Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu: Nedir, Nedenleri ve Tedavisi

Hamilelik döneminde anne adayının vücudundaki değişim beraberinde bazı sağlık risklerini de gündeme getirebilir. İşte bunlardan biri de hamilelikteki idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Gebelik sırasında idrar yolunu etkileyen fizyolojik değişiklikler nedeniyle kendini gösteren hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu, pek çok anne adayının yaşadığı bir durumdur. Eğer siz de bu rahatsızlığı yaşıyorsanız, yazımızı okuyarak Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir, Nedenleri ve Tedavisi konusunda bilgi edinebilirsiniz. Ayrıca gebelikte görülen hastalıklar ve bu hastalıkları nasıl engelleyebileceğinize dair ipuçlarını öğrenmek için Hamilelikte En Sık Görülen Rahatsızlıklar başlıklı yazımızdan fikir alabilirsiniz.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir?

Hamilelik fizyolojik, yapısal ve işlevsel idrar yolu değişikliklerinin görüldüğü bir dönemdir.  İdrar yolu enfeksiyonları, hamilelik sırasında en sık görülen rahatsızlıklar arasında yer alır. Bu dönemde idrarda belirti vermeyen bakteri varlığı (asemptomatik bakteriüri), sistit (mesane enfeksiyonu) ve böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) olarak anne adaylarında 3 farklı şekilde enfeksiyon oluşabilir.

Gebelikte idrar yolu enfeksiyonları, öncelikle gebelik sırasında anatomik ve fizyolojik değişikliklere bağlı olarak gelişen çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Enfeksiyon bölgesine göre alt idrar yolu (ASB veya sistit) veya üst idrar yolu (piyelonefrit) şeklinde sınıflandırılan idrar yolu enfeksiyonlarının görülme riski ise gebeliğin özellikle 6-24’üncü haftaları arasında daha çok artar.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonunun Nedenleri

Hamilelikte en sık görülen enfeksiyon grubu içinde olan idrar yolu enfeksiyonlarının oluşumunu etkileyen bazı faktörler bulunur. Anne adayları, hamile olmayan kadınlara oranla idrar yolları enfeksiyonlarına yakalanma açısından daha fazla risk altındadırlar. Bunun nedeni de gebelikte fizyolojik ve hormonal faktörlerin yol açtığı değişikliklerdir.

Gebelikte artan progesteron hormonunun etkisiyle büyüyen rahmin basısı nedeniyle idrar yollarında genişleme olur ve bu genişleme doğuma kadar devam eder.  Bunun yanı sıra idrar torbasının yetersiz boşalması, idrarın bir kısmının burada kalarak, bakterilerin üremesine zemin hazırlar. Bu da enfeksiyon riskini artırır.

Hamilelikte büyüyen rahim, artan ağırlığı nedeniyle mesaneye baskı yapıp boşalmasını engeller. Bu şekilde mesanede uzun süre kalan idrar, enfeksiyonların artmasına neden olur. Ayrıca hamilelik döneminde idrar yolu enfeksiyonu bağırsaktan gelen bakteriler, cinsel ilişki, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu, meternal diyabet, orak hücreli anemi, böbrek rahatsızlıkları, önceden olunmuş üriner sistem ameliyatı gibi nedenlerden de kaynaklanabilir. Kısa idrar yolu ve genital hijyenin sağlanmasındaki güçlükler de idrar yolu enfeksiyonlarını gebelikte artıran etmenler arasında yer alır. 

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonunun Belirtileri

Eğer hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorsanız bunda, büyüyen rahminizin idrar torbası üzerine bası yaparak tam boşalmasını engelliyor olması ve idrar yollarınızın yapısının değişmesi nedeniyle idrarın böbreklerinize geri kaçmasının etkisi fazla olabilir. İşte bu durum da sizde bazı sağlık şikayetleri şeklinde kendini gösterebilir.

Sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma, sızlama, idrardan kan gelmesi hamilelikte yaşayacağınız idrar yolu enfeksiyonunun belirtileri arasında en sık görülenlerdir. Ateş, idrar torbasında ağrı, idrarda koku, bulantı, kusma, gece idrar hissi, idrar kaçırma hissi, kasık ve alt karın ağrısı gibi belirtiler de şikayetleriniz arasında yer alabilir. İdrar yolu enfeksiyonu eğer böbrekğinize sıçramış ise bel ağrısı, titreme, ateş yüksekliği, bulantı ve kusma ile kendisini gösterebilir. Eğer bu şikayetleriniz varsa doktora başvurup idrar tahlili ve kültür yaptırmanız doğru olacaktır.

Fakat bazen hamilelikte idrar yolu enfeksiyonunun belirtilerinin hiçbiri anne adayında görülmeyebilir. Buna idrarda belirti vermeyen bakteri varlığı (asemptomatik bakteriüri) denir. İdrar yolları enfeksiyonuna ait lokal veya sistemik herhangi bir şikayet veya belirti olmadığı halde, idrardaki bakteri miktarı normalin çok üzerindedir. Bu durum bir enfeksiyon olmamakla birlikte şartlar uygun olduğunda hemen enfeksiyona dönüşebileceği için saptanması ve tedavi edilmesi oldukça önem taşır.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonunun Riskleri

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonları basit bir idrar yolu enfeksiyonu olabileceği gibi bazı durumlarda idrar torbası iltihabı (sistit) veya böbrek iltihabına (pyelonefrit) kadar ilerleyebilir. Anne adayının vücudundaki enfeksiyonun fazlalığı ise bazı riskler oluşturabilir.

İdrar yolu enfeksiyonlarının varlığı, erken doğum oranlarının artması ve düşük doğum ağırlığı gibi olumsuz gebelik sonuçlarıyla ilişkilendirilmiştir. Gebelikteki görülen akut böbrek iltihabı, erken doğum riskini artırabilir.  Prematürite oranı bu vakalarda yüzde 20-50’ler kadar yüksek olabilir. Ayrıca enfeksiyonun ilerlemesi, anne adayının böbreklerinde hasara yol açabilir.

İdrar Yolu Enfeksiyonunun Teşhisi

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu gerçekleştiğinde hızlı tanı ve tedavi son derece önemlidir. İdrar yolu enfeksiyonununuz varsa teşhisi ve doktorunuzun yönlendirmesiyle tedavi sürecinizin bir an önce başlaması gerekir. Unutmayın ki tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonu böbrek enfeksiyonuna dönüşebilir. Doktor yönlendirmesiyle tam idrar tahlili ve idrar kültürü yaptırarak hamilelikte idrar yolu enfeksiyonun teşhisini sağlayabilirsiniz. Doktorunuz mikrobiyolojik sonuçlarınız ile sizi muayene ederek tanı ve tedavi değerlendirmesi yapacaktır.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonunun Tedavisi

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu yaşadığınızda mutlaka uzman bir doktora başvurmanız gerekir. Enfeksiyonların tedavisi, doktor tarafından kesin teşhis konulduktan sonra yine doktorun yönlendirmesiyle yapılabilir. Gebelikte yaşadığınız idrar yolu enfeksiyonu, doktorun vereceği ilacın kullanımıyla 3-7 gün arasında tedavi edilebilir. Hamilelikte herhangi bir ilaç ya da tedavi yöntemi kullanmadan önce mutlaka doktora danışmalısınız.

Hamileliğiniz sırasında idrar yolu enfeksiyonu yaşıyorsanız  tedavisinizi desteklemek için şu konulara da dikkat edebilirsiniz;

• Sağlıklı ve dengeli beslenme, hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tedavisine yardımcı olabilir. Özellikle beslenmenize probiyotik gıdalar ilave etmeniz tedaviye destek olabilir.
• Enfeksiyonun etkilerini azaltmak için C vitamini oranı yüksek olan kırmızı biber, portakal, greyfurt, çilek, maydanoz, lahana, brokoli ve kivi besinler de tüketebilirsiniz.
• İdrar yolu enfeksiyonu şikayetlerinizin tedavisinde sıvı tüketimi etkili olabilir. Gün içinde 8-10 bardak su tüketmeniz, daha hızlı iyileşmenizi sağlayabilir. Sıvı tüketimi kapsamında suyun haricinde taze meyve ve sebze suları da içebilirsiniz.
• Sıcak su torbası, iltihabın azalmasına yardımcı olabilir. Karnınızın üzerine sıcak su torbası uygulayarak mesane basıncını ya da rahatsızlığınızı azaltabilirsiniz.

