Sağlık ve tıp alanında uzun yıllardır, doğumda anne adayının ağrı ve sıkıntısını hafifletecek pek çok teknik ve uygulama üzerinde çalışmalar yapılıyor. Doğum sırasında anne adayının perine bölgesinde yaşayacağı sorunları en aza indirmek, işte bu çalışmaların en önemli amaçlarından biri. Normal doğumdan yoğun şekilde etkilenen perine bölgesinde travma oluşumunu engellemeye yönelik yapılan uygulamalar içinde bugün çok güncel ve etkinliği ortaya konulmaya çalışılan yöntemi ise, perine masajı oluşturuyor. Perine esnekliğini artırmak, kesik veya yırtılmaları azaltmak için anne adaylarına önerilen perine masajını ‘Perine masajı nedir, nasıl yapılır ve ne işe yarar?’ başlıklı bu yazımızı okuyarak detaylarıyla öğrenebilirsiniz.
Perine nedir?
Tıbbi literatürde ‘perineum’ olarak geçen perine, kadınlarda anatomik olarak vajina girişi ile anüs arasında yer alan vücut bölgesidir. Perine, iç içe geçmiş onlarca kastan ve doku katmanlarından oluşmuş kadınlardaki pelvik taban kaslarının önemli bir destek noktasıdır.
İdrar ve dışkı işlevlerinin kontrolünü sağlayan kasları barındıran perine, aynı zamanda doğum sırasında gevşeyerek bebeğin doğmasına imkan verir. Hamilelik sırasında bebeğin karın içinde taşınmasına destek olan perine, doğum sırasında ise kasılıp gevşeyerek bebeğin doğum kanalına ilerlemesini sağlar.
Doğum sırasında perinem yırtılır mı?
Siz de pek çok anne adayı gibi ‘Doğum sırasında perinem yırtılır mı?’ diye merak ediyor olabilirsiniz. Perine yırtılması aslında bir sonuç olarak her doğumda gerçekleşebilecek bir durumdur. Amerikan Kadın Doğum Uzmanları ve Jinekologlar Koleji'ne (ACOG) göre, kadınlarda vajinal doğum sırasında yırtılma oranı yüzde 53 ila yüzde 79 arasındadır.
Hamilelik ve doğum, kadınlarda pelvik taban kaslarını zayıflatır. Sadece doğumda değil, gebelik süresince de kas zayıflığı oluşabilir. İşte bu nedenlerden, anne adaylarında vajinal doğumun bir sonucu olarak genellikle 3 cm çapındaki perine bölgesinde bir yırtılma meydana gelebilir.
Perine yırtıkları genellikle bebeğin doğumu sırasında başının bu bölgede oluşturduğu yırtıkları ifade eder. Perine yırtılması riskini artıran bazı faktörler vardır. Özellikle ilk doğumlarda bebek normalden iri ise perine yırtılması olabilir. Perine hasarına sebep olabilecek risk faktörleri arasında doğum sayısı, bebeğin büyüklüğü, fetusun pozisyon ve prezantasyon bozukluğu bulunur. Özellikle çoğul gebeliklerde, zor doğumlarda, iri bebek doğumlarında bu bölgede hasar oluşabilir.
Perine masajı nedir?
İşte perine bölgesinde oluşabilecek yırtılma ve travmaları önlemek ve en aza indirmek için uygulanan yöntemlerin başında perine masajı gelir. Perineal kasların esnekliğini arttırdığı, kontrollü cerrahi kesi olan epizyotomi gereksinimini azalttığı ve yırtık olmadan doğumda perinenin esnekliğini sağladığı için, perine masajı uzmanlar tarafından anne adaylarına doğumdan önceki haftalarda özellikle önerilmektedir.
