Bebeklerde Gaz Sancısı Nedir? Nasıl Giderilir?

Yeni doğan bebeğiniz beslendikten sonra huzursuzlaşıp ağlıyorsa, hatta ağlarken ayaklarını karnına doğru çekiyorsa, gaz sancısı yaşıyor olabilir. Bebeklik döneminde çok sık görülen gaz sancısı, doğumdan sonraki haftalardan itibaren yaşanması normal olan rahatsızlıklardan biridir. Sindirim sisteminde biriken hava ve gazın yarattığı bir rahatsızlık olan gaz sancısı nedeniyle bebeğinizin özellikle beslenme sonrasında karnı şişer ve sertleşir, bu da ona huzursuzluk verir. İşte bu durumda ne yapacağınızı bilmiyorsanız Bebeklerde Gaz Sancısı Nedir? Nasıl Giderilir? yazımızı okuyarak gaz sancısı ile ilgili birçok detayı öğrenebilirsiniz. Adım Adım Bebeklerde Gaz Sancısı ve Kolik yazımız ile de bebeğinizin karşılaşacağı gaz probleminde neler yapmanız gerektiğine ve bu problemin ayrıntılarına göz atabilirsiniz.

Bebeklerde gaz neden olur?

Bebeklerde gaz sancısı, genellikle doğumdan sonraki ilk haftalarda başlayan, beslenme sonrası bebeğin kısa süreli de olsa ağlamasına neden olan karın şişliği, bacakları karnına çekme şeklinde kendini gösteren bir rahatsızlıktır.  Özellikle hayatlarının ilk 3-4 ayında bebeklerin gaz problemi yaşamaları çok sık görülür ve bu bir hastalık belirtisi değil normal bir durum olarak kabul edilir.

Peki gaz çıkarınca rahatlayan bebeklerde gaz oluşumunun nedenleri nedir? Bebeklerde gaz oluşumunun birkaç yaygın nedeni vardır;

• Yeni doğan bebeklerin sindirim sistemi henüz tam olgunlaşmamış olduğu için sindirim sırasında gaz üretimi daha fazladır.
• Bebekler emerken, biberonla beslenirken ya da ağlarken hava yutabilirler. Özellikle hızlı beslenen veya emzirme sırasında doğru pozisyonda olmayan bebekler daha fazla hava yutabilirler. Bu hava bağırsaklara inip gaz sancısına yol açabilir.
• Anne sütüyle beslenen bebeklerde annenin yediği brokoli, lahana, baklagiller gibi bazı yiyecekler gazı artırabilir. Siz bir yemeği yedikten 24 saat sonra, süt emen bebeğinizde gaz oluşuyorsa bunun sebebi yediğiniz yemekler olabilir. Beslenme düzeninizi kontrol etmenize yardımcı olmak için Anne Sütüne Gaz Yapan Besinler yazımızdan fikir alabilirsiniz.  
• Bebeklerin bağırsaklarında yararlı bakteriler henüz tam yerleşmediği için gaz oluşumu daha belirgin olabilir.
• Bebeğin çok hızlı veya çok fazla beslenmesi, sindirim sistemini zorlayabilir ve gaz oluşumuna neden olabilir.
• Nadir de olsa, laktoz intoleransı veya inek sütü proteinine hassasiyet gibi durumlar gazı artırabilir.

Bebeğinizin 6. ayından yani ek gıdaya geçmesinden sonra hazırlayacağınız yemekleri, bebeğe gaz yapan meyve ve sebzeler arasından seçmemeye ya da pişirme yöntemlerine dikkat etmeye özen gösterebilirsiniz. Ek gıda sürecinin sancısız geçmesi için ilk adımı, Bebeğe Gaz Yapan Yiyecekler Nelerdir? yazımızı okuyup bebeklere gaz yapan besinleri tanıyarak atabilirsiniz.

Bebeklerde gaz sancısı ne kadar sürer?

Bebeklerde gaz sancısı genellikle doğumdan sonraki ikinci haftada başlar. Gittikçe şiddetlenerek 4-8. haftalarda en üst düzeye ulaşır. Ardından yavaş yavaş azalarak üçüncü ayın sonunda kaybolur. Gaz sancısı, bebekler için doğal bir süreçtir. Çoğunlukla 4-6 aylıkken kendiliğinden azalır. Ancak aşırı ağlama, kilo alamama veya başka şikâyetler varsa bir çocuk doktoruna danışmanız faydalı olacaktır.

