Bebekler için mucizevi besin kaynağı olan anne sütü, ilk 6 ay boyunca bebeğin tüm besin ihtiyacını tek başına karşılayabildiği gibi enfeksiyonlara karşı koruyan antikorlar, bağışıklık sistemini güçlendiren bileşenler ve sindirimi kolaylaştıran enzimler içerir. Bu nedenle Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, bebeklerin ilk 6 ay yalnızca doğanın mucizesi anne sütü ile beslenmesini, ardından uygun ek gıdalarla birlikte 2 yaşına kadar emzirmenin sürdürülmesini önermektedir. Ancak bu süreç içinde anne sütü bazı nedenlerle azalabilir ya da kesilebilir. Eğer böyle bir dönemin içindeyseniz, bu yazımızı okuyarak anne sütü kesilmesinin nedenleri ve anne sütü kesilmesi belirtileri gibi birçok detay hakkında bilgi alabilirsiniz.
Anne Sütü Neden Kesilir?
Anne sütü kesilmesi, annenin vücudunun artık süt üretmemesi ya da yeterli miktarda süt üretememesi anlamına gelir. Annenin süt üretiminin azalması ya da tamamen durması olan bu süreç, tıbbi olarak “laktasyonun sona ermesi” olarak adlandırılır.
Anne sütünün kesilmesi, annenin veya bebeğin tercihleri ve ihtiyaçları doğrultusunda bilinçli ve planlı bir şekilde sütten kesme şeklinde olabileceği gibi, bazı durumlarda istemsiz ya da bebeğin büyümesiyle ek gıdalara geçişiyle başlayan doğal bir durum olarak da gelişebilir.

Anne sütünün salgılanması prolaktin hormonuna bağlı olarak gerçekleşir. Ancak bazı koşullara bağlı olarak anne sütü azalabilir ya da tamamen kesilebilir. Anne sütü kesilmesinin nedenleri arasında şunlar yer alabilir;
- Anne sütü üretimi, arz ve talep dengesine dayalı bir süreçtir. Bebek memeyi ne kadar çok emerse veya süt ne kadar sık sağılırsa, anne vücudu o kadar çok süt üretir. Bu dengenin bozulması, sütün kesilmesine veya azalmasına neden olabilir.
- Bebeğin memeyi doğru kavramaması veya etkili bir şekilde emememesi durumunda, meme yeterince uyarılmaz ve süt üretimi düşebilir.
- Erken dönemde ek gıda verilmesi, bebeğin memeyi emme isteğini azaltabilir. Bebek daha az emdikçe anne vücudu daha az süt üretmeye başlayıp sütün kesilmesini hızlandırabilir.
- Annenin yetersiz su tüketimi, sütün azalması ya da kesilmesinin önemli nedenlerinden biridir.
- Kötü beslenme de tıpkı yetersiz su tüketimi gibi anne sütünün kesilmesine ya da azalmasına neden olan etkenlerdendir.
- Bazı hormonal rahatsızlıklar, süt üretimini olumsuz etkileyebilir.
- Annenin genel sağlığını olumsuz etkileyen durumlar, süt üretiminde düşüşe neden olabilir.
- Yeni bir gebelik, annenin vücudundaki östrojen ve progesteron gibi hormon seviyelerini değiştirerek sütün erken kesilmesine yol açabilir.
- Uykusuzluk, yoğun stres ve kaygı, anne sütünün azalması ve kesilmesindeki faktörlerden biridir. Bu gibi durumlar özellikle oksitosin gibi süt üretimiyle ilişkili hormonların salgılanmasını olumsuz etkileyebilir.
Bebeğinizin doğumuyla başlayan emzirme döneminde ‘Anne sütüm nasıl artar? diyorsanız, anne sütünü artırma yöntemlerini uygulayabilirsiniz.
Anne Sütünün Kesilmesinin Belirtileri Nelerdir?