Perine masajı, bebeğinizin doğumu sırasında oluşan gerginlik ve basınç hissi için perineal dokuyu bir veya iki parmağınızla gerdirerek hazırlamaya yarayan bir uygulamadır. Bu bölgedeki kaslarınızı gevşetmek ve esnetmek amacı ile yapacağınız masaj için birtakım yağlar kullanabilirsiniz. Vajinanın alt kısmındaki iç dokuları esneteceğiniz perine masajıyla, hem bebeğinizin doğumda geçişi sırasında daha az ağrı hissetmenize hem de perinenizde yırtık oluşma riskinin azalmasına hamileliğinizin son döneminden itibaren hazırlık yapabilirsiniz.
Perine masajının faydaları nelerdir?
Perine masajını yapmanız doğum sırasında size bazı faydalar sağlayabilir. Bunların başında da normal doğumunuzu kolaylaştırması, perineal yırtıklarının veya epizyotominin önüne geçmesi gelir. Perine masajı sayesinde bu bölgedeki doku ve kaslarınızın esnekliği artarken, bu durum doğum sırasında yırtık oluşumunu engelleyebilir.
Perine masajı yapmanız size şu faydaları sağlayabilir;
- Perine masajı kan akışınızı artırır, bu da doğum sırasında daha kolay ve az ağrıyla dokularınızın ve cildinizin gerilmesine yardımcı olabilir.
- Yırtılma riskini, dikiş ve epizyotomiye ihtiyacınızı azaltabilir.
- Daha önce yaralanan veya sert bir perineniz varsa masajın yararlarını görebilirsiniz.
- Bu bölgeye masaj ve bası uygulaması yaparak, bebeğinizin doğum yolundan geçerken vereceği hissi önceden öğrenebilirsiniz. Bu da bir anlamda sizi doğuma hazırlar.
- Bebeğinizin doğumu için gerekli olan vajinal açılmaya yardımcı olur.
- Doğum sırasındaki aşırı yanma ve batmayı önlemeye destek olabilir.
- Perine masajı doğum sonrası dönemde de perineal yırtıkları ile epizyotomi oranını azaltabilir. Doğum sonrası dönemde iyileşmenizi hızlandırabilir.
- Doğum sonrası devam edebilen perineal ağrı olasılığını azaltabileceği için bebeğinizle ilgilenmenizi ve emzirme sürecinizi olumlu yönde etkileyebilir.
Yapılan araştırma sonuçlarına ve uzmanlara göre düzenli perine masajı uygulaması; perinenin elastikiyetini artırmakta, daha az yanma hissine neden olmakta ve perine yırtığı oluşumunu azaltmaktadır. 35. gebelik haftasından itibaren perine masajını haftada en az dört defa yapan kadınlarda, hiç yapmayan kadınlara oranla epizyotomi daha az olabilir. Ayrıca ikinci ve üçüncü derece yırtıklarda da azalma sağlayabilir.
Perine masajı ne zaman yapılmalıdır?
Perine masajına genellikle hamileliğin 35. haftasından itibaren başlanması önerilir. Gebeliğin son dönemlerinde büyüyen karnınız, masajı yeteri kadar sürdürmenize imkan vermeyebilir. Böyle bir durumda eşiniz size yardımcı olabilir.
Masaja siz veya eşiniz, tahmini doğum tarihinden 6 hafta önce başlayabilirsiniz. Haftada 3-4 kez ve 5-10 dakika süreyle yapmanız yeterli olur. Masaj yapmaya ilk başladığınızda güçlü bir esneme veya yanma hissi yaşayabilirsiniz, ancak bu his zamanla azalabilir. Ancak tüm bu detayları öğrenmek ve perine masajı uygulamasının onayını almak için doktorunuza danışmayı unutmamalısınız.
Perine masajı nasıl yapılır?
Perine masajı esnasında uyguladığınız bölgenin zedelenmemesi için mutlaka uygun yağlar ile ellerinizi ve bölgeyi kayganlaştırmalısınız. Bunun için organik yağlar, ayçiçeği, üzüm çekirdeği, hindistan cevizi, badem veya zeytinyağı gibi doğal yağlar ile su bazlı kayganlaştırıcılar kullanabilirsiniz. Bebek yağı, mineral yağ veya vazelin gibi sentetik yağları veya kayganlaştırıcıları tercih etmemelisiniz.