Bebeklerde gaz sancısı belirtileri nedir? Nasıl anlaşılır?

Bebeğinizde gaz sancısı olduğunu bazı hareketlerinden anlayabilirsiniz. Bunların başında da karın ağrısına bağlı olarak huzursuzluk göstermesi gelir. Bebeğiniz aniden başlayan, şiddetli ve uzun süren ağlama krizleri yaşayabilir.

Bebeğinizin beslenme ve uyku düzeni huzursuzluk ve ağlamayla bozulabilir. Emmeye başladıktan kısa bir süre sonra ağlayarak emmeyi bırakabilir veya tam uykuya dalmışken birkaç dakika sonra uyanarak ağlamaya devam edebilir. Ağlama sırasında bebeğin yüzü kızarabilir. Bunların yanı sıra şu belirtiler de bebeğinizin gaz sancısı olduğunun birer göstergesi olabilir;

• Bebeğinizin bacaklarını karnına doğru çekmesi
• Karnının sert ve şiş görünmesi
• Beslenme sonrası veya özellikle akşam daha çok sancısının olması
• Gaz çıkardığında ya da kakasını yaptığında rahatlaması
• Bebeğiniz gaz sancısı nedeniyle beslenmeyi reddetmesi
• Uyumakta zorlanması veya sık sık uyanması

Her bebekteki gaz sancısı farklıdır. Klasik anlamda gaz sancısı olan bir bebek dizlerini yukarı doğru çeker, yumruklarını sıkar ve hareketleri artar. Gözlerini yumabilir veya sonuna kadar açabilir. Alnı kırışır hatta kısa bir süre nefesini tutar. Bağırsak hareketleri hızlanır ve gaz çıkarır. Gaz çıkarıldıktan sonra ise rahatlar.

Bebeğin gazı nasıl çıkarılır? Gaz çıkarma yöntemleri nelerdir?

Bebeğinizin gazını düzenli olarak çıkarmanız önemlidir. Bebeğinizi besledikten sonra bebeğinizin gazını uygun yöntemlerle çıkarmanız onun gaz sancısı yaşamasını büyük ölçüde engeller. İşte bunun için bebeğinizin gazını şu yöntemlerle rahatlıkla çıkarabilirsiniz;

• Dik bir şekilde oturun ve bebeğinizi arkadan bir elinizle destekleyerek çenesini omzunuza yerleştirin. Diğer elinizle sırtını sıvazlayın. Bunu yaparken aynı zamanda sallanan bir sandalyeye de oturup hafifçe sallanmanız gazını çıkarmasına yardımcı olabilir.
• Bebeğinizi kucağınızda göbeği üzerinde uzandırın. Bebeğin başı göğüs seviyesinden yukarda olmalıdır. Bu pozisyonda bebeğinizin sırtını sıvazlayın.
• Bebeğinizin karnına saat yönünde hafifçe masaj yapmak gazın hareketlenmesine yardımcı olabilir.
• Bebeğiniz sırt üstü yatarken bacaklarını bisiklet çevirir gibi hareket ettirmek gazın atılmasını sağlayabilir. Bacaklarını nazikçe karnına doğru itip bırakmak da faydalı olabilir.
• Ilık bir havluyu bebeğinizin karnına koymak veya ılık bir banyo yaptırmak rahatlatıcı olabilir. Ancak havlunun çok sıcak olmadığından emin olun.
• Bebeğinizi ten tene üzerinize yatırmanız sakinleşmesine ve rahatlamasına yardımcı olabilir.

Bebeğiniz gazı çıkmakta zorlanıyorsa ve huzursuzluğu devam ediyorsa, bir çocuk doktoruna danışmanız en doğru adım olacaktır. Doktorunuz, altta yatan başka bir neden olup olmadığını değerlendirebilir ve size uygun önerilerde bulunabilir.

Bebeğin gazı çıkmazsa ne olur?

Bebeğinizde gazın oluşması, onu rahatsız ve huzursuz eden bir durumdur. Keyifli şekilde günlük akışına devam etmesi için bu gazı çıkarmanız oldukça önemlidir. Eğer bebeğiniz gazını dışarı atamazsa şu sıkıntıları yaşayabilir;

• Bebeğinizin biriken gaz nedeniyle karnı ağrır ve bu da sürekli ağlamasına, huzursuzlaşmasına neden olur.
• Gazın bağırsaklarda birikmesi, bebeğinizin karnının şiş ve gergin görünmesine neden olabilir.
• Gaz sancısı çeken bebeğiniz emmeyi reddedebilir veya kısa süreli emmelerle yetinebilir. Bu durum, bebeğinizin yeterli besin almasını engelleyebilir.
• Nadiren de olsa, biriken gaz mideye baskı yaparak kusmaya neden olabilir.
• Gaz sancısı bebeğinizin uyku düzenini olumsuz etkileyerek uykuya dalmasını zorlaştırabilir veya sık sık uyanmasına neden olabilir.

