Suda Doğum Nedir, Yararları, Riskleri ve Bilmeniz Gerekenler

Eski Mısır döneminden beri bilinen ve yıllar içinde dünyada pek çok kültürde uygulanan suda doğum, sıcak su içeren küvetlerde gerçekleşen ve anne-bebek açısından daha konforlu olduğu savunulan alternatif bir doğum şekli olarak dünyada son yıllarda sıkça uygulanıyor. Türkiye’de de normal doğumu teşvik etmek amacıyla bazı devlet hastanelerinde uygulanmaya başlayan suda doğum yöntemini sizin için faydaları ve içerdiği bazı riskleri de ele alarak inceledik. ‘Suda doğum nedir?’, ‘Suda doğum güvenli mi?’ konuları hakkında daha detaylı bilgi için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Suda Doğum Nedir?

Doğum ağrısını ve beraberindeki stresi azaltmaya yönelik tarih boyunca denenen suda doğum, son dönemde dünyada tekrar gündeme gelerek alternatif doğum yöntemleri arasında tercih ediliyor. Peki anne adaylarının merak ettiği suda doğum nedir ve nasıl uygulanır?

Aktif suda travay yani halk arasındaki adıyla suda doğum, özel tasarlanmış 37 derece sıcaklıktaki suyla dolu bir havuz veya küvette uzman doktorlar eşliğinde yapılan alternatif bir doğum uygulamasıdır. Suda doğum, doğumhane ortamından uzak, annenin daha az sancı hissettiği ve daha az tıbbi müdahalenin olduğu bir doğum şeklidir. Doğumun tamamının ya da bir kısmının, sıcak suyla dolu bir doğum havuzunda gerçekleştirilmesiyle uygulanır.

Suda doğumla ilgili yapılan gözlem ve araştırmalarda, anne adayının küvete doldurulan 37 derece sıcaklıktaki suya girmesinin vücudundaki gevşemeyi arttırdığı, stres seviyesinin düşmesini sağlayarak doğum ağrı sancılarını ve kaygıyı azalttığı düşünülmektedir. Ayrıca suda doğumun, özellikle doğumun birinci evresini kısalttığı, anestezi ihtiyacını azalttığı belirtilmiştir.

Suda Doğum Faydaları

Suda doğum ünitesi olarak bilinen hidroterapi eşliğinde travay içinde doğumun gerçekleşmesinde hem anne adayı hem de bebek için pek çok faydanın sağlanması amaçlanır. Suda doğum ile anne adayı rahatlayarak normal doğum sürecini daha kolay geçirebilirken, 9 ay boyunca anne karnında su içinde kalan bebeğin dünyaya adaptasyonu kolaylaşabilir. Ayrıca doğumun suda gerçekleşmesi, anne ve bebeğin doğum sonrası daha hızlı duygusal bağ kurmasını da sağlayabilir.

Suda Doğumun Anne Adayları İçin Faydaları

Suda doğum anne adaylarına, ılık suyun etkisinden yararlanılarak gebelik ağrı sürecinin suyun içerisinde geçirilmesi, gevşeme ve doğum eyleminin hızlandırılması gibi avantajlar sunar. Suda doğumun anne adayları için diğer faydaları ise şunlardır;

• Suda doğumun en büyük avantajlarından biri sıcak su kullanılmasıdır. Sıcak suyun anne adayının vajinal kaslarını gevşetme etkisi bulunur.
• Suda doğumda kullanılan sıcak su perinede, vajinada, rahim ağzı bölgelerinde rahatlama sağlayarak doğum sancılarının azalmasına yarar.
• Suyun kaldırma kuvveti sayesinde, anne adayının rahat hareket etmesi, daha az enerji harcaması ve ıkınma sırasında çok fazla zorluk çekmemesi sağlanır.
• Yine sıcak suyun rahatlatıcı ve gevşetici etkisiyle vücuda endorfin hormonu salgılanabilir ve bu sayede anne adayı kendini daha mutlu, huzurlu hissedebilir.
• Doğumun gerçekleşeceği zamana kadar görülen ağrıları çok büyük oranda baskılayabilir.
• Epidural veya spinal ağrı kesicilere duyulan ihtiyacı ortadan kaldırabilir.
• Suyun anne adayının meme başını uyarması sayesinde süt salınımı hızlanabilir.
• Ilık su bebeğin doğum yolunu daha gevşek hale getirebilir.
• Anne adayı doğum eylemi esnasında fetal inişe yardımcı olabilecek bir konuma daha rahat geçebilir.
• Doğum sırasında anne adayının hissettiği korku, endişe, heyecan gibi olumsuz duygularda azalma olabilir.
• Hastanedeki ortalama yatış süresi daha kısadır ve suda doğum yapan anne adayları daha erken taburcu olabilir. 

