Bebeklerin ilk 28 günlük dönemi, yenidoğan olarak tanımlanır. Dünyaya yeni gözlerini açan bebekler, henüz ilk haftalarını geçirdikleri bu yeni doğan döneminde, pek çok farklı durumdan dolayı hastalık yaşayabilir. Hem bebeğin hem de ebeveynlerin yeni düzene ayak uydurmaya çalıştığı yenidoğan döneminde bebeklerde özellikle virüs, bakteri ve farklı fizyolojik durumlara bağlı olarak yenidoğan hastalıkları gelişebilir. İşte bu hastalıklardan biri de yenidoğanlarda soğuk algınlığı ve griptir. Özellikle bebeklik döneminde sıkça görülen hastalıklara karşı daha duyarlı olmak için sık görülen bebek hastalıkları bilmeniz ve önlemlerini almanız bebeğinizin sağlıklı ve mutlu gelişimine yardımcı olacaktır.
Yenidoğan soğuk algınlığı belirtileri
Bebekler dünyaya gelişmemiş bir bağışıklık sistemi ile gelir. Anne adayı hamileliğinin son aylarında karnındaki bebeğe antikor aktarmaya başlar. Yenidoğan bebek bu pasif bağışıklıkla dünyaya geldikten sonra kısa bir süre korunur. Ancak bazen bebek, bağışıklık sistemini tam olarak gelişmediği bu dönemde soğuk algınlığına neden olan virüslere maruz kalabilir.
Soğuk algınlığı, çok sayıda virüsün neden olabileceği burun ve boğaz enfeksiyonu yani bir üst solunum yolu enfeksiyonudur. Birçok sebep bebeğinizin soğuk algınlığına yakalanmasına neden olabilir. Özellikle kış aylarında mikroorganizmaların havadaki yoğunlukları artar. Soğuk algınlığı virüsü, birçok yaygın enfeksiyona karşı henüz bağışıklık geliştirmemiş olan bebeğinizin ağzına, burnuna veya gözlerine hava yoluyla girebilir. Ayrıca virüs, direkt temas ile soğuk algınlığı olan birinin eline dokunması halinde bebeğinizin ağız ve burnu yoluyla tüm vücuduna yayılabilir. Öte yandan bazı virüsler yüzeylerde iki saat veya daha uzun süre yaşar. Bu virüslerin bulunduğu yüzeylere dokunması da bebeğinizin virüs kapmasına neden olabilir.
Peki yenidoğanlarda soğuk algınlığının belirtileri nelerdir?
Burun ve boğazdaki viral enfeksiyon olan soğuk algınlığının ana göstergesi, bebekteki burun tıkanıklığı ve burun akıntısıdır. Soğuk algınlığı olan yenidoğanlarda, akıntılı ve sulu başlayan ancak birkaç gün içinde daha kalın sarı veya yeşil bir akıntıya dönüşen aşırı burun akıntısı görülebilir. Bu durum enfeksiyonun doğal ilerlemesidir. Yenidoğanda soğuk algınlığı belirtileri arasında şunlar da vardır;
- Ateş
- Hapşırma
- Öksürme
- İştah azalması
- Huysuzluk
- Uyumakta zorluk
- Burun tıkanıklığı nedeniyle beslenme zorluğu
- Gözlerde kızarıklık
Yaşamının ilk haftalarında bebekler, soğuk algınlığı yaşayabilir. Eğer bebeğinizde soğuk algınlığı belirtileri varsa beslenmesine özen göstererek, bulunduğu ortamdaki havayı nemlendirerek ve burun ile geniz yollarını açık tutarak soğuk algınlığı semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca bebeğinizin iyileşmesi için çocuk doktorunuzdan da destek alabilirsiniz.
Yenidoğan bebek grip belirtileri
Çok yaygın olarak görülen grip, üst solunum yollarını etkileyen viral bir sonbahar ve kış hastalığıdır. Özellikle sonbahar ve kış aylarında artan grip için yenidoğan bebekler ciddi risk grubundadır. Çoğu zaman soğuk algınlığı ile karıştırılan grip, soğuk algınlığına göre daha ağrılı ve ağır bir hastalıktır. Soğuk algınlığı ile grip arasındaki temel fark, gripte ateş ve üşüme olasılığının daha yüksek olmasıdır. Grip ayrıca vücut ağrılarına ve soğuk algınlığından daha şiddetli semptomlara neden olur.
Aslında yeni doğan bebeklerdeki grip belirtileri ile yetişkinlerde ortaya çıkan belirtiler arasında büyük fark olmaz. Bebeklerde grip vakasının belirtileri nezle ve diğer bulaşıcı enfeksiyonlarla benzerlik gösterebilir. Grip olan bir yenidoğanda soğuk algınlığı semptomlarının yanı sıra kusma, ishal veya daha yüksek ateş de olabilir. Grip olan bir bebek genellikle soğuk algınlığından daha hasta görünebilir.
Yenidoğanlarda grip belirtileri arasında en çok şunlar bulunur;
- Ateş
- Üşüme
- Kas ağrıları
- Aşırı yorgunluk hissi
- Kuru öksürük
- Burun akıntısı
- Boğaz ağrısı
- İshal
- Mide bulantısı
- Kusma
Yenidoğan bebekler grip olduklarında zaman zaman hırıltılı nefes alabilirler. Vücut ısısının artışı yani ateşlenme ise, bebeğin vücudunda bir enfeksiyon olduğunun habercisidir. Zaman zaman hafif ve orta seyreden ateş, bebeğin hastalıkla mücadele ettiğinin belirtisidir. Ancak bu süreçte bazen bebeğin vücut ısısında artış olabilir. Bebeklerde makattan (rektal) ölçüm sonucu 38 dereceyi geçen ateş, yüksek olarak kabul edilir. Ateş gibi burun tıkanıklığı da yenidoğan bebeklerde grip belirtisidir. Gripten kaynaklanan burun tıkanıklığı yenidoğan bebeklerde huzursuzluk, uyku ve beslenme bozukluklarına yol açabilir.