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu tedavisi için bitkisel veya doğal yöntemler denemeden önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız. Doktor onayı almadan uygulayacağınız bazı yöntemler sizin ve bebeğiniz için güvenli olmayabilir.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonunu Önlemek İçin Alınması Gereken Önlemler

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonunu tamamen önlemek mümkün olmasa da bazı tedbirler ile enfeksiyon riski azaltılabilir. Hamileliğinizde şu konulara özen göstererek idrar yolu enfeksiyonu için önlemler alabilirsiniz;

• Hamilelikle bol su içmek oldukça önemlidir. Günde en az 2.5 litre su tüketerek idrar yollarınızı temiz tutup bakterilerin çoğalmasını engelleyebilirsiniz.

• Hamilelik döneminde bağışıklığınızı güçlü tutacak şekilde beslenmelisiniz. Gebelikte enfeksiyona yatkınlığın artması nedeniyle bağışıklık sistemini güçlendiren besinler tüketip vitamin kullanarak vücut direncinizi artırabilirsiniz.

• Tuvalet ihtiyacınızı idrara çok sıkışıncaya kadar bekletmemeye ve idrar kesesini tamamen boşaltmaya özen göstermelisiniz.
• Tuvalet sonrasında genital bölgeyi iyi temizleyip kurulamalısınız.
• Tuvalet temizliği gibi iç çamaşırlarınızın hijyen olması da önemlidir. İç çamaşırı ve hijyenik pedleri her gün değiştirebilirsiniz.
• İç çamaşırınızın kumaşının sentetik değil, pamuklu olmasına dikkat etmelisiniz.
• Hava alımını engelleyerek bakteri üremesini teşvik edebileceği için dar kıyafetler giymemelisiniz.
• Genital bölgedeki kan akışını artırıp enfeksiyon riskini yükseltebileceği için sıcak banyodan kaçınabilirsiniz.
• Genital bölgenizin tahriş olmaması için temizlik sırasında sert sabunlar veya kimyasal ürünler kullanmamalısınız.
• Cinsel ilişki sonrası idrar yaparak, bakterilerin idrar yollarınıza yerleşmesini önleyebilirsiniz.  

Tüm bu önlemlerin yanı sıra düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek de idrar yolu enfeksiyonu olma riskinizi azaltacaktır. İdrar yaparken yanma, sızlama, bulantı, ateş, kasık ve alt karın ağrısı gibi şikâyetlerde doktora başvurulmalısınız. Ayrıca rutin takipte bu şikâyetleriniz varsa belirtip idrar tahlili ve idrar kültürü yaptırabilirsiniz.  

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu ve Doğum Süreci

Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu, doğumu etkileyebilir. Doğum sürecinde idrar yolu enfeksiyonunun bazı etkileri olabilir. Tedavi edilmeyen idrar yolu enfeksiyonu, rahim kasılmalarına neden olarak erken doğuma yol açabilir. Enfeksiyon, bebeğin yeterli beslenemeyip düşük doğum ağırlıklı olarak dünyaya gelmesine sebep olabilir. Bu nedenle anne adayında hamilelik sırasında enfeksiyon görülmesi durumunda hemen tedavi edilmelidir.

Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir, Nedenleri ve Tedavisi ile ilgili bilgilenmenin yanı sıra hamilelik dönemi hakkında yaşayacağınız değişimleri, bu süreci en iyi ve sağlıklı şekilde atlatmanın püf noktalarını öğrenmek için İlk Adımlarım Hamilelik kategorisindeki içeriklerimizi inceleyebilirsiniz.