Perine masajına başlamadan önce şunlara dikkat edebilirsiniz;
- Öncelikle idrar torbanızı boşaltmalısınız.
- Ellerinizi yıkamalı ve tırnaklarınızın kısa olduğundan emin olmalısınız.
- Masajı kendinizi rahat hissedeceğiniz bir ortamda ve yerde yapabilirsiniz. Seçtiğiniz alanın temizliğinden ve düşmelere karşı güvende olduğunuzdan emin olun.
- Vajinal açıklık ve perine bölgesini iyi görebilmek için bir ayna kullanabilirsiniz.
- Masajdan 10 dakika önce perine üzerinde ılık bir banyo veya ılık kompresler gevşemenize yardımcı olabilir.
- Parmaklarınızı, perine üzerinde ve alt vajina duvarında rahat hareket ettirmek için uygulama öncesi yağlayabilirsiniz.
- Eğer masajı siz kendiniz yapacaksanız başparmak, eşiniz yapacaksa işaret parmağı kullanılmalıdır.
- Masajı yaparken vücudunuzun üst kısmını desteklemek için yastık veya hamilelik yastığı kullanabilirsiniz.
- Perine masajını ise şu adımları uygulayarak yapabilirsiniz;
- Temiz ellerinizi ve parmaklarınızı yağlayın.
- Baş parmağınızı vajinanın hemen içine üç ila beş santimetre derinliğe yerleştirin.
- Parmaklarınızı 1 ila 2 dakika bu gergin pozisyonda tutun. Bu aşamada ayna kullanmanız masajı doğru uygulamanıza yardımcı olabilir.
- Önce iki dakika süreyle aşağıya doğru, daha sonra iki dakika süreyle vajina girişinin her iki tarafına sürekli baskı uygulayın.
- Süpürme hareketiyle ve aşağıya doğru baskı yaparak parmağınızı ritmik şekilde saat üç yönünden dokuz yönüne ve tekrar geriye doğru hareket ettirebilirsiniz. Bu hareket vajina dokunuzu ve vajina çevresindeki kaslarınızı esnetecektir.
- Başparmağınız ile parmaklarınız arasındaki bölgeye yukarıya, dışarıya ve tekrar geriye doğru şekil verecek şekilde masaj yapın.
- Masaj sırasında olabildiğince rahatlamaya çalışın, rahat nefes almaya odaklanın. Bu hem bedeninizin hem de zihninizin rahatlatmasını sağlayacaktır.
- Toplam masaj sürenizi 5-10 dakika arasında tutmaya özen gösterin.
- Perine masajına kendi kendinize başlamadan önce doktorunuza uygunluk açısından danışmanız oldukça önemlidir. ‘Perine masajı nedir, nasıl yapılır ve ne işe yarar?’ gibi sorularınızla ilgili daha detaylı bilgileri doktorunuzdan edinebilirsiniz. Masaj yaptıktan sonra dokularınızın esnemesinden kaynaklanan hafif rahatsızlığın ötesinde ağrı hissetmeniz ve vajinal uçuk, mantar enfeksiyonu veya diğer vajinal enfeksiyonlarınızın oluşması durumunda da masaja son verip mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
- Hamilelik sürecinde ve değişim sırasında vücudunuzda bazı ağrılar hissedebilirsiniz. Eğer belinize, kalçalarınıza hatta bacağınızdaki uyluklara doğru yayılan bir ağrı yaşıyorsanız bunun nedeni pelvik ağrısı olabilir. Hamilelikte sık görülen pelvik ağrısı hakkında bilgi almak için Pelvik Ağrı Nedir, Tedavisi Nasıl Olur? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.