Gaz için bebeğe ne verilebilir?

Bebeklerde gaz sorununu hafifletmek için çeşitli yöntemler ve ürünler bulunmaktadır. Rezene, anason, kimyon, zencefil gibi bitkisel özler içeren bazı damlalar ve şuruplar ile simetikon içerikli gaz giderici damlalar vardır. Ayrıca bebeklerde gaz için doktorlar bağırsak florasını düzenlemeye yardımcı olabilecek probiyotik takviyelerini önerebilirler.

Siz de bebeğinizin gaz sancısına iyi gelecek ürün ve yöntemler hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. Ancak bunları uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız en doğru yaklaşımdır. Doktorunuz bebeğinizin durumunu değerlendirerek en uygun ve güvenli önerilerde bulunacaktır.

Her bebeğin gaz sorununa verdiği tepki farklı olabilir. Bir bebeğe iyi gelen bir yöntem, diğerinde işe yaramayabilir. Bu nedenle sabırlı olmak ve farklı yöntemleri doktorunuzun önerisiyle denemek önemlidir. Gaz sorunuyla ilgili herhangi bir endişeniz varsa, en doğru bilgiyi ve yönlendirmeyi doktorunuzdan almalısınız.

İnfantil kolik nedir? Ne kadar sürer?

İnfantil kolik, altta yatan belli başlı bir neden olmadan, genellikle sağlıklı bir bebekte ilk birkaç aylık dönemde görülen şiddetli ve ısrarcı ağlama nöbetleri ile karakterize hazımsızlık olarak tanımlanmıştır. Bu klinik tablonun normal ağlamadan farkı, bebeğin fizyolojik gereksinimlerinin karşılanmasına rağmen ağlamanın devam etmesidir.

Gaz sancısı, 2 hafta ile 4 ay arası diğer yönlerden sağlıklı bebeklerde daha çok akşam saatlerinde görülen bacakları karına çekme, yumruklarını sıkma, gaz çıkarma ile birlikte olan ve tüm çabalara rağmen durdurulması zor, aşırı ağlama ile karakterize davranışsal bir sendromdur. Başlangıcı ilk haftalarda olan, genellikle ilk 3 ayda görülen, günde 3 saatten fazla, haftada 3 günden fazla ve en az 3 hafta devam eden genellikle öğleden sonra ve akşam saatlerinde ortaya çıkan açıklanamayan ve kontrol edilemeyen ağlama nöbetleridir.  İnfantil kolik 3 aylıktan küçük bebeklerde, her 5 bebekte bir görülür. Koliğin bebek yaklaşık 3-4 aylık olduğunda, en geç 6 ayını doldurduğunda geçmesi beklenir.

Kolik olan bebek doktora götürülmeli mi?

Kolik nedeni tam olarak bilinmeyen, sağlıklı bebeklerde görülen, uzun süreli, yoğun ve teselli etmesi zor ağlama krizleridir. Eğer bebeğinizin kolik olduğunu düşünüyorsanız doktora götürmenizde fayda olabilir. Böylece bebeğinizin aşırı ağlamasının kulak enfeksiyonu, idrar yolu enfeksiyonu, reflü gibi başka rahatsızlıklar nedeniyle olmadığını kesinleştirirsiniz. Her ne kadar kolik genellikle zararsız ve geçici bir durum olsa da, aşırı ağlamanın altında yatan başka tıbbi nedenlerin bulunmadığından emin olmak önemlidir. Doktor bebeğinize kolik tanısı koyarsa hem bebeğinizin kilo alımı, gelişimi ve genel sağlık durumunu öğrenebilir hem de doktordan doğru bakım önerileri bazen destekleyici tedavi önerileri alabilirsiniz. Doktor, kolik tanısı koyduktan sonra bebeğinizi rahatlatmaya yönelik tavsiyelerde bulunabilir ve size bu zorlu süreçte destek olabilir.

Kolik neden olur?

