Bebekler Ne Zaman Döner?

Bebeklik, büyüme ve gelişme açısında dinamik değişimlerin olduğu bir dönemdir. Sosyal, bilişsel ve fiziksel gelişim süreçlerinin çok hızlı ilerlediği ilk 2 yıllık bebeklik döneminin birçok önemli gelişimsel dönüm noktası vardır. İşte bunlardan biri de bebeğin sağa veya sola dönme hareketini yapmasıdır. Peki bebekler ne zaman sağa ve sola döner? Her bebeğin gelişimi farklı olsa da bebeklerin genellikle dönme hareketini belli bir zaman diliminde yapması beklenir. ‘Bebekler ne zaman döner?’,  ‘Bebeğiniz dönmeyi nasıl öğrenir?’ gibi soruların cevaplarının detaylarını yazımızdan okuyabilir, bu süreçte bebeğinize destek olmak için Biraz Hareket Vakti: Tummy Time Nedir? başlıklı içeriğimizden de fikir alabilirsiniz.

Bebeklerde Dönme Ne Zaman Başlar?

Genellikle ilk aylarda fazla hareket etmeyen bebekler, özellikle 3 aylık olduktan sonra hareketlenmeye ve vücudunun nasıl çalıştığını anladıkça basit vücut hareketlerini artırmaya başlar.  Bu hareketlenme içinde kazandığı beceriler arasında, sırt üstü yatar pozisyondan karın üstü pozisyona geçmesi veya karın üstü pozisyondan sırt üstüne dönmesi yani dönmesi de vardır.

Dönmeye başlamak bebeklerde çevresini görüp keşfetmesi ve yeni beceriler kazanması için önemli bir gelişimsel dönüm noktasıdır. Bebekler dönmeye başlama becerisini, genellikle birkaç ay içinde gösterdiği fiziksel gelişim ile kazanır.  Bu da yaklaşık olarak 4-6 ay arasında gerçekleşir.

Genelde bebeklerin gelişimi belirli bir sırada gerçekleşir. 1 aylık bebek, kısa süreliğine başını kaldırabilir, başını bir yandan diğer yana doğru çevirebilir. 2 aylık olduğunda yüzüstü yatarken başını yukarı kaldırabilen bebekler, 3 aylık iken yüzüstü yattığında baş ve omuzlarını yerden yukarı kaldırmaya çalışabilir, kolları üzerinde kendi ağırlığını taşıyabilir. Kafasını daha iyi kontrol edip baş ve göğsünü daha iyi kaldırmaya başlayan 4 aylık bebek için ise bu aydan sonra yuvarlanma ve dönme hareketini yapmak daha kolay hale gelir. Genellikle 5 aylık bebekler, yüzüstü iken geriye veya yanlara doğru yuvarlanabilir, sırt üstü yatarken yana doğru dönebilir.

Bir gelişim basamağını gerçekleştirince bir sonrakine geçen bebekler, ilk aylarında ilk olarak başını tutar, daha sonra döner. Bebeklerin dönmesi, baş kontrolü başladıktan sonra kolları ile ense ve sırt kasları güçlendiğinde olur. İşte bu gelişim süreciyle birlikte, pek çok bebek gibi sizin bebeğiniz de başını kaldırabilecek kadar güçlendiğinde sırt üstü yatarken sağa veya sola dönecektir.

Bebeğiniz başını kendi tutarak aslında dönme sürecinin ilk adımını gerçekleştirir. Başını sabit bir şekilde tutabilmesi, boyun ve sırt kaslarının güçlenmeye başladığını gösterir. Ardından bebeğiniz 2-4 aylık olduğunda yatarken kollarını kullanarak kendi ekseni etrafında yuvarlanmaya başlayabilir. 4-6 aylık olduğunda sırt üstü pozisyonda yatarken, 5-7 aylıkken kendi kendine karın üstü dönebilir.

Bebeklerin Dönmesine Nasıl Yardımcı Olmak Gerekir?

Genellikle 4-6 aylıkken sağa ve sola dönmeye başlayan bebekler, ilk olarak karınlarından sırtlarına, daha sonra ise sırtlarından karınlarına dönmeyi başarırlar. Bebeğinizin dönmesini sağlayan kaslar geliştikçe de bir sonraki gelişim aşaması olan oturma ve emekleme süreci başlayacaktır.

Peki bebeğiniz dönmeyi nasıl öğrenir? Aslında bebeğiniz dönmeyi kendiliğinden öğrenir. Doğduktan sonra aylar içinde kazandığı fiziksel beceriler ile güçlenen boy ve kol kasları, bebeğinizin dönme hareketini yapmasını sağlayacaktır. Bu süreçte bebeğinizin dönmesine yardımcı olmak isteyebilirsiniz. İşte bunun için de bebeğinizin motor gelişimini yaşıtları ile aynı ve normal seyrinde gerçekleştirecek uygun ortamı hazırlamanız ve bazı yöntemlerle desteklemeniz oldukça önemlidir.

