Bağışıklıkla İlgili Bilmediğiniz 5 Gerçek

Bağışıklıkla İlgili Bilmediğiniz 5 Gerçek

Virüs ve bakteriler gibi birçok zararlı etken gün içinde vücudumuza temas eder. Sağlıklı yaşamak ve hastalanmamak için vücudun bu maddelerle savaşması gerekir. İşte bu aşamada bağışıklık sistemi devreye girer. Bağışıklık sistemi, yetişkinlerde olduğu gibi bebeğin vücudunda da hastalıklara, yabancı ve zararlı maddelere karşı kalkan görevi görür.  Bebeklerde bağışıklık sisteminin güçlü olması, zararlı maddelerin bebeğin vücuduna verebileceği etkileri azaltmada önemli rol oynar.

Bebekler bağışıklık sistemleri gelişmemiş doğar. Yenidoğan bebeklerde bağışıklık sistemi ile ilgili hücre ve sıvısal mekanizmalar çok az olmasına rağmen yeterli değildir. Bu dönemde anneden gelen bağışıklık bileşenleri bebeği korur. Bebek büyüdükçe bağışıklık sistemi de gelişir. Bebeğin bağışıklığı için önemli olan immünglobulin adı verilen koruyucu antikorların tam olarak yapılabilmesi 3 yaşı bulur. 

Bu süreçte beslenme, hijyen ve düzenli uyku gibi birçok faktör ile bebeğin bağışıklığını desteklemek gerekir.  Beslenme, uyku, oyun rutinini oluşturarak bebeğin gün içindeki ritmi ve bağışıklığı desteklenmiş olur.

Bebeğinizin bağışıklığını destekleyen rutinlerin başında beslenme gelir. Anne sütündeki zengin içerik, bebeğinizin bağışıklığını güçlendirir. Bebeğinizin bağışıklığının desteklenmesi ve ritminizin devam etmesi için onu 2 yaşına kadar anne sütü ile beslemeye devam etmelisiniz. Eksikliği ya da yokluğunda ise doktorunuza danışarak ayına uygun bir devam sütü ile bebeğinizin beslenmesini destekleyebilirsiniz. Bebeğinizin zihinsel ve fiziksel gelişimi açısından en önemli diğer rutinler ise uyku ve oyundur. Beslenme, oyun, uyku ritmini sağlayarak bebeğinizi hem hastalıklara karşı koruyabilir hem de keyifle büyütebilirsiniz. 

Bebeğiniz için sağlıklı bir yaşamın anahtarı olan bağışıklık sisteminin güçlü olmasını sağlarken öncelikle bu sistemi yakından tanımalısınız. Bağışıklık sistemini nelerin güçlü tutabileceğini, nelerin zayıflatacağını bilerek, bebeğinizin gelişimini destekleyebilirsiniz. Bebeklerde bağışıklık sistemiyle ilgili bilgilerinizi tazelemeniz ve yenilerini öğrenebilmeniz için hazırladığımız bu yazıda, bağışıklıkla ilgili gerçekleri ve bağışıklıkla ilgili yeterince bilinmeyen 5 önemli konuyu sizler için ele aldık. İşte bağışıklıkla ilgili bilmeniz gereken 5 gerçek…

1. Bağışıklıklık hücrelerinin %70’i bağırsaklardadır.*

Bağışıklıkla ilgili bilmeniz gerekenler konuların başında bağırsak sisteminin üstlendiği rol gelir. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi için dengeli bir bağırsak florasının oluşması gerekir. Çünkü bağışıklık hücrelerinin yaklaşık %70’i bağırsaklarda bulunur.* Bağırsak sistemi sadece sindirimi sağlamakla görevli değildir. Aynı zamanda bağışıklık konusunda da etkili roller üstlenir.  Bebeği hastalıklara karşı koruyan yararlı bakterilerin büyük kısmı bağırsak sisteminde yer alır. Bağırsakları zararlı bakterilerden koruyan ve yararlı bakterileri artıran yiyecekleri daha çok tüketmesini sağlayarak bebeğinizin bağışıklığını destekleyebilirsiniz.

2. Antibiyotik kullanan bebekte bağırsak florası; böylelikle bağışıklığı zayıflayabilir.

Bebeklerde bağışıklıkla ilgili gerçeklerden biri antibiyotiklerle ilgilidir. Antibiyotikler, doktor tavsiyesi ile bebeğin iyileşmesi için tavsiye edilse de bazı yan etkilere sahiptir. Bebeğin bağışıklık sistemini zayıflatan antibiyotikler, sindirim sistemi fonksiyonlarını etkiler. Zararlı bakterilerin yanı sıra bağırsaklarda yaşayan ve bağışıklığı güçlendiren faydalı bakterileri de öldürür. Bağırsak mikrobiyotasının antibiyotik kaynaklı bozulması, bağışıklık sisteminin gelişimini ve düzenlenmesini etkileyebilir (1). Bu da bebeklerde ishal ya da kabızlık gibi sindirim problemlerine yol açabilir.