Suda Doğumun Bebek İçin Faydaları

Suda doğumun anne adayı gibi bebek için de bazı faydaları bulunur. Suda doğum ile yeni doğan bebek, anne karnındaki sıcak sıvı ortamından soğuk dış ortam havasına geçişte, iki uç farkı mümkün olduğunca yumuşak bir geçişle sağlamış olur. 9 ay boyunca anne karnında suda bulunan bebeğin, yine bu şartlara benzer bir şekilde doğması, yeni dünyaya adaptasyon sürecini hızlandırır. Suda doğumun yeni doğan bebek için faydaları arasında şunlar vardır;

• Suda doğum yeni doğan bebeğin, dünyaya daha yumuşak bir şekilde geçişini sağlar.
• Ilık su amniyon kesesine benzer bir ortam oluşturduğu için bebek için daha az stres yaratabilir.
• Doğum stresini hafifletmesi bebeğin güvende duygusunu artırır.

Suda Doğum Riskleri                                         

Suda doğumun anne adayı ve bebek için faydaları olduğu gibi bazı riskleri de bulunur. Suda doğum sırasında bazı istenmeyen durumlar yaşanabilir. Anne adayı ve bebek açısında suda doğumun risklerinin başında şunlar gelir;

• Anne veya bebek enfeksiyon kapabilir.
• Bebeğin kalp atışlarını izlemede zorluk çekilebilir.
• Bebek sudan çıkmadan önce kordon bağı kopabilir.
• Bebeğin vücut ısısı normalden daha düşük veya daha yüksek olabilir.
• Bebek küvet suyundan yutabilir.
• Bebek nefes alamayabilir.
• Bebekte omuz distosisi (bebeğin başının vajinadan geçtikten sonra, omuzlarının takılması) gelişebilir.

Suda Doğum Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Suda doğumda anne adayı, doğum eylemi başladıktan sonra içi 37 derece suyla doldurulmuş steril bir havuzda veya küvete karnını kaplayacak şekilde bulunur. Normal vücut ısısının 37 derece olması sebebiyle ideal ısıyı sağlamak için su sıcaklığı da buna göre ayarlanır. Suyun sıcaklığının değişmemesi için de sürekli kontrol altında tutulur.

Suda doğum, bu hizmeti veren hastane veya kadın-doğum kliniklerinde uzman doktor ve hemşire gözetiminde gerçekleşir. Doğum eyleminin tamamı havuzda gerçekleşebileceği gibi anne adayı tam doğum esnasında doğum masasına da alınabilir. Suda doğumun yapılabilmesi için gerekli olan koşullar ise şöyledir;

• Doktorun suda doğuma onay vermesi
• Doğum eyleminin gerçekleşmesine yardımcı olacak doktor, hemşire, ebe, doğum koçu gibi sağlık profesyonellerinin hazır bulunması
• Doğumun gerçekleşeceği havuzun ya da küvetin steril ve gerekli diğer şartları sağlaması
• Enfeksiyon kontrol önlemlerinin alınmış olması
• Gerekli durumlarda suyun dışında doğum olması için uygun ortamın bulunması
• Suyun sıcaklığının 37 derecede olması ve bunun değişmemesi için gerekli hazırlığın yapılması
• Doğum sırasında ideal olan pozisyon olan baş prezentasyonu yani bebeğin doğum sırasında başının doğum kanalına doğru dönmüş olması
• Gebelikte düşük riski bulunmaması
• Gebeliğin 37-42 haftalar arasında olması
• Normal tahmini bebek ağırlığının 2500-4000 gr. bulunması
• Bebeğin kalp hızı atışının normal olması
• Anne adayının çok aşırı kilolu olmaması
• Anne adayının 17 yaşından küçük veya 35 yaşından büyük olmaması

Suda Doğum Güvenli mi?

Çok eski bir doğum yöntemi olmasına rağmen bazı riskler barındırması nedeniyle suda doğumun güvenli olup olmadığı konusunda kafanız karışık olabilir.

Her anne adayının doğum süreci farklıdır, her doğum kendine özeldir. Ayrıca her doğum için riskler mevcuttur ve bu suda doğum için de geçerlidir. Doğumu gerçekleştirecek sağlık ekibinin suda doğum konusunda tecrübeli ve uzman olması riskleri azaltırken, suda doğumun güvenirliğini artırabilir.

Kimler Suda Doğum Yapamaz?

Suda doğum yöntemi her anne adayı için uygun değildir. Bazı faktörler ve ideal olmayan durumlar, suda doğum yapmaya engel olabilir. Anne adayı ya da bebekteki şu durumlar suda doğum için uygun değildir; 

• Anne adayının HIV ve Hepatit virüsü taşıması
• Anne adayının gebelik sırasında tekrarlayan vajinal veya idrar yolu enfeksiyonu ya da aktif genital herpesi (uçuk) bulunması
• Bebeğin başıyla değil ters gelmesi
• Çoğul gebeliğin olması
• Anne adayının daha önce sezaryen ile doğum yapmış olması
• Anne adayında kalp, şeker, yüksek tansiyonun bulunması
• Anne adayında vajinal kanamanın varlığı
• Anne adayı ve/veya bebeğin normalden çok kilolu olması
• Bebeğin prematüre doğma ihtimali
• Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) durumu
• Doğum eylemi başlamadan amniyon sıvısının boşalması

Suda doğum ile ilgili daha fazla bilgi edinmek için Adım Adım Suda Doğum başlıklı içeriğimizi de okuyabilirsiniz.