Bebeğim Neden Uyumuyor?

Bebeklerde uyku beslenme kadar önemlidir. Özellikle uyku sırasında büyüme hormonunun salgılanması hem bağışıklığı hem de büyümeyi destekler. ⁽¹⁾ Yaşamın en hızlı büyüme dönemi olan 0-2 yaş arasında 1 yaş uyku düzenini ve 2 yaş uyku düzenini sağlamak bu nedenle büyük önem taşır. Bebeğinizin ilk iki yılında uyku düzeniyle ilgili merak ettiğiniz sorulara İlkadımlarım Uyku Kategorisi’ndeki içeriklerimizden cevap bulabilirsiniz.  

Bebeklerde uyku düzeni ilk aylarda hemen oturmayabilir. Uyku eksikliği olan bebeklerde huzursuzluğun yanı sıra beslenme isteklerinde de azalma olabilir. Bu dönemden geçen anneler ise “Bebeğim neden uyumuyor?” sorusuna cevap arar. 1 aylık bebeğim neden uyumuyor?  2 aylık bebeğim neden uyumuyor? soruları da yenidoğan bebek annelerinin sıkça sorduğu sorulardandır.

Bebeklerde Uykuya Direnme Neden Olur?

Uyku düzensizlikleri, bebeklik döneminde en sık yaşanan sorunların başında gelir. Peki bebekler uykusu olduğu halde neden uyumaz?

Bebeğinizin uyumamasının birçok nedeni olabilir.

• Burun tıkanıklığı ve rahat nefes alamama
• Diş çıkarma
• Ateşli hastalıklar gibi bedensel rahatsızlıklar, bebeklerin uyku düzenini etkileyebilir. Fazla uyarana maruz kalan ve çok yorgun bebekler de uyumaya direnebilir. Yorgunluk bebeğin gece daha sık kalkmasına ve az uyumasına yol açabilir. ⁽²⁾

Bunun dışında büyüme atağı, kolik, anne-babadan ayrılma korkusu, uyku öncesi yoğun televizyon ya da mobil cihazlara maruz kalmak, bebeğin uykuya direnmesine neden olabilir.

Eğer bebeğiniz gündüz uykularını belli aralıklarda ve yeterli sürede uyumuyorsa akşama doğru yorgunluğu ve huysuzluğu artabilir. ⁽²⁾ “Çok uykusu var ama uyumuyor” diyorsanız bilin ki bebeğinizin uyku saati geçtiği için uykuya geçişte zorlanıyordur.

Ağlama, sızlanma, esneme gibi belirtiler “Bebeğimin uykusunun geldiğini nasıl anlarım?  diyen anneler için önemli işaretlerdir. Bebeğin verdiği bu uyuma sinyallerinin kaçırılması ve uykunun gecikmesi bebeğin uyumasını zorlaştırabilir.

Bebeğin uyumamasının önemli bir nedeni daha olabilir, bu da bebeğinizin karnının aç olması. Karnının yeterince doymaması bebekte açlık veya rahatsızlık hissine neden olabilir ve bu da bebeğin uykusunu engelleyebilir. Bebeğinizin beslenmesinin yeterli olup olmadığına en iyi kararı doktorunuz yapacağı kontrollerle verebilir. Bu nedenle en doğru değerlendirme için düzenli şekilde doktor kontrollerine gitmeli ve doktorunuza danışmalısınız.

Bebekler Niye Uyumaz?

Bebeklerde yeteri kadar uyku fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişimin desteklenmesini sağlar. Uyku bebeğin beyin ve beden gelişimi için en temel fizyolojik ihtiyaçlardan biridir. Büyüme hormonu çoğunlukla bebeğin derin uykusunda salgılanır. Bebek gelişiminin önemli bir parçası olan uyku sürecinde, bazı durumlarda sıkıntılar yaşanabilir. Her bebeğin uyumama nedeni farklıdır ve ‘Bebekler niye uyumaz?’ sorusunun cevabı olacak birçok farklı faktör olabilir. Bebeklerin uyuyamamasının başlıca nedenlerini şunlar oluşturabilir;