Yeni doğan bebek grip olursa ne yapmalı?
Hastalığa karşı önceden tedbirli ve bilgili olmak için ‘Yeni doğan bebeğim grip olursa ne yapmam gerekir?’ diye sorabilirsiniz. Bebekler hayatının ilk günleri ve haftalarında çok narin ve hassastır. Bu nedenle eğer gripse tedavisi için öncelikle bebeğinize nazik bir bakım yapmanız gerekir.
Yenidoğan bebeğinizin grip tedavisinde en iyi besin anne sütüdür. Çünkü anne sütü hastalıklara karşı antikor üretir, bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendirir. Anne sütü sadece bebeğinizin gelişimi ve gıda ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda bağışıklık sistemi için de önemli bir yapı taşı görevi görür. Bu nedenle sık sık emzirerek bebeğinizin iyileşme sürecini anne sütü ile destekleyebilirsiniz. Ancak bazı durumlarda anne sütünüz yeterli miktarda olmayabilir. Böyle bir durumda ise ihtiyacı olan temel besinlerden faydalanabilmesi için doktorunuzun tavsiye ettiği çocuk devam sütü ile bebeğinizin beslenmesini destekleyebilirsiniz.
Yenidoğan bebeğiniz grip olursa şunları da yapabilirsiniz;
- Ateşinin 38 derecenin üstünde olup olmadığını anlamak için bebeğinizin vücut ısısını 3-4 saatte bir kontrol etmelisiniz.
- Nemin düşük olduğu ortamlar burun mukozasını kurutabilir. Bu nedenle bebeğinizin bulunduğu odanın havasında nem oranını 40-45 dolaylarında tutmaya özen gösterebilirsiniz.
- Bebeğin beslenmesi esnasında veya onunla ilgilenmeden önce ellerinizi mutlaka sabunla yıkamalısınız.
- Aile bireylerinden biri hasta ise, bebeğin bulunduğu ortamda maske takmalıdır.
- Bebeğinizdeki hastalığın yayılmasını ve evdekilere bulaşmasını önlemek için bebeğinize yakın temasta bulunmamaya dikkat edebilirsiniz.
- Doktorunuza danışmadan bebeğinize kesinlikle ilaç vermemelisiniz.
Ne zaman doktora başvurmak gerekir?
Yenidoğanlarda soğuk algınlığı ve grip, sık görülen hastalıklar arasında bulunur. Özellikle bebeklerde grip beraberinde kulak iltihabı ve zatürre gibi rahatsızlıklara da neden olabilir. Gribin iyileştirilmesi sürecinin daha kolay ve çabuk olması için doktora başvurmak ihmal edilmemelidir.
Yenidoğan bebeğinizin ateşi varsa, daha ciddi bir hastalığının olmadığından emin olmanız özellikle önemlidir. Çoğu soğuk algınlığı sadece bebeğinizi yorar. Ancak bebeğinizin belirti ve semptomlarını ciddiye alıp takip etmelisiniz. Eğer semptomlar 10 günden fazla sürdüyse veya durum kötüleşiyorsa mutlaka doktora bebeğinizi götürmelisiniz.
Ateş, bebeğin soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlara karşı birincil savunmalarından biridir. Yenidoğanlarda 38 derece veya üzerindeki bir ateş, bir çocuk doktoruna gitmeniz gerektiği anlamına gelir. Her durumda, küçük bir bebeğin birkaç günden fazla devam eden ateşi varsa veya birkaç günden sonra tekrarlayan bir ateş varsa, doktor tarafından kontrol edilmesi gerekir.
Soğuk algınlığı veya grip olan yenidoğan bebeğinizde özellikle şu durumlarda doktora başvurmanız gerekir;
- Yüksek ateş
- Nefes almada zorluk
- Alışılmadık bir ağlama veya öksürük
- Fiziksel ağrı veya rahatsızlık belirtileri
- Beslenmede zorlanma ve reddetme
- Kulak veya mide ağrısı
- Deri döküntüleri
- Kalıcı ishal veya kusma
- Dehidrasyon ve azalmış idrar çıkışı
Yenidoğan bebeğinizde grip olduğunda hırıltılı solunum, nefes alıp verirken göğüste zorlanma, nefes almada güçlük veya düşmeyen ateş varsa vakit kaybetmeden uzman bir doktordan yardım almalısınız.
Yenidoğanlarda soğuk algınlığı ve grip hastalıklarının yanı sıra sıkça görülen bir rahatsızlık da sarılıktır. İstatistiklere göre yeni doğan bebeklerin yüzde 97’sinde sarılık görülür. Karaciğerin tam olarak olgunlaşmamasına bağlı olarak oluşan fizyolojik sarılık, genellikle doğumdan sonra bebeğin yaşamının ikinci günü başlar, üç ve dördüncü günlerde maksimum seviyeye ulaşır, giderek azalır ve biter. Bebeklerde sarılık tedavisi, sarılık belirtileri hakkında yazdığımız yazı ile konu hakkında daha çok bilgi alabilirsiniz.