Bebeğinizin dönme becerilerini desteklemek için şunları yapabilirsiniz;

• Bebeğinizi yüz üstü yatırın. Bebeğinizin göz hizasında olmak koşuluyla önce bir tarafından sonra diğer tarafından ilgisini çekecek nesneyi gösterin. Böylece bebeğiniz nesnenin gösterildiği yöne doğru, kollarına ağırlık vererek dönebilir.
• Gün boyunca bebeğinizin değişik pozisyonlarda yatmasını sağlayın. Bebeğinize sırt üstü yatarken renkli ve sesli oyuncaklar vererek yan dönmesini teşvik edin. Bu şekilde bebeğiniz döneceği yönün tersindeki kol ve bacaklarını oyuncaklara doğru uzatarak vücudunu yan pozisyonda tutabilir.
• Bebeğiniz yüz üstü yatarken onun görebileceği şekilde ilgisini çeken bir nesneyi hareket ettirin. Bu sırada onunla konuşarak sırt üstüne dönmesini bekleyin.
• Karın üstü zamanı, bebeğinizin yuvarlanmasını sağlamak için önemlidir. Bu yüzden gün içinde bebeğinize karın üstü aktivite yaptırabilirsiniz. Önceleri birkaç dakika olup sonra bu süreyi 10-15 dakikaya çıkarabilirsiniz. Her gün karın üstü zamanı yapmak, bebeğinizin kaslarını güçlendirerek yuvarlanmaya ve sonunda oturmaya hazırlayacaktır.
• Yerde çevresine oyuncaklar koyarak onun bunları almaya çalışırken dönmesine destek olabilirsiniz.
• Sert ve uygun zemin, bebeğinizin yerde dönmesini kolaylaştırabilir. Bir oyun matı veya halısı bunun için uygun olabilir.
• Bebeğinizin seviyesine inerek, yanına yatarak onunla oynayın. Konuşmak, şarkı söylemek, kitap okumak veya oyuncaklarla oynamak, bebeğinizle karın üstü yatarken ve gün boyunca etkileşim kurmanın eğlenceli yollarıdır.
• Bebeğinizi sadece yuvarlanabileceği şekilde yan yatırın. Yanında yere oturup destekleyerek dönme egzersizi yaptırabilirsiniz.

Bebekler Dönmeye Başladığında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Dönmek bebeğinizin bir yerden başka bir yere doğru yaptığı ilk harekettir. Dönerek hem kendini hem çevresini keşfetmeye başlayan bebeğiniz, motor gelişimiyle önümüzdeki aylarda yeni hareket becerileri kazanmayı sürdürür.

Siz de bebeğinizin bu gelişimini destekleyip dönme becerisini güvenli ve sağlıklı bir şekilde geliştirmesine yardımcı olabilirsiniz. Ancak bunu da bazı noktalara dikkat ederek yapmanız çok önemlidir. Çünkü bebeğinizin bu yeni hareketlenme ve keşif yolculuğu bazı tehlikeleri de beraberinde getirebilir. İşte bebekler dönmeye başladığında dikkat etmeniz gereken önemli noktalar;

• Her şeyden önce bebeğinizin dönmeye başladığını fark ettiğinizde, gözünüzü bebeğinizden ayırmamaya özen gösterip, onu sürekli gözlemleyin.
• Bebeğinizin düşme riskini göz önüne alıp yatakta veya yüksek bir yüzeydeyken asla yalnız bırakmamalısınız.
• Bebeğinizi dönmeye başladıktan sonra güvenli bir yüzeye yerleştirin. Yatak, kanepe veya yüksek yüzeylerden ziyade, yerde sert ve düz bir zemin üzerinde oyun matı veya halıda yatırın. Yerde vakit geçirmesi daha güvenli olacaktır.
• Ancak dönmeye başladıktan sonra bebeğiniz yerde olduğunda bile dikkat etmeniz gerekir. Çünkü dönerek eşyaların altına girip sıkışabilir. Bu nedenle evinizde bebeğiniz için güvenli bir ortam oluşturarak kazalara karşı önlem alabilirsiniz.
• Bebeğiniz dönmeye başladığında bezini artık koltuk, alt değiştirme ünitesi gibi yerden yüklerde değiştirmeyin. Altını alırken siz fark etmeden aniden dönerse düşebilir.
• Bebeğiniz için en güvenli uyku pozisyonu, sırt üstü yatmasıdır. Bebeğinizin boğulma riskini, yatağında yan olarak değil de sırtüstü yatırarak önlemiş olursunuz.
• Bebeğinizin yatağının ya da beşiğinin kenarlarında düşmeyi engelleyecek bariyer korkuluk takın.  Eğer korumasız bir yerde yatması gerekiyorsa da düşebileceği yerlere büyük yastıklar koyarak önlem alabilirsiniz.
• Bebeğiniz dönme hareketini gece uyku sırasında da yapabilir. O nedenle özellikle yatağında dolanacağı örtüler veya üstüne düşecek yastıklar bulundurmayın. Bebeğinizin yatağına boğulmaya neden olabileceğinden fazladan yastık, battaniye veya peluş oyuncaklar koymayın.
• Eğer bebeğinizi kundaklıyorsanız yuvarlanmaya başladığında kundaklamayı bırakmalısınız. Dönmeye başlamasıyla birlikte bebeğinizin kollarını serbest bırakmanız gerekir.

Bebeğiniz Dönmez İse Ne Yapmalı?

Genelde bebekler 5-6 ay olduklarında dönmeye, yaklaşık 6. ayda da her iki yöne dönmeye başlar. Her bebeğin gelişim basamakları birbirinden farklı olduğu için bazı bebekler motor gelişimine bağlı olarak daha erken bir zamanda 4. ayda dönebilir.

Eğer bebeğiniz 6. aylardan sonra hala dönmüyorsa, başını kaldırmıyorsa, otururken başını kontrol edemiyorsa veya oyuncaklara uzanamıyorsa mutlaka çocuk doktorunuzla görüşmelisiniz. Doktorunuz, bebeğinizin gelişimini değerlendirecek ve gerektiğinde ek destek veya öneriler sunacaktır.

Bebeğinizde büyüme geriliği olduğunu düşünüyorsanız Bebeklerde Büyüme Geriliği İçin Dikkat Etmeniz Gereken 6 İşaret içeriğimizi okuyabilirsiniz