Anne sütünün kesilmesini etkileyen birçok farklı neden vardır. Bu nedenlerin etkisiyle oluşan anne sütü kesilmesi hem annenin hem de bebeğin davranışlarında ve fiziksel durumunda bazı değişikliklerle kendini gösterebilir. İşte bu belirtilerin başında şunlar gelir;
- Anne sütü kesilme belirtileri arasında en dikkat çekeni, bebeğin kakası ve idrarıdır. Bebeğin günde 6-8 kez idrar yapması beklenir. Bebek normalden daha az miktarda ya da koyu renkli idrar yapıyorsa bu yeterli süt alamadığını gösterebilir. Ayrıca kaka miktarının azalması, renginin koyulaşması veya kabızlık, yetersiz beslenmeye işaret edebilir.
- Anne sütü alan bebeklerin düzenli kilo alması beklenir. Bebeğin ilk 6 ay boyunca ağırlığı ayda en az 500 g artıyorsa anne sütü yeterli demektir. Anne sütünün kesilmeye başlamasının bir diğer belirtisi, bebeğin uygun kilo alımını gerçekleştirememesi ve hatta kilo vermesidir.
- Bebek sık sık emmek istiyor ama uykuya dalma, memeyi bırakma gibi doyma işaretleri göstermiyorsa veya beslendikten sonra bile huzursuzluk, ağlama, meme arama davranışına devam ediyorsa bunlar anne sütü miktarının yetmediğini gösterebilir.
- Emzirme sırasında süt akışı azaldığı için bebek memeyi çekip bırakıyor, ağlıyor veya sinirleniyorsa, bu da yeterli süt alamadığı anlamına gelebilir.
- Uzun süre memede kalmasına rağmen yutkunma seslerinin az gelmesi veya hiç gelmemesi, bebeğin etkili beslenmediğini gösterebilir.
- Süt sağarken memeden eskisi kadar süt gelmemesi de anne sütünün kesilmesinin belirtilerinden biridir.
Anne sütünün azalmasının veya kesilmesinin bu gerçek belirtileri, genellikle sütün azaldığına dair güvenilir göstergelerdir. Ancak bunların dışında halk arasında anne sütü kesilmesinin belirtileri olarak yorumlanan, bazı yanlış inanışlar da vardır. Tek başına doğru birer gösterge olmayan, bu yaygın ama yanlış algılar ise şunlardır;
- Bebeğin memeyi emerken ağlaması ya da emmeyi aniden bırakması, halk arasında anne sütünün kesildiği şeklinde yorumlanabilir. Ancak bu durum, her zaman süt kesilmesine işaret etmez. Meme reddi, reflü, gaz sancısı veya emme problemi ile ilgili de olabilir.
- Adet görmek, ‘süt kesilecek’ demek değildir. Emzirirken adet görmeye başlamak, hormonlarda dalgalanma yaratsa da süt üretimi devam edebilir.
- Memeden süt damlamasının durması da anne sütünün kesildiği şeklinde bir algı yaratabilir. Zamanla vücut süt üretimini daha iyi kontrol etmeyi öğrendiği için bu damlamalar durabilir. Bu da sütün bittiği anlamına gelmez.
- Memede yanma veya kaşıntı hissi enfeksiyon, alerjik reaksiyon gibi farklı nedenlerden kaynaklanabilir ve doğrudan süt kesilmesi belirtisi değildir.
- Memelerde dolgunluk hissinin azalması da sütün bittiği anlamına gelmez. Aksine bu durum sütün bittiğini değil, süt üretiminin bebeğin ihtiyacına göre düzenlendiğini gösterir.
Eğer bebeğinizin yeterince süt almadığından şüpheleniyorsanız veya anne sütünüzün kesildiğine dair gerçek belirtilerden birini ya da birkaçını gözlemliyorsanız, bir emzirme danışmanına veya çocuk doktorunuza başvurabilirsiniz.
