Sabah Hastalığı Nedir, Neden Olur, Belirtileri ve Tedavisi

Hamilelik denildiğinde ilk akla gelen belirtilerden biri olan sabah bulantıları, çoğu anne adayının deneyimlediği bir hamilelik yakınmasıdır. Hamilelikte görülen bulantılara genel olarak Sabah Hastalığı denir. Hamilelikte öğürmek, mide bulantısı, kusma şeklinde kendini gösteren sabah hastalığını, özellikle hamileliğini yeni öğrenen anne adayları merak eder ve ‘Gebelikte sabah bulantısı ne zaman başlar?, ‘Hamilelikte sabah bulantıları nasıl azaltılır?’ gibi pek çok sorular sorar.

İşte hamilelerin sabah hastalığı ile ilgili merak ettiği başlıca sorular ve cevapları;  

Gebelikte sabah bulantısı ne zaman başlar?

Hamilelikte sabah bulantısı genellikle hamileliğin 6. haftasında başlar. Mide bulantısı şikayetleri 8. haftada çok daha şiddetli hale gelebilir. Gebeliğin ikinci trimesterine, 13-14. haftaya kadar devam eder. Mide bulantısı şikayeti, aslında bir anda değil yavaş yavaş azalarak kaybolur. Sabah bulantıları nadir de olsa tüm hamilelik dönemi boyunca sürebilir.

Bazı anne adayları bulantı ve kusmaların, anne karnındaki bebeğin sağlığını olumsuz etkileyebileceği endişesine kapılabilir. Ancak hamilelikte öğürmek ve kusmak anne adayının karın kaslarını zorlayıp o bölgede ağrı yapsa da bebeğe bir zararı yoktur.

Mide bulantısıyla ilgili daha detaylı bilgileri Hamilelikte Mide Bulantısı başlıklı yazımızdan okuyabilirsiniz.

Sabah hastalığı neden olur?

Sabah hastalığı günün erken saatlerinde yoğun olsa da aslında gün içinde herhangi bir zamanda da yaşanabilir. Nedeni tam olarak bilinmese de sabah hastalığının olası nedenleri arasında yüksek hormon seviyeleri, kan basıncı dalgalanmaları ve karbonhidrat metabolizmasındaki değişiklikler sayılabilir. Gebelik döneminde anne adaylarında hem fiziksel hem de duygusal birtakım değişimler yaşanır.  Bulantının sebebi genellikle gelişmekte olan plasentanın ürettiği, halk arasında hamilelik hormonu olarak da bilinen, Beta HCG adı verilen hormonudur. Hamileliğin tetiklediği fiziksel ve kimyasal değişimlerle birlikte sabah bulantılarının oluştuğu düşünülmektedir.

Hamilelik döneminde bulantı ve kusma sorununu artırabilen bazı risk faktörleri vardır. Gebelik öncesinde doğum kontrol hapı kullanan ve hapa bağlı olarak bulantı yaşayan anne adaylarının, hamileliğinde bulantı ve kusma sorunuyla karşılaşma oranı yüksek olabilir. Taşıt tutması yaşayan, migren rahatsızlığı olan, ilk gebeliğini yaşayan anne adaylarında da bulantı ve kusma daha sık görülebilir.

Hamilelikte mide bulantısı normal midir?

Gebelikte sabah bulantısının şiddeti kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Regl döngüleri boyunca vücudun alışık olduğu düzenin farklılaşması, vücudun tepki vermesine yol açar. Bu tepkilerden biri de mide bulantısıdır. Zaman içinde anne adayının vücudunun yeni hormonal düzene alışmasıyla mide bulantıları azalıp bitebilir.

Bazı anne adaylarında ise hiç mide bulantısı ya da sabah hastalığı görülmeyebilir. Bu konuda en çok “Hamilelikte mide bulantısı bebeğin sağlıklı olduğunu gösterir mi?”, “Gebelikte mide bulantısı olmaması normal mi?” gibi sorular sorulur. Hamilelikte anne adayının midesinin bulanması gibi hiç bulantı yaşamaması da normal kabul edilir. Annenin sabah hastalığı belirtilerinin olmaması, bebeğin gelişimi ya da hamileliğin gidişatı ile ilgili bir gösterge değildir, hamileliğin sağlıklı olup olmadığıyla ilgili bir bağlantısı bulunmaz.

