Sezaryen Doğum Türleri Nelerdir?

Anne adayının alt karın bölgesinde ve rahim duvarında ameliyatla bir kesi açılarak bebeğin alınması işlemine sezaryen adı verilir. Sezaryen doğum, normal doğuma göre sağlık açısından anne veya bebek için daha iyi bir sonuç sağlayacağına inanılan durumlarda gerçekleştirilir. 

Her ne kadar son yıllarda normal doğuma alternatif olarak sağlık sorunu olmadığı halde tercih edilse de sezaryen doğum, anne ya da bebekte yaşanan bir sağlık sorunu nedeniyle hayat kurtarmak için düşünülüp yapılır.  Sezaryen kararın alınmasında birçok neden etkili olabilir. Bunların başında doğumun ilerlemesinde yaşanan sıkıntı veya  bebeğin anne karnındaki duruş değişkenlikleri gelir. Bebeğin pozisyonunun normal doğuma uygun olmadığı, plasentaya bağlı sorunlar yaşandığı, bebekle ilgili sorunların olduğu ya da annedeki psikolojik sıkıntılar nedeniyle sezaryen doğum tercih edilir. Adım adım sezaryen doğum aşamaları için bu içeriğe tıklayabilirsiniz.

Sezaryen doğum, bir komplikasyon olmadığı müddetçe yaklaşık 40 dakika ile 1 saat arasında tamamlanır. Diğer ameliyatlardan farklı olarak eş, doğum sırasında ameliyathanede annenin yanında kalabilir. Kesi ya da tıbbi işlem ve anestezi yöntemine göre farklı türleri bulunur. İki temel kesi tipi vardır: yatay / enine veya bikini çizgisi ve dikey / orta hat. İşte sezaryen doğum türleri ve bilinmesi gerekenler.

Yatay / Alt Segment (Pfannenstiel kesi)

En çok tercih edilen kesi türüdür. Karnın alt kısmına yatay bir kesi atılır. Daha az kan kaybına neden olur. Ameliyattan sonra kanama ve fıtık gibi diğer komplikasyon ihtimalleri çok düşüktür. Kesi yeri daha kolay iyileşir. Anne, sezaryen sonrası vajinal doğumu (SSVD) gerçekleştirebilir. Estetik açıdan da daha çok tercih edilir.

Dikey / Klasik Sezaryen (Midline Kesi)

Karın ve rahim üzerinde orta hat boyunca dikine bir kesi yapılır. Cilt açıldıktan sonra rahim de dikey olarak açılır ve bebek alınır. Bu kesinin avantajı, rahme biraz daha hızlı bir şekilde ulaşılabilmesidir. Eğer bebek sağlık problemi yaşıyorsa ya da annede fazla kanama varsa bu yöntem tercih edilebilir. Ancak söz konusu durumlar dışında pek tercih edilmez.

Sezaryen Histerektomi / Postpartum Histerektomi

Postpartum histerektomi, sezaryen ameliyatının gerçekleştiği sırada uterus yani rahmin de çıkarılmasıdır. Bu, plasentada ciddi doğum sonrası kanama olması durumunda veya plasenta rahim duvarlarından ayrılamadığında gerekli olabilir.

Doğumda Hangi Anestezi Türleri Uygulanır?

Doğum sırasında kullanılan iki tip anestezi vardır: bölgesel / lokal ve genel. Sezaryen doğum türleri için genellikle bölgesel anestezi uygulanır. Öte yandan bölgesel anestezi, annenin kan basıncını düşürebilir ve genel anestezi ile karşılaştırıldığında bu durum daha uzun sürebilir. Doğum öncesi anestezi uzmanıyla görüşme, anne adayının anestezi hakkında özel sorular sormasına imkan verir. Kendisine önerilen anestezi tipini etkileyebilecek herhangi bir tıbbi problemini uzmana iletmesini sağlar.

• Genel Anestezi

Anestezi verildikten sonra 10 ila 20 saniye içinde anne uyur ve bilinci tamamen kapanır. Anne uykudayken mide sıvısının akciğerlere girmesini önlemek için nefes borusuna bir tüp yerleştirilir. Tüp ayrıca bir solunum makinesine bağlanır. Anestezi uzmanı, anesteziyi sürdürmeye devam ederken jinekolog da bebeği rahimden alır. Genel anestezikler daha hızlı etki eder. Bu yüzden acil bir müdahale gerektiğinde bu yöntem tercih edilir.

• Lokal, Spinal ve Epidural Anestez

Epidural ve spinal anestezi ile anestezik ilaç, omurganın yanına enjekte edilir. Bu da annenin uyanık olmasına izin verirken ameliyatın ağrısız olmasını sağlamak için karın ve bacakları uyuşur. Genellikle lokal anestezi tercih edilir, çünkü annenin doğum sırasında uyanık kalmasına izin verir. Kadın, hastane personelinden ve aile üyelerinden destek alarak doğum deneyimini yaşayabilir. Bebekle de hemen iletişime geçerek ten tene teması gerçekleştirebilir.

Sezaryen sonrası iyileşme süreci nasıl olur?

Sezaryen sonrası annenin etkin bir şekilde kontrol altına alınması hem konforu, hem bebeğine gereken ilgi ve bakımı sağlaması, hem de bir an önce ayağa kalkması açısından önem taşır. Annenin, sezaryen doğum sonrasındaki ilk 8 ila 12 saat içinde yataktan kalkması akciğerlerinin havalanmasına, damar tıkanıklığının önlenmesine, mesane ve barsak fonksiyonlarının düzene girmesine yardımcı olur. Sezaryen sonrası anneler ilk gün genelde rahatça dolanır, ikinci gün ise duş alabilirler. 

Sezaryen doğum sonrasındaki ilk 6 saatin ardından ağızdan önce sıvı, sonra katı gıda alımına başlanabilir. Ağızdan gıda alımına başlandıktan sonra damar yolundan serum verilmesi kesilir. Sezaryen yerindeki pansuman ise ameliyattan 24 saat sonra açılır ve başka pansuman gerektirmez.

Sezaryenle doğum yaptıktan sonra iyileşme süreci 4-6 hafta kadar sürebilir. Sezaryen doğumda yapılan kesi ve dikişler nedeniyle iyileşme süreci ile rahmin küçülüp yenilenmesi, dokuların iyileşip hormonların düzene girmesi biraz zaman alabilir. Bu dönemde annelerin dikkat etmesi gereken önemli noktaların başında şunlar gelir:

- Herhangi bir enfeksiyon oluşmaması için dikişlerin olduğu bölgenin bakımına özen gösterilmelidir.

- Karın bölgesindeki kas ve dokuların iyileşmesi için ani hareketlerden ve ağır kaldırmaktan kaçınarak karnın korunması gerekir.

- Vücudun iyileşmesi ve toparlanmasını hızlandırmak için anne bol bol dinlenmelidir.

- Anne bebeğini beslerken karın bölgesine yük bindirmemelidir.

- Kabızlığın önlenmesi ve iyileşme için annenin bol su içimine dikkat edilmesi gerekir. Kabızlık durumu için beslenme önerilerine bu içeriğe tıklayarak ulaşabilirsiniz 

- Annenin gaz yapmayan, hafif ve besleyici gıdalar ile beslenmesine, yeterince vitamin ve mineralin tüketilmesine önem verilmelidir.