Anne Sütü Kesilince Ne Yapılmalıdır?
Anne sütünün kesilmesi ya da azalması hem sizin psikoloji ve fizyolojiniz hem de bebeğinizin beslenmesi açısından önemli bir süreçtir. Bebeğinizin yeterli beslenmesini sağlamak ve sağlığınızı korumak için bazı yöntemleri uygulayabilirsiniz. Anne sütünüz kesildiğinde ya da azaldığında şunları yaparak bu süreci daha kolay atlatabilirsiniz;
- Stres, yetersiz beslenme, uykusuzluk, bazı hastalıklar, ilaç kullanımı ya da hormonal değişiklikler süt üretimini azaltabilir. Anne sütünüzün hangi nedenden kesildiğini ya da azaldığını fark etmeniz süreci yönetmenize yardımcı olabilir.
- Eğer sütünüz tamamen kesilmemişse ve tekrar artırmak istiyorsanız, emzirmeyi sıklaştırıp düzenli hale getirmelisiniz. Unutmayın ki bebeğiniz ne kadar sık ve etkili emer veya memeniz ne kadar boşalırsa, süt üretiminiz o kadar artar.
- Kesilen ya da azalan anne sütünüzü artırmak için emzirmenin yanı sıra bol sıvı tüketmeniz, besleyici ve dengeli beslenmeniz, dinlenerek stresten uzak durmanız, göğüs pompası kullanmanız da süt üretiminizin artmasını sağlayabilir.
- Anne sütünüzün tamamen kesilmesi durumunda bebeğinizin beslenme ihtiyacının karşılanması büyük önem taşır. Anne sütü eksikliği ya da yokluğunda ise doktorunuza danışarak ayına uygun bir devam sütü ile bebeğinizin beslenmesini destekleyebilirsiniz. Bilimsel araştırmalardan ilham alarak geliştirilen prebiyotik içerikli Aptamil çocuk devam sütleri, içeriğindeki D vitamini ile bağışıklık sisteminin normal işlevini destekler. (*)
- Bebeğinizin yaşına ve gelişimine uygun olarak ek gıdaya geçiş veya mevcut ek gıda miktarının artırılması gerekebilir. Doktorunuzun önerileri doğrultusunda bebeğinizin beslenmesini gözden geçirebilirsiniz.
Emziren Anne Sütü Kesilirse Ne Yapmalı?

Emziren annelerde sütün kesilmesi veya azalması birçok nedenle olabilir, ancak genellikle doğru adımlarla anne süt üretimi artırılabilir. Yeni doğan bir bebek emmese bile annenin göğsünde sık sık kalmak isteyebilir. Bebek büyüdükçe emzirme sıklığı azalır. Sık emzirme, bol süt gelmesini sağladığı gibi göğüsler şişmesini ve acımasını da önler.
Siz de öncelikle sık sık emzirerek veya sütünüzü sağarak vücudunuza daha fazla süt üretmesi gerektiği sinyalini gönderebilirsiniz. Sütünüz kesilse bile bebeğinizi memeye tutmaya devam etmeniz, süt üretimini teşvik eder. Bebeğinizin memeyi doğru kavradığından emin olmanız da süt üretiminizi destekler.
Peki bu süreçte anne sütünü arttırmak için neler yapılabilir? Emzirirken sütünüz kesildiğinde yulaf, badem, hurma gibi süt yapımına destek olan besinleri tercih edebilirsiniz. Özellikle günde 2-3 litre su içmeye özen gösterin. Stres ve yorgunluk süt üretimini olumsuz etkileyebileceğinden, yeterince dinlenmeye ve stresi yönetmeye çalışın. Yeterli uyku alarak vücudunuzun toparlanmasına zaman tanıyın. Emzirmeden önce sıcak kompres uygulamak veya duş almak, süt kanallarınızı açarak akışın kolay olmasını sağlayabilirsiniz. Bebeğinizle ten tene cilt teması kurmanız da oksitosin hormonunu artırarak süt akışınızı artırabilir.