Antibiyotik kullanımından sonra bebeğinizin bağışıklık ve sindirim sistemi için beslenmeyi özel olarak desteklemek gerekir. Yapılan araştırmalara göre probiyotikler, antibiyotikle ilişkili ishal dahil olmak üzere çeşitli sindirim hastalıkları için giderek daha fazla kullanılmaktadır. (2) Prebiyotikler, yararlı bakteriler için besin görevi görürler. Yani yararlı bakterilerin doğal olarak çoğalmasını sağlar (3) ve zararlı bakterilerin bağırsağa yerleşmesini önlerler. Bu nedenle de prebiyotikler, bağışıklığı güçlendirici özelliğe sahiptir.

Siz de antibiyotik kullanımı sonrası bebeğinizin beslenmesinde probiyotik ve prebiyotik bileşenler yani sinbiyotikler içeren besinler bulundurabilirsiniz. Sinbiyotik karışımların neler olduğu ve sinbiyotiklerin faydaları hakkında Sinbiyotik Nedir? başlıklı içeriğimizden bilgi alabilirsiniz. Ayrıca antibiyotiklerin etkileri ve bu etkileri azaltmak için neler yapılması gerektiği ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak için Bebeklerde Antibiyotik Kullanımı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

3. Sezaryenle doğan bebekler doğum kanalından geçmediği için bağışıklıklarının daha fazla desteklenmeye ihtiyacı olur.

Normal doğum sırasında bebekler doğum kanalındaki bakterilere temas eder. Bu durum bebeklerin ilk bağırsak florasının oluşumunu sağlar. Sezaryen doğumda ise bebek, doğum kanalından geçmediği için annenin vücudundaki yani doğum kanalındaki bakterileri alamaz, bu da bebeğin bağışıklık sisteminin daha geç gelişmesine neden olur. Bebeğiniz sezaryen ile doğduysa bağışıklık sisteminin güçlenmesi için ona destek olmalısınız.  Bebeklerde bağışıklık için en önemli besin anne sütüdür. Anne sütü bebeğiniz için eşsizdir, içerisindeki bileşenler ile bebeğinizin besin ihtiyacını karşılamak yanında bebeğinizin gelişiminde etkin rol oynar. Anne sütü olmadığında ise bu desteği bebeğinizin beslenmesinde etkinliği kanıtlanmış prebiyotik içeren çocuk devam sütleri ve 6. aydan sonra meyve sebzeler ile sağlayabilirsiniz.

4. Alerji bağışıklıkla ilgili bir oluşumdur. Alerjik annelerin bebeklerinin, alerjik olma ihtimali yüksektir.

Bağışıklıkla ilgili bilmeniz gerekenler arasında alerji konusu oldukça önemlidir. Bebeklerin vücutları, bağışıklık sistemleri henüz gelişmekte olduğu için zararsız maddelere karşı aşırı tepki verebilir. Bu da bebeklerde alerjiye ve beraberinde birçok sağlık sorununa neden olur.  Bağışıklık sisteminin güçlü olması, bebeğin alerjiye karşı korunmasını artırır. Bebeklerde alerji, genetik yatkınlık ve çevresel etmenler ile beslenme sebebiyle ortaya çıkabilir.  Alerjinin en önemli nedenlerinin başında genetik yatkınlık gelir. Ailede alerji olması, bebekteki alerji riskini artırır.  Bebeği alerji belirtileri ortaya çıkmadan korumanın en etkili yolu beslenmelerine prebiyotik ve etkinliği kanıtlanmış probiyotik kaynaklı besin kaynaklarını eklemek ve bağışıklık sistemini güçlendirmektir. Genetik yatkınlığın bebeklerde alerji oluşumuna etkisi konusunda Ailede Alerjinin Bebekte Etkisi başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz. 

5. İnek sütü protein alerjisi olan bebeklerin, aynı zamanda keçi sütüne de alerjileri olma ihtimali %92’dir.**

İnek sütü alerjisi bebeklerde en yaygın görülen alerji türlerinden biridir. Her 100 bebekten 2-5’inde bulunur ve genellikle 2-3 yaş altı bebekleri etkiler. Bebeklerin bağışıklık sistemleri, inek sütünde bulunan proteinlere karşı reaksiyon gösterir. Bunun sonucu olarak bebeklerde sindirim sisteminde, solunum yolunda ve ciltte bazı rahatsızlıklar görülebilir.

İnek sütü gibi keçi sütü de bebeklerde alerji ihtimali taşır ve ideal bebek beslenmesine uygun değildir.*** İnek sütü alerjisi olan bebeklerin %92’sinin keçi sütüne alerjisi olabilir.** Çünkü iki süt çeşidinde de benzer protein içerikler vardır. Bu nedenle bebeğinizi anne sütü ile beslemelisiniz.  Bebeğinizin bağışıklığını destekleyen en iyi besin anne sütüdür. Anne sütü zengin içeriğiyle bebeklerin bağışıklık sistemlerinin güçlenmesine yardımcı olur.  Eksikliği ya da yokluğunda ise doktorunuza başvurarak çocuk devam sütü kullanabilirsiniz. Keçi sütüyle ilgili detaylı bilgileri Keçi Sütü Anne Sütüne Yakın mıdır? başlıklı yazımızdan öğrenebilirsiniz.