• Açlık bebeklerin uyuyamamasını veya sık sık uyanmasını etkileyen en önemli faktörlerdendir.
• Bebeklerde gaz sancıları, karın ağrısı ve şişkinlik huzursuzluğa neden olarak, uyumalarını zorlaştırabilir.
• Bebeklerde özellikle ilk 6 ayda sıklıkla görülen hızlı büyüme dönemlerinde, bebeklerin uyku düzenlerinde değişiklikler olabilir.
• Bebeklerin uyumasını etkileyen faktörlerden biri de hastalıktır. Burun tıkanıklığı, kulak enfeksiyonu veya soğuk algınlığı gibi durumlar bebeklerin huzursuz olmasına ve uyuyamamasına neden olabilir. Ateş, grip gibi rahatsızlıklar da uykusuzluk yapabilir.
• Diş çıkarma sürecinde bebeklerin uyku düzeni bozulabilir. 6-7 ay civarındaki bir bebeğin uyumama sebebi diş çıkarması olabilir.
• Zihinsel ve fiziksel gelişim süreci, bebeğin uyumasını zorlaştırabilir. Bebekler dönme, emekleme, yürüme gibi gelişim basamaklarında yeni beceriler kazandıkça uyku düzenlerinde geçici değişiklikler olabilir.
• Bebeklerin alt bezinin kirli ya da ıslak olması, onları rahatsız edeceği için uyumalarını engelleyebilir.
• Bebekler çok yorgun olduklarında daha huzursuz olur. Eğer bebek çok yorgun ve aşırı uyarılmış ise uykuya dalmakta zorlanabilir.
• Uyuduğu ortamın çok sıcak veya soğuk olması, ortamda çok gürültünün veya ışığın bulunması bebeğin uyuyamamasının nedenleri arasındadır.
• Özellikle 6-8 ay civarında ayrılık kaygısı yaşayan bebekler, anne babalarından ayrı kalmak istemedikleri için sık sık uyanabilirler.
• Gündüz uyku düzeni bebeklerin gece uykusuna etki yapabilir. Gündüzleri çok uzun veya çok kısa uyuması, bebeğin gece uykusunu etkileyebilir.

Bebeklerin uyumama nedenleri hakkında daha detaylı bilgiye İlkadımlarım Akademi’de yayınlanan Bebeğim Neden Uyumuyor? eğitim videosunu izleyerek de ulaşabilirsiniz.

Yenidoğan Bebek Neden Uyumaz?

Doğumdan sonraki ilk iki yılda çok hızlı büyüyüp gelişen bebekler, özellikle ilk 28 günü kapsayan yenidoğan döneminin büyük bir bölümünü uyuyarak geçirirler. Yenidoğanların gece uykuları ve gün içindeki kısa uykuları ile toplam 16-18 saat civarında uyumaları normal kabul edilir. Hatta doğumdan sonraki ilk hafta bebek halen kendini anne karnında hissettiği için bu uyku süresi 20 saati bile bulabilir.

Uyku düzeni doğumdan sonra zamanla gelişen yenidoğanların, uykuya dalmasını veya uykuda kalmasını pek çok faktör zorlaştırabilir.  Yenidoğan bebekler sık sık acıkır ve mide kapasiteleri küçük olduğundan düzenli olarak beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden açlık nedeniyle uyanabilirler.

Açlık gibi yenidoğanların uyumamasını etkileyen bir diğer neden, gaz sancıları olabilir. Bebeğin gazını çıkaramadığı durumlarda karın ağrısı ve huzursuzluk yaşayabilir, bu da uyumasını zorlaştırır. Kolik, bebeğin sürekli ağlamasına ve uykusunun bölünmesine neden olabilir.

Anne karnında bebekler beyaz gürültü olarak ifade edilen bir sese alışır. Doğum sonrasında da aynı sesi duymak ister. Uykuya dalmakta zorlanan bebekler için bu sesler oldukça faydalıdır. Tıpkı bir ninni gibi onların kolayca uykuya dalmasını sağlar. Uyumakta zorlanan bebeğinize beyaz gürültü dinletmek isterseniz tıklayabilirsiniz.

20 Günlük Bebek Neden Uyumaz?

Doğumdan sonraki ilk 28 gününü içeren yenidoğan döneminde bebek, dünyaya ve dış ortama uyum sağlama sürecini yaşar. Uyku döngüleri yetişkinlerinkinden farklı olan ve uyku düzeni zamanla olgunlaşan yenidoğan bebekler, REM ve hafif uyku döneminde daha fazla zaman geçirirler. Bu da 20 günlük bebeğin daha sık uyanmasına neden olabilir.

Yenidoğan dönemde olan 20 günlük bebek, genellikle her 2-3 saatte bir beslenmeye ihtiyaç duyar. Bu sürelerde yeterince beslenemeyen bebek, huzursuz olacağı için uyumayabilir. Ayrıca gazını çıkaramadığı durumlarda karın ağrısı ve kolik yaşayan 20 günlük bebeklerin de uyuması zorlaşır.

20 günlük bebeklerin uykusunu etkileyen bir diğer faktör de duygusal ihtiyaç olabilir. 9 ay boyunca anne karnında olan bebek, hayatının ilk haftalarında annesinden ayrıldığında onun sesini, kokusunu ve sıcaklığını arayabilir ve huzursuz olabilir.

1 Aylık Bebek Neden Uyumaz?

1 aylık bebeklerin gündüz ve gece uykularının toplamı 16-17 saat civarında olması beklenir. 1 aylık bebekler henüz gece ve gündüz farkını ayırt edemez. Bebeklerin biyolojik saatleri gelişmediğinden, uyku düzenleri düzensiz olabilir. Gündüz ve gece arasındaki farkı anlamaları birkaç hafta sürebilir. 1 aylık bebek gece kesintisiz 5 saat uyuyorsa bu bebeğin uyku düzeninin olduğunu gösterir. Bebek büyüdükçe gün içindeki uyku saatleri geceye kayacaktır.