Kolikin kesin nedeni hala tam olarak bilinmemekle birlikte, araştırmalar ve gözlemler sonucu çeşitli faktörlerin koliğe katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Bu faktörlerin başında da sindirim sisteminin tam olarak gelişmemiş olması gelir.  Sindirim sisteminin hassasiyeti, gıda intoleransı veya alerjisi, reflü, sinir sisteminin aşırı uyarılması, psikososyal faktörler gibi çeşitli teoriler öne sürülmektedir. Tek başına kolik nedeni olmasa da gaz da kolik belirtilerini tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.

Bebeği rahatlatmak için neler yapılabilir?

Bebeğinizi sakinleştirmekte zorluk yaşıyorsanız, uygulayabileceğiniz birkaç yöntem arasında şunlar faydalı olabilir;

• Bebeğinizi emzirme sırasında hava yutmasını önlemek için meme başının tamamını kavrayacak şekilde emmesini sağlayabilirsiniz.
• Her beslenmeden sonra bebeğinizin gazını çıkarmaya özen göstermelisiniz.
• Beslenmenizde lahana, karnabahar, brokoli, soğan, baharatlı yiyecekler, kuru fasulye, nohut, barbunya ve benzeri bebekte gaz yapabilecek gıdalara yer vermemeye dikkat etmelisiniz.
• Bebeğinizi kucakta veya bebek arabasında gezdirebilirsiniz.
• Sarılarak rahatlatıcı ninni ve şarkılar söyleyebilirsiniz. Hafif/alçak sesli müzik dinletmeniz faydalı olabilir.
• Bebeklere saç kurutucu, elektrik süpürgesi gibi değişik frekanslı seslerin dinletilmesi kolik sancının azaltılmasında etkili olabilmektedir. İlkadımlarım sitemizde sizin için hazırladığımız Beyaz Gürültü ile kolik sancısı çeken bebeğinizin sakinleşmesine yardımcı olabilirsiniz.
• Bebek ağladığında erken yanıt verme, aşırı uyarıdan kaçınma, göz teması kurma ve gerektiğinde kucağa alma gibi davranış değişiklikleri de olumlu yanıt verebilir.
• Kucakta veya beşikte sallayabilirsiniz.
• Karnına yağ ile masaj yaparak rahatlatabilirsiniz.
• Karnına ılık havlu koyabilirsiniz.
• Ilık bir banyo yaptırabilirsiniz.
• Eğer varsa arabanızda gezdirebilir ya da evde kucağınızda dolaştırabilirsiniz.

Bebeğinizde kolik belirtileri varsa, doğru tanı ve yönetim için bir doktora danışmanız önemlidir. Kolik ağrılarını azaltmak için doktorunuzun önermediği bitki çayları ya da ilaçları kullanmayın. Bunlar bebeğinize zarar verebilir.

Bebeklerde gaz sancısı teşhisi

Bebeklerde gaz sancısı teşhisi genellikle doktorun bebeğinizi muayene etmesi ve sizden detaylı bilgi almasıyla konulur. Doktorunuz size bebeğinizin ağlama nöbetlerinin ne zaman başladığı, ne kadar sürdüğü, ne sıklıkta olduğu, ne zaman yoğunlaştığını sorabilir. Ayrıca ağlama sırasında bebeğinizin davranışlarının neler olduğunu, beslenme düzenini, kaka ve idrar sıklığı gibi konularda detaylı sorular sorabilir. diğer durumları da göz önünde bulundurabilir. Genel durumunu dikkatlice değerlendirir ve gerekirse ek tetkikler isteyebilir. Ancak tipik gaz sancısı vakalarında genellikle ileri tetkiklere ihtiyaç duyulmaz. Özel bir laboratuvar testi veya görüntüleme yöntemi genellikle gerekmez.

Bebeklerde gaz oluşumunu önlemek için yapılacak en etkili yöntemlerden biri bağırsak masajıdır. Anne bebek arasındaki duygusal bağı geliştiren, tensel teması sağlayan masajın; bebeğin gelişimi, sindirim ve dolaşım sistemi için de pek çok faydası bulunur. Siz de Bebeklerde Gaz Sancısı Nedir? Nasıl Giderilir? konusunda edindiğiniz bilgilerin ardından bebeğinize nasıl masaj yapacağınızı öğrenmek istiyorsanız “Bebekler İçin Gaz ve Kolik Masajı” içeriğimize tıklayabilirsiniz.