Bebeklerde Diş Çıkarma Belirtileri Nelerdir?

Bebeğinizin ağzında ilk dişin görünmesi aslında yaşamının önemli dönüm noktalarından birini oluşturur. Bütün çocukların deneyimlediği fizyolojik bir süreç olan diş çıkarma; sadece bebeğinizin yeni bir fiziksel özelliği kazanması değil, aynı zamanda beslenme alışkanlıklarından konuşma becerilerine, çene gelişiminden psikolojik iyilik hallerine kadar pek çok alanda önemli bir kilometre taşıdır. Bebeğinizin gelişimi için bu kadar önemli olmasına rağmen diş çıkarma sürecindeki belirtilerin neler olduğunu ve bunların yönetimi hakkında çok fazla bilgiye sahip olmayabilirsiniz. Bebeğinizin diş çıkarma semptomlarını nasıl tespit edebileceğinizi bilerek, aslında onun bu süreçte yaşayabileceği rahatsızlıkları giderebilme konusunda kendinizi daha yeterli hissedebilirsiniz. Bebeğinizin diş çıkarma sürecini kolaylaştırmak için 6 faydalı yöntem hakkında ise Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi başlıklı yazımızdan fikir alabilirsiniz.

Bebeklerde diş çıkarma nedir?

Bebeklerin gelişimlerinin önemli parçalarından biri de diş çıkarmalarıdır. Bebeklerin ilk dişlerine, süt dişleri denir. Bu dişler, bebeklerin çiğnemesini sağladığı ve konuşmasını geliştirmesine yardımcı olduğu için çok önemlidir. Süt dişleri aynı zamanda altlarından gelecek daimi dişlerin yerlerini koruma görevi de görür.

Bebeklerde diş çıkarma, dişlerin ağız boşluğuna doğru alveolar kemik içindeki gelişim yerlerinden hareket ettikleri fizyolojik bir süreçtir. Diş etleri içinde gelişimini tamamlayan süt dişlerinin ağız boşluğuna ulaşması ile gerçekleşen bebeklerde diş çıkarma dönemi, genellikle 6. aydan itibaren başlar ve 3 yaşına kadar sürer.

Bebeklerde diş çıkarma süreci nasıl gelişir?

Çoğu bebek ilk dişini yaklaşık 6 aylıkken çıkarmaya başlar ve 30-36 aylığa kadar 10 adet alt çenede, 10 adet üst çenede olmak üzere toplam 20 süt dişini tamamlar. Ortalama olarak ilk diş 6. ayda belirse de bazen üçüncü ayda daha erken çıkabilir. Bazı bebeklerde ise ilk dişin çıkışı, 12. ay hatta sonrasına sarkabilir. Dişlerin çıkışı genellikle kalıtsal düzene uyar. Bu nedenle ebeveynlerin dişleri erkenden çıkmışsa bebeğin de aynı süreci yaşaması olasıdır.

‘Bebeklerde diş ne zaman çıkar?’, ‘Ne zamana kadar çıkmayabilir?’ sorularının cevaplarını almak için Bebeklerde Diş Gelişim Tablosu başlıklı yazımızı tıklayabilirsiniz.

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri nelerdir?

Bebeklerde diş çıkarma belirtileri, dişlerin kendisinden 2-3 ay önce ortaya çıkabilir. Bu belirtiler her bebekte farklılık gösterse de diş çıkaran bir bebekler genellikle şunları yaşar;