1 aylık bebekler karnının aç olması veya gaz sancısı çekmesi gibi nedenlerle uyuyamayabilir. Aynı zamanda mide asidinin yemek borusuna geri kaçması anlamına gelen reflü, uyku düzenini olumsuz etkileyebilir. Bebek yatarken bu rahatsızlık daha belirgin hale gelebilir ve uyanmalarına neden olabilir. 1 aylık bebeklerde sıkça görülen bir başka sorun da koliktir. Bu, bebeklerin nedensiz yere uzun süre ağlamasıyla kendini gösteren bir durumdur. Kolik bebeklerde uyku sorunlarına yol açabilir.

İlk birkaç ay boyunca düzensiz uyku ve sık uyanmalar normal kabul edilir. Bebek büyüdükçe uyku düzeni daha yapılandırılmış hale gelir ve uyku aralıkları uzar.

2 Aylık Bebek Neden Uyumaz?

Bebekler dünyaya geldikleri ilk aylarda dış ortama alışmaya çalışma sürecinde rahatsız oldukları durumların varlığında hem huzursuz olurlar hem de uyumakta zorluk çekerler. 2 aylık bebekler genellikle gündüz yaklaşık 6 saat, gece ise 11 saat uyuyabilir. Ancak gaz sancısı, reflü, odanın sıcak ya da soğuk olması, yatağının uyku düzenine uygun olmaması gibi nedenler 2 aylık bebeklerin uykusunu olumsuz etkileyebilir.

2 aylık bebekler, gün içinde çok fazla uyaranla karşılaştıklarında, gece rahatlayıp uykuya geçişte zorlanabilirler. Işık, ses veya fazladan fiziksel aktivite bebeği yorabilir ve uyumak istemeyebilir. Ayrıca 2 aylık bebeğin altının ıslak olması ya da giysisinin çok sıkı veya rahatsız olması, uykusunu bölerek huzursuzlanmasına neden olabilir.

Genellikle sık sık beslenme ihtiyacı duyan 2 aylık bebekler, beslenme isteği nedeniyle uyanabilirler. Siz de bebeğinizin büyütürken sık beslenme rutininde yeterince beslendiğinden emin olmak isteyebilirsiniz. ‘Acaba bebeğimi yeterince iyi besleyebiliyor muyum?’, ‘Sütüm gerçekten de bebeğime yetiyor mu?’ diye düşünebilirsiniz. Bu sorulara cevap bulmak için Sütünüz Bebeğinize Yetiyor mu? içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Uyumayan Bebek Nasıl Uyutulur?

“Uyumayan bebek için ne yapmak gerekir?” diye çare arıyorsanız öncelikle bebeğiniz için bir uyku rutini oluşturabilirsiniz. Rutinler, bebeklerde uyku saatinin geldiğini hissettirir. Beslenme, oyun, uyku rutinini gün içinde aksatmadan sürdürebilirsiniz. Ayrıca bebeğinizin uykuya daha kolay geçişini sağlamak için her gün aynı saat ve düzende banyo, masaj, beslenme, gaz çıkarma, ninni gibi aktiviteler yapabilirsiniz. ⁽³⁾

Bebeğinize uyku rutini oluştururken geceleri bebeğinizin karanlık bir ortamda uyumasını sağlamaya özen gösterebilirsiniz. Gece bebeğinizi daha az iletişim kurarak besleyebilir ve uykusu dağılmadan yatağına yatırabilirsiniz. Bebeğinizi besledikten sonra gazını çıkararak uyutmanız ve uyurken sırtüstü ve başı sağa ya da sola dönük şekilde yatırabilirsiniz.

‘Bebeğim bir türlü uyumuyor, acaba aç mı?’ diye düşünüyor olabilirsiniz. Bebeğinizi uyumadan hemen önce emzirerek tok olduğundan emin olabilirsiniz. Böylece uykusundan açlık sebebiyle uyanmayacaktır. Sütünüzün yetersiz olduğunu düşünüyorsunuz sizi yakından takip eden doktorunuza danışmalısınız.

Bebeklerin Sağlıklı Uyku Süreleri Nasıl Olmalı?

Her bebeğin uyku düzeni ve süresi farklılık gösterse de yaşına göre bebeklerin günlük ortalama uyku süresi şöyledir; ⁽⁴⁾

Yenidoğan bebek: 16-18 saat

1-6 ay arası: 16-17 saat

6 ay -1 yaş arası : 14 saat

1-2 yaş arası: 12-13 saat

2 yaş : 11-12 saat

Bebeğinizin daha rahat, kaliteli ve düzenli uyumasını sağlamak için Bebeklerde Uyku Eğitimi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.