Süt üretiminin destekçilerinden biri de rezene, ısırgan, anason ve papatya çayı gibi bitki çaylarıdır. Lactamil Emziren Anneler için Karışık Bitki Çayı, içerdiği 6 vitamin ve çeşitli bitkilerle emziren annelerin beslenmesine yardımcı olur. B3 vitamini, B6 Vitamini, B2 Vitamini, Folik Asit, Biotin ve B12 vitaminleri içeren çayı siz de günde 3 bardağı geçmeyecek şekilde içebilirsiniz. Lactamil emziren annelerin artan sıvı ihtiyacını karşılamaya destek olarak anne sütünün artmasına yardımcı olur.
Eğer tüm bu çabalara rağmen sütünüzde artış olmazsa veya bebeğinizin kilo alımında sorunlar yaşanırsa, mutlaka bir emzirme danışmanına veya doktora başvurun. Unutmayın, profesyonel destek almak, süreci en sağlıklı şekilde yönetmenize yardımcı olacaktır.
Anne Sütü Birden Kesilir mi?
Anne sütü genellikle birdenbire değil, anne sütü kesilmesinin belirtileriyle birlikte zamanla azalarak kesilir. Sütün tamamen kesilmesi süreci kişiden kişiye değişse de ani süt kesilmesi nadir görülür. Genellikle stres, yetersiz beslenme, bazı ilaçlar veya emzirme sıklığındaki düşüş gibi fiziksel ya da hormonal bir durumun sonucu olarak sütte azalma oluşur. Çoğu durumda da süt, bebeğin emme sıklığı azaldıkça yavaş yavaş azalır. Eğer sütünüzde ani ve endişe verici bir kesilme fark ederseniz, altta yatan bir sağlık sorunu olup olmadığının tespiti için doktora danışabilirsiniz.
Stresten Anne Sütü Kesilir mi?
Stres anne sütü üretimini olumsuz etkileyebilir, hatta bazı durumlarda sütün azalmasına veya geçici olarak kesilmesine neden olabilir. Vücut stres altındayken adrenalin ve kortizol gibi stres hormonları salgılar. Bu hormonlar süt üretiminden sorumlu olan prolaktin ve oksitosin hormonlarının işleyişini baskılayabilir. Bu durum süt üretimini, süt akışını ve bebeğin memeden süt almasını zorlaştırır. Bu nedenle emziren bir anneyseniz stresten uzak durmaya veya stresi yönetme tekniklerini uygulamaya özen gösterebilirsiniz.
Anne Sütü Kesilmesin Diye Ne Yapılır?

Anne sütünüzün kesilmesini önlemek için şu 10 maddedeki tedbirleri uygulamaya özen gösterebilirsiniz;
- Süt üretimini canlı tutmak için bebeğinizi sık sık emzirin.
- Bol su ve sıvı tüketin, günlük en az 2-3 litre sıvı alın.
- Yeterli kalori, protein, vitamin ve mineral içeren dengeli bir diyet uygulayın.
- Süt artırıcı yulaf, hurma, rezene çayı gibi besinler tüketin.
- Ruhsal rahatlık süt üretimini desteklediği için stresten uzak durun.
- Emzirme aralarını çok uzun tutmayın, uzun aralar sütü azaltabilir.
- Süt üretiminizin daha verimli olması için yeterli ve düzenli uyuyun.
- Göğüslerinizi gerektiğinde pompa ile sağın. Özellikle emzirme sonrası veya aralarında pompa kullanarak memelerinizi uyarmanız sütünüzü artırabilir.
- Emzirme pozisyonunu doğru ayarlayın. Bebeğinizin memeyi doğru kavradığından emin olun.