• Diş çıkaran bir bebek eline geçen her şeyi ağzına sokarak ısırıp dişetlerini rahatlatmaya çalışır.
• Ağrı, diş çıkaran bebeklerde genellikle yaşanır. Çıkmakta olan bir dişin baskısı altında dişetinde enflamasyon gelişir. Bu durum bazı bebeklerde ağrılara yol açabilir. Özellikle ilk diş ve azı dişleri çıkarken ağrı yapabilir.
• Diş etindeki ağrı arttıkça bebek huzursuzlaşabilir, ağlamaları çoğalabilir.  
• Diş çıkarmakta olan bazı bebekler beslenmeyi reddedebilir, yeme isteği azalıp iştahsızlaşabilir.
• Bebekler çoğunlukla 2-3 aylıktan başlayarak salya akıtır. Salya özellikle diş çıkarma döneminde bazı bebeklerde daha çok artabilir. Bol salya ise bebeğin çene ve ağız çevresinde tahrişle birlikte kızarıklık ya da çatlakların oluşmasına neden olabilir.
• Diş çıkarmaya bağlı olarak artan aşırı salya, bebeğin zaman zaman tıkanmasına ve öksürmesine yol açabilir.
• Diş çıkaran bebeklerde hafif bir ateş görülebilir. Diş etlerinde oluşan iltihaplanma nedeniyle vücut sıcaklığında genellikle 38°C civarında hafif bir yükselme olabilir.
• Diş çıkarırken bebeklerin uyku düzenleri bozulabilir.  Gece boyunca deliksiz uyuyan bebekler bile diş çıkarırken gece uyanmaya başlayabilir. Gece uyanmaları özellikle ilk diş ve azı dişleri çıkarken daha fazla görülür.
• Dişin dişetinden çıkmaya çalışırken yarattığı basınç ve küçük travmalar sonucu kan damarlarının hasar görmesiyle bebeklerde dişeti hematomu görülebilir. Dişeti hematomları genellikle dişin çıkması beklenen bölgede, dişeti üzerinde mavi-mor, koyu kırmızı veya hatta siyahımsı bir şişlik olarak fark edilir.
• Bebekler diş çıkarırken dişetlerindeki ağrı sinir yolları boyunca kulak ve yanağa yansıyabilir. Bu nedenle de kulaklarını çekiştirebilir, yanaklarını kaşıyabilir.

Diş çıkarma belirtileri nasıl hafifletilir?

Bebekler diş çıkarma belirtilerinin bazılarını yoğun ve sıkıntılı şekilde geçirebilir. Diş çıkarma belirtilerini hafifletmek için bazı yöntemler uygulanarak, bebeğin rahatsızlığı azaltılıp bu dönemi daha kolay atlatmasına yardımcı olunabilir.

İşte siz de şu yöntemleri bebeğinizin diş çıkarma belirtilerini hafifletmek için deneyebilirsiniz;

• Diş kaşıyıcısını buzdolabında kısa bir süre soğutarak bebeğinize verebilirsiniz. Soğuk, diş etlerini uyuşturarak rahatlama sağlayabilir.
• Eğer bebeğiniz ek gıdaya geçmişse brokoli sapı veya soyulmuş havuç gibi sert sebzeleri bebeğinizin gözetiminiz altında çiğnemesine izin verebilirsiniz. Ancak bebeğinize çiğnemesi için ne verirseniz verin mutlaka yanında bulunun ve oturur pozisyonda olmasına dikkat edin.
• Temiz, nemli bir bezi buzdolabında soğutup bebeğinizin çiğnemesi için verebilirsiniz. Ancak bezin çok soğuk veya sert olmadığından emin olun.
• Buzdolabında soğutulmuş şeftali püresi, elma püresi, yoğurt bebeğinize oda ısısındaki yiyeceklerden daha çekici gelebilir.
• Temiz parmağınızla bebeğinizin diş etlerine nazikçe dairesel hareketlerle masaj yapabilirsiniz. Bu hareket, basıncı azaltarak bebeğinizde rahatlama sağlayabilir.
• Diş çıkarırken bebeğinizin rahatlatması için hafif soğuk su verebilirsiniz. Bebeğinizin bu dönemde yeterli sıvı almasına özen göstermeniz gerekir.

Bu dönemde bebeğiniz daha hassas olabilir, ona karşı sabırlı ve anlayışlı olun. Bebeğinizi kucağınıza alarak, konuşup oyun oynayarak dikkatini dağıtabilir ve onu sakinleştirebilirsiniz.

Diş çıkarma belirtilerinin yanı sıra bebeğinizin ateşi veya ishalı varsa ve bu durum uzun sürdüyse doktorunuza danışmanız gerekir. Ayrıca bebeğinizin diş çıkarma belirtilerini hafifletmek için doktorunuza danışmadan ağrı kesici ilaç ya da diş eti jelleri kullanmamalısınız.

Ağlama ya da uyku düzensizliği gibi durumların görülmesine sebep olan diş çıkarma huzursuzluğu, bebeklerin beslenmesini de etkileyebilir. Yeni çıkacak olan diş, diş etine baskı yapıp ağrıya sebep olabilir. Bu ağrı nedeniyle bebekler diş çıkarma döneminde yemek yemek istemeyebilirler. Diş çıkarma döneminde beslenmenin düzene girmesi için uygulanabileceğiniz birkaç pratik adımı Diş Çıkarma Dönemindeki İştahsızlık Nasıl Geçer? başlıklı yazımızdan okuyabilirsiniz.

