaltır.
• Bebeğin ve ebeveynin uyku kalitesini ve süresini artırabilir.
• Uyku öncesi sorunları ve gece uyanmalarını azaltır.
• Bebeklerin daha güvende, daha az sinirli olmalarını sağlar.
• Ebeveynlerin genel zihinsel sağlık durumlarında hızlı ve önemli iyileşmeler ile depresyon belirtilerinde azalmalar görülür.
• Ebeveynlerde yeterlilik duygusunu artırırken stresi azaltır.

Ferber Yönteminin Zararları Nelerdir?

Uluslararası yapılan bazı araştırmalar, uyku eğitimi için Ferber metodunun ne bebek ne de ebeveynler üzerinde herhangi bir olumsuz etkiye yol açmadığını ileri sürmektedir. Ancak bazı yönlerden Ferber yönteminin zararları olabileceği de düşünülmektedir. Bunların başında ise şunlar gelir;

• Bazı bebeklerde kısa süreli stres ve korku tepkilerine neden olabilir.
• Özellikle prematüre doğanlar, gecikmeli gelişim gösterenler, sağlık sorunu olan risk grupları için Ferber metodu uygun olmayabilir.
• Bazı ebeveynler için bebeğin ağlamasına izin vermek güvensizlik, suçluluk veya yetersizlik hissi yaratabilir.

Bu nedenle bu yönteme başlamadan önce, ailedeki herkes bu yöntemi takip etmeye hazır ve tutarlı olması çok önemlidir.

Ferber Yöntemi Nasıl Uygulanır?

Bebeği uykulu ama uyanık bir şekilde yatağına bırakmayı ve belirli aralıklarla kontrol etmeyi içeren kademeli bir yaklaşım olan Ferber yöntemi için şu adımlar izlenebilir;

• Banyo, kitap okuma, ninni gibi sakinleştirici aktivitelerle uyku öncesi rutin oluşturulur.
• Bebek uykuya dalmadan önce yatağına bırakılır.
• Bebek ağlasa bile odadan çıkılır.
• Bebek ağlamaya başlarsa, Ferber uyku tablosuna göre artan sürelerle beklenir.
• Belirlenen süre dolduğunda odaya geri dönülür.
• Birkaç dakika bebekle sevgiyle konuşulur veya sırtı okşanarak güvence verip odadan çıkılır.
• Bebek tekrar ağlarsa, bir sonraki kontrol için bekleme süresi uzatılır.
• Aynı düzen her gece tekrar edilir, ancak kontrol süreleri uzatılarak uygulanır.

Dr. Richard Ferber’in “Çocuğunuzun Uyku Sorunlarını Çözün" adlı kitabında önerdiği uyku eğitimi tablosuna göre şu süreleri dikkate alabilirsiniz;

Gece   1. Bekleme Süresi      2. Bekleme Süresi      3. ve Sonraki Beklemeler

1. Gece             3 dakika                          5 dakika           10 dakika

2. Gece             5 dakika                          10 dakika         12 dakika

3. Gece             10 dakika                        12 dakika         15 dakika

4. Gece             12 dakika                        15 dakika         17 dakika

5. Gece             15 dakika                        17 dakika         20 dakika

6. Gece             17 dakika                        20 dakika         25 dakika

7. Gece             20 dakika                        25 dakika         30 dakika

Bu yöntem Ferber yöntemi uygulayanların bebeklerinin ağlamalarını ve öfke nöbetlerini belirli süreler boyunca görmezden gelmelerini içerir. Siz de bu süreleri, bebeğinizin yaşına, mizacına ve toleransınıza göre ayarlayabilirsiniz.

Ferber Yöntemi Kimler için Uygundur?

Planlı ve kademeli uygulandığında sonuç verebilen Ferber yöntemi genellikle 4-6 aylık, sağlıklı bebekler için uygundur. Bebek sağlıklı, tok, temiz ve rahat bir ortamda yatıyor olmalıdır. Hastalık, diş çıkarma, kulak enfeksiyonları gibi durumlar ile bebekte tıbbi bir durum, gelişim geriliği, reflü, kolik veya ruhsal sorunlar varsa uyku eğitimi ertelenmelidir. Ayrıca aile içinde herkesin yönteme destek vermesi gerekir. Aile ortamı kararsız veya stresli ise Ferber yönteminin uygulanması önerilmez.

Ferber Yöntemine Ne Zaman Başlanmalı?

Ferber Yöntemi veya genel olarak uyku eğitimine başlama zamanı, bebeğin gelişimsel olgunluğuna ve ebeveynlerin hazır oluşuna bağlıdır. Çoğu uzman, Ferber yöntemine başlamak için bebeklerin en az 4 aylık, ancak ideal olarak 5 ila 6 aylık veya daha büyük olmasını önermektedir.

Unutulmamalıdır ki, her bebek farklıdır ve Ferber yöntemi her aile için uygun olmayabilir. Bebeğiniz için uyku eğitimi yöntemine başlamadan önce çocuk doktoruna ya da uyku eğitmenine danışmanız iyi olabilir. Ayrıca, iki haftadır bir yöntemi düzenli olarak deniyorsanız ve hiçbir başarı göremiyorsanız yine doktorunuza danışabilirsiniz.

Dünyaya yeni gözlerini açmış bebeğinizin uyku sürelerinin ve rutininin nasıl olması gerektiğini merak ediyorsanız Yenidoğan Bebekte Uyku içeriğimize tıklayabilirsiniz.