- Eğer süt üretiminizle ilgili endişeleriniz varsa veya tüm çabalarınıza rağmen sütünüz azalıyorsa, bir emzirme danışmanı veya doktorunuzdan profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
Anne Sütü Kesilince Geri Gelir mi?
Eğer anne sütünüz kesildiyse geri gelmesi mümkündür. ‘Relaktasyon’ adı verilen bu süreçte, genellikle süt üretimi tamamen durmuş olsa bile, memelerin tekrar uyarılmasıyla prolaktin hormonunun salgılanması tetiklenebilir. Bu nedenle sütünüzün geri gelmesi, genellikle tekrar düzenli olarak emzirmeye başlamanızla mümkün olabilir. Sık ve düzenli pompa kullanmanız veya bebeğinizin memeyi tekrar emmeye başlaması, kesilen sütün geri gelmesini sağlayabilir.
Özellikle sütün kesilmesinin üzerinden çok uzun zaman geçmediyse, sütünüzün geri gelme ihtimali daha yüksektir. Bu süreçte bol sıvı tüketimi, dengeli beslenme ve stresten uzak durmanız önemlidir. Ayrıca bebeğinizin memeyi doğru şekilde emmesi de süt üretiminin tekrar başlamasında etkili olabilir.
Relaktasyon, özellikle daha önce emzirmiş annelerde veya süt üretimi tamamen durmamış annelerde daha kolay gerçekleşir. Bazı durumlarda, özellikle uzun süreli kesilmelerde süt üretimi geri dönmeyebilir. Ancak, her durumda bir emzirme danışmanı veya doktorun rehberliği bu süreci daha verimli ve sağlıklı hale getirebilir.
3 Gün Emzirmeyince Süt Kesilir mi?
Genellikle 3 gün emzirmemek sütü tamamen kesmez, ancak süt üretimi belirgin şekilde azalabilir. Emzirme ya da sağım olmadığında vücut süt ihtiyacının azaldığını düşünerek üretimi azaltır. Süt bezleri dolu kaldıkça baskılanır ve bu da süt akışını durdurabilir. Ancak tekrar emzirmeye başlanırsa süt üretimi yeniden artabilir. Bu süreçte sabırlı olmak ve göğsü düzenli uyarmak önemlidir.
Anne Sütü Ne Kadar Sürede Kesilir?
Anne sütünün tamamen kesilme süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte, genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir. Bu süreç, emzirme veya süt sağma sıklığının ne kadar kademeli azaltıldığına bağlıdır.
Emzirmeyi Bıraktıktan Sonra Süt Ne Zaman Kesilir?
Emzirmeyi bıraktıktan hemen sonra anne sütü kesilmez. Annenin hormonlarına bağlı olmakla birlikte bir süre daha süt gelmeye devam eder. Bu süreç birkaç haftadan birkaç aya kadar sürebilir.
Memeden Sütün Kesilmesi İçin Ne Yapmalı?
Memeden sütün kesilmesi için en etkili yol, emzirme veya süt sağma sıklığını kademeli olarak azaltmaktır. Önce bebeğin daha az düşkün olduğu emme zamanları pas geçilebilir. Sonra diğer seanslardan kesintiye gidilebilir.
Anne Sütü Kesildikten Sonra Tekrar Verilir mi?
Anne sütü kesildikten sonra tekrar verilebilir. Anne sütü kesildikten sonra tekrar verilmesi sürecine relaktasyon denir. Düzenli emzirme ve sağım ile süt üretimi yeniden başlayabilir. Bebeğin süt kanallarını uyarması ile yeniden süt üretimine olanak sağlayan relaktasyon yöntemi ile sütü kesilen anneler yeniden emzirebilir. Bu süreçte sabır, destekleyici beslenme ve göğsün uyarılması önemlidir.
(*) D vitamini çocuklarda bağışıklık sisteminin normal işlevine katkıda bulunur. Sağlıklı yaşam için dengeli ve çeşitli beslenme önemlidir.