Bebeğin diş çıkarmak üzere olduğunu nasıl anlarız?

Bebekler diş çıkarmak üzere olduğu dönemde bazı belirtiler gösterirler. Yapılan çalışmalarda bebeklerde en fazla karşılaşılan rahatsızlığın huzursuzluk olduğu, bunu ateş, salyada artış, diş etlerinde kızarıklık/kaşıntı, ısırma/çiğnemede artış, iştah kaybı, ishal, katı gıdalara karşı isteksizlik ve uykuda geçen sürede azalma izlediği saptanmıştır.

Bebeklerin 3. ayından başlayarak tükürük salgısı artar. Bu durum, süt dişlerinin diş etlerini delerek çıkmaya hazırlandığını işaret edebilir. Süt dişlerinin çıkması sırasında kuru öksürük, huzursuzluk, uyku bozukluğu, diş eti inflamasyonu, salya akması en yaygın görülen belirtiler arasındadır. Yine yapılan başka bir çalışmaya göre ise; süt dişlerinin çıkması sırasında en yüksek oranda rastlanan dört belirti; salyada artış, ısırma ve çiğnemede artış, huzursuzluk ve uykuda geçen sürede azalma olarak sıralamışlardır. Ateş, ishal ve çok sayıda diğer şikayetler yeterli kanıt olmamasına rağmen, yaygın olarak diş çıkarma sürecinin sorunu olarak belirtilmektedir.

Bazı bebekler çok az belirti gösterirken, bazıları daha fazla rahatsızlık yaşayabilir. Bebeğinizin ihtiyaçlarına göre farklı yöntemleri deneyerek ona en iyi gelen rahatlama yolunu bulabilirsiniz. Belirtiler şiddetliyse veya endişeleniyorsanız, çocuk doktoruna veya diş hekimine danışabilirsiniz.

Diş çıkarma kaç gün sürer?

Her bebek diş çıkarma sürecini farklı deneyimler. Diş çıkarma süresi bebekten bebeğe farklılık gösterebilir. Tek bir dişin çıkmasıyla ilişkili huzursuzluk, salya artışı ve diş eti tahrişi gibi belirtiler genellikle dişin diş etini yarmasından 3 ila 5 gün önce başlayabilir ve diş çıktıktan sonraki birkaç gün içinde azalır. Özetle, tek bir dişin belirgin semptomları genellikle yaklaşık bir hafta kadar sürebilir. Ancak birden fazla diş aynı anda çıkıyorsa, bebek daha uzun süren rahatsızlık yaşayabilir.

Bebeklerde diş çıkarmada ateş ne kadar sürer?

Bebeklerde diş çıkarma döneminde hafif bir ateş görülebilir. ​Bu ateş genellikle 37.5°C ile 38.5°C arasında seyreder ve 1 ila 3 gün sürer. Ateşin süresi, dişin diş etini geçmeye başladığı dönemde başlayarak, dişin tamamen çıkmasıyla sona erer.

Diş çıkarma normalde yüksek ateşe neden olmaz. Eğer bebeğinizin ateşi yükselirse, bu durum diş çıkarmayla ilgili değil, bir enfeksiyon belirtisi olabilir. Eğer bebeğinizin ateşi 38.5°C'nin üzerine çıkarsa veya ateş 3 günden uzun sürerse, bir enfeksiyonun belirtisinden kaynaklanabilir. Bu durumda doktorunuza danışmanız önemlidir.

Diş çıkarmaya ne iyi gelir?

Bebeğinizin diş çıkarma sürecini daha rahat geçirmesini istiyorsanız bazı yöntemler uygulayabilirsiniz. Diş etlerine hafif sürtünme basıncı uygulamanız bebeğinizi rahatlatabilir. Bebeğinizin diş etlerini hafifçe temiz parmağınızın ucuyla birkaç dakikalığına hafifçe ovalayabilirsiniz.

Bebeğinizin dış çıkarmasına iyi gelecek bir diğer yöntem, soğuk bir bezi ısırması olabilir.  Diş çıkarma sırasında bebeklerin rahatsızlığına soğuk yiyecekler, soğuk içecekler, soğutulmuş diş kaşıyıcı iyi gelebilir. Soğutulmuş bir bez, kolay, güvenli ve etkili bir diş çıkarma oyuncağı olabilir.

Diş çıkarma döneminde bebekleri rahatlatacak öneriler hakkında Bebeklerde Diş Ağrısı İçin Doğal Çözümler yazımızdan fikir alabilirsiniz.