Sabah hastalığı belirtileri nelerdir?

Sabah bulantısının yaygın belirtilerinin başında mide bulantısı, kusma ve iştah kaybı gelir. Bu belirtilerin yanı sıra çoğu anne adayında belirli kokulara hassasiyet artar. Hamile için sevdiği yemek ya da parfüm kokusu dahi rahatsız edici olabilir. Koku hassasiyetine bağlı olarak gelişen pek çok koku anne adayının bulantı ve kusma isteğini artırabilir. Vücut ısısının artması, terleme, aşırı yorgunluk, stres de mide bulantısı ve kusmayı tetikleyebilir. Özellikle ağır kokular, anne adayının öğürme refleksini harekete geçirip kusma isteğini artırabilir.

Nadir olarak görülse de sabah hastalığının belirtileri çok şiddetli olur. Daha şiddetli sabah bulantısı durumlarında mide bulantısı her gün birkaç saat sürebilir ve kusma daha sık görülür. Bazı anne adayları günde 3 defadan fazla kusma, çok az idrar üretimi, koyu renkli idrar, baş dönmesi, 5 kg’dan fazla kilo kaybı yaşayabilir. Tüm bunlar annenin yetersiz beslenmesine ve vücutta su kaybına neden olabilir. Bu durum doktor kontrolü ve tedavisini gerekli kılabilir.  Şiddetli şekilde sabah hastalığı yaşıyorsanız, durmayan mide bulantısı ve kusmanız varsa, doktorunuza başvurmalısınız.

Sabah hastalığının tedavisi nasıl olur?

Sabah hastalığının etkileri olan bulantı ve kusmayı en aza indirgemek istiyorsanız aslında yapabileceğiniz basit ve etkili birçok yol bulunuyor. Bunların başında da yaşam şeklinizi ve yemek düzeninizi değiştirmek geliyor. Sabah hastalığıyla başa çıkmak, hamilelik bulantılarınızı azaltmak ve kendinizi daha iyi hissetmek için şunları yapabilirsiniz;

• İmkan bulduğunuz her zaman dinlenin, dinlenme saatinizi artırın.
• Aç kalmayın, günlük yemek öğünlerini atlamayın.
• Günlük öğün sayısını artırın, az fakat sık beslenin. Günde 3 büyük öğün yerine 5 veya 6 küçük öğün yemek bulantınızın azalmasını destekleyebilir.
• Öğünler arasında sağlıklı atıştırmalıklar yiyin.
• Uyanır uyanmaz tuzlu kraker, galeta, leblebi gibi tuzlu gıdalar tüketebilirsiniz. Bunları yatağınızın yanında bulundurun ve kalkmadan önce birkaç tane yiyin. Bu gıdaları tükettikten 15 dakika sonra yataktan kalkın, bu midenizi rahatlatabilir.
• Yemeklerinizin yağsız, protein ve karbonhidrat ağırlıklı olmasına dikkat edin.
• Baharatlı ve çok yağlı yiyeceklerden uzak durun.
• Bulantı hissettiğinizde nefesinizi burundan alıp ağızdan verin.
• Mide bulantınızı artırabileceği için sıcak yerlerden kaçının.
• Sabah kalktığınızda odaları havalandırın. Temiz hava almak için zaman zaman dışarı çıkın, tempolu yürüyüş iyi gelebilir.
• Mide bulantınıza yol açtığını düşündüğünüz kokulardan uzaklaşın. Limon, portakal veya nane gibi taze kokulu, hoş kokuları koklayın.
• Gün boyunca bol sıvı, özellikle su için.
• Sıvıları yemek öncesi ve yemek sırasında değil öğün aralarında tüketmeye özen gösterin.
• Midede şişkinliğe neden olabilecek asitli içeceklerden uzak durmaya dikkat edin.
• Portakal ve limonlu meyve sularını mide asidini artırdığı için bu dönemde tercih etmeyin.

Hamilelikte mide bulantısı önlemek için neler yapabileceğinizle ilgili daha detaylı bilgiler okumak için Hamilelikte Mide Bulantısı için Zencefil başlıklı yazımızı da tıklayabilirsiniz.