Bebeğin dişleri en geç ne zaman çıkar?

Çocuklarda 0-6 yaş arası, süt diş dizisi dönemidir. Süt dişleri bebeğin ağzının içinde belli bir sırayla görülmeye başlanır ve bu sürece ‘süt dişlenmesi dönemi’ denilir. Süt dişleri değişken olabilmekle beraber, ortalama 6. aydan sonra, ilk olarak alt ön kesici dişlerle başlayarak çıkar. Süt dişlerinin çıkması ise yaklaşık olarak 3 yaşında tamamlanır. Bu dönemde 10 alt, 10 üst çenede olmak üzere toplam 20 adet süt dişi bebeğin ağzında simetrik olarak yerleşir.

Diş çıkarma yaşı bireysel farklılıklar gösterebilir. Genetik özellik ile tiroid hormonu diş gelişimini etkileyen faktörler arasında yer alabilir. Dişlerin erken ya da geç çıkması genellikle ailevi bir özellik olabilir. Genellikle, bir bebeğin ilk dişinin en geç çıkabileceği zaman dilimi, yaklaşık olarak 12-18 ay arası olarak kabul edilir.

Bebeğin 6 aylıkken 2 alt kesici dişe, 9 aylıkken 2 alt 2 üst toplam 4 kesici dişe, 12 aylıkken alt 4, üst 4 toplam 8 kesici dişe mevcut olması beklenir. Dişlerin çıkma zamanı değişken olmakla birlikte 12-18. aya kadar dişlerin çıkmaması halinde doktora başvurulabilir. Eğer bebeğiniz 18 aylık olmasına rağmen henüz hiç dişi çıkmadıysa, bir çocuk doktoruna veya diş hekimine danışabilirsiniz.

Bebeklerde diş çıkarma sırası değişir mi?

Bebeklerde diş çıkarma sırası, kesin bir zaman diliminde gelişmez. Ancak belli diş gruplarının belli dönemlerde çıkmaya başlamasından söz edilebilir:

• Ön Dişler: 6. ve 10. aylar arası
• Yan Dişler: 9. ve 12. aylar arası
• Köpek Dişleri: 15. ve 21. aylar arası
• Birinci Azı Dişleri: 13. ve 18. aylar arası
• İkinci Azı Dişleri: 24. ve 33. aylar arası

Bebeklerde diş çıkarma süreci genellikle belirli bir sıraya göre ilerler; ancak bu sıra her bebekte aynı olmayabilir. Genellikle dişler önden arkaya, aşağıdan yukarıya doğru çıkar. Tipik olarak, ilk çıkan dişler alt ön kesici dişlerdir. Ardından üst ön kesiciler, yan kesiciler, birinci azı dişleri, köpek dişleri ve son olarak ikinci azı dişleri gelir.

Ancak, bazı bebeklerde bu sıra değişiklik gösterebilir. Bu tür farklılıklar genellikle genetik faktörler, bebeğin genel sağlık durumu, diş eksikliği veya beslenme alışkanlıkları gibi etkenlerden kaynaklanabilir. Diş çıkarma sırasındaki bu değişiklikler genellikle normaldir ve bir sağlık problemi olarak değerlendirilmez. Eğer bebeğinizin diş çıkarma süreciyle ilgili endişeleriniz varsa, bir çocuk diş hekimine danışmanız faydalı olabilir.

Yeni çıkan dişin bakımı nasıl yapılır?

Süt dişlerinde erken çocukluk dönemi çürüğünün oluşmaması için bazı noktalara özen gösterebilirsiniz. Beslenme sonrasında özellikle de gece uyutmadan önce gazlı bez veya bir tülbent parçasını parmağınıza sararak bebeğinizin dişlerinin üzerini silerek temizleyebilirsiniz. İlk süt dişlerinin çıkması ile her beslenmeden sonra bebeğinizin mevcut dişlerini bir gazlı bez parçası ya da parmak fırçalarla temizlemeye dikkat edebilirsiniz.

Diş temizliğini aynı yöntemle yapılmaya devam edip 1 yaş itibariyle de bebeğinizi diş fırçası ve diş hekimiyle tanıştırabilirsiniz. Diş fırçası seçerken dikkat edilmesi gerekenler ve bebeğinizin dişlerini nasıl fırçalayacağınız hakkında Bebek Diş Fırçası Nasıl Olmalı? ve ‘Bebek Diş Fırçalaması Ne Zaman Başlamalıdır?’ başlıklı içeriklerimizden bilgi alabilirsiniz.