1. Trimester Dönemi - 0-13. Hafta

Zamanında bir gebelik, 40 hafta, 280 gün sürer ve bu da ortalama 9 ay 10 gün demektir. Hamilelik dönemi, hafta veya aylar dışında trimester ile de açıklanabilir.  Latincede 3 ay anlamına gelen trimester kelimesi, hamilelik dönemlerini belirtmek için de kullanılır. Hamilelikte bulunan 3 trimesterin ilki olan 1. Trimester Dönemi-0-13. Hafta, yeni anne adaylarının hamileliğe ‘merhaba’ dediği, anne karnındaki bebeğin de ilk gelişimlerinin yaşandığı bir dönemdir.  1. Trimester Dönemi-0-13. Hafta hakkında tüm merak ettiklerinizi bu içeriğimizde bulabilirsiniz.

1. Trimester Ne Kadar Sürer ve Ne Zaman Biter?

Tam süreli bir hamilelikte, 3 trimester bulunur.  Buna göre 1 trimester, 3 ay yani yaklaşık 12-13 hafta sürer. 1. Trimester, ilk 3 aylık dönemi yani 1-13 haftaları içerir.  1-4. haftalar arası gebelik 1 aylık, 5-8 haftalar arası gebelik 2 aylık, 9-13 haftalar arası gebelik 3 aylık olarak ifade edilir. Özetle ilk 3 aylık dönem olan birinci trimester, hamileliğin 0-13. haftalarından oluşur.

1. Trimester Gebelik: Ne Beklemeli?

1. Trimester, gebeliğin anne ve bebek için erken dönemidir. Sizde fizyolojik ve ruhsal olarak pek çok değişimin başlayacağı gebeliğin ilk üç aylık döneminde, bebeğinizin de organ ve sistemlerinde çok hızlı bir gelişim olur. Vücudunuz, dünyaya getireceğiniz bebeğinize uygun bir adaptasyon sürecine girer ve vücuttaki tüm sistemleri etkileyecek bir süreç başlar. Bu nedenle her şeyden önce vücudunuzda gebeliğe bağlı yaşanacak değişikliklere hazırlıklı olmalısınız. 

Anne bebek için çok önemli olan 1. trimester gebelik döneminizde, şu ana kadar uygulamıyor bile olsanız, sağlıklı yaşam alışkanlıklarını hayatınıza dahil etmeye başlamalısınız. Çeşitli, yeterli ve sağlıklı beslenmeye dikkat etmelisiniz. Dengeli ve sağlıklı beslenmenin yanı sıra düzenli egzersiz, düzenli uyku alışkanlıklarını da günlük rutininize ekleyebilirsiniz.

Gebeliğin ilk 3 ayında hormonal değişimler nedeniyle bazı sağlık şikayetleriniz olabilir. Bunlar çoğu anne adayında görülür ve doktor takibinde olduğu sürece normaldir. Hamilelik belirtileri ile gebelik erken dönemindeki bu sorunların neler olabileceği ve bunları azaltma konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz. Yine 1. Trimesterde, gebelik öncesinde normal olarak yaptığınız bazı aktivite ve davranışlara sınırlama getirmeniz gerekebilir. Seyahat etme, cinsel hayat, ilaç kullanımı gibi pek çok konuda hamileliğinizin bu döneminde nelere dikkat etmeniz gerektiği hakkında doktorunuza danışabilirsiniz.

1. Trimester Döneminde Yapılması Gereken Testler

Beta HCG: Gebelikte ilk yapılması gereken test öncelikle Beta HCG denilen kanda gebelik testidir. Bu test hem gebeliğin gerçekten var olup olmadığını göstermesi hem de dış gebelik ve rahim içi gebeliğin ayırt edilmesinde önemlidir.

Kan grubu: Anne ve baba adaylarının kan grupları belirlenerek, doğacak bebekte kan grubu uyuşmazlığı riski saptanır. Anne adayının Rh negatif, baba adayının Rh pozitif olduğu durumlarda kan uyuşmazlığı testi adı verilen indirekt Coombs testi yapılmalıdır.

TORCH testleri: Enfeksiyon hastalıklarını araştırmaya yönelik yapılır. Gebeliğin ilk 10 haftasında uygulanan bu testler, anne adayının enfeksiyon ajanlarını daha önceden geçirip geçirmediğini tespit etmek ve buna göre önlem almak açısından gereklidir.

Serolojik Testler: HBsAg anne adayının hepatit (sarılık) geçirip geçirmediğini saptamak için yapılan testtir.

Rubella (Kızamıkçık): Anne adayının kızamıkçık geçirip geçirmediğini saptamak amacı ile Rb IgG bakılabilir. Eğer geçirmemiş yani Rb IgG negatif ise anne adayı gebeliği boyunca dikkatli olması gerekir.

Ultrasonografi: Ultrason uygulamasıyla embriyo ve embriyoyu besleyen kese görüntülenir. Ayrıca rahimde miyom, yumurtalıklarda kist türünde herhangi bir kitlenin olup olmadığı araştırılabilir.

Tam Kan Sayımı: Gebelik dönemi testlerinde, tam kan sayımı gerçekleştirilerek gebeliğin başlangıcında herhangi bir kan eksikliği yani anemi olup olmadığı araştırılır.

Kan Biyokimyası: Gebelik dönemi kan biyokimyası testiyle, idrarda şeker veya protein ölçümleri yapılarak, hamilelik dönemi içinde meydana gelebilecek diyabet ya da hamileliğe bağlı hipertansiyon-preeklampsi teşhis edilebilir.

Tam İdrar Tahlili: İlk kontrollerde yapılan idrar tahlilleri, idrar yolu enfeksiyonu olup olmadığı hakkında bilgi vermesi açısından önemlidir. Hamilelik sürecinde görülecek gizli idrar yolu enfeksiyonları erken dönem düşüklere, erken doğum riskine, erken su gelişine neden olabilir.

PAP Smear Testi: Gebeliğin ilk dönemlerinde rahim ağzı kanseri taraması olan smear testi uygulanarak mevcut olup olmadığı araştırılır.

Hepatit B, Hepatit C ve AIDS Taraması: Hepatit B için HbsAg ve Anti Hbs testi; Hepatit C için Anti HCV; AIDS için ise Anti HIV testleri uygulanır.

Tiroid Fonksiyon Testi: Gebeliğin ilk haftalarında yapılan tiroid fonksiyon testiyle, anne adayında tiroid hastalığı mevcut olup olmadığı araştırılır ve olması halinde tedaviye başlanır.

SerbestT4 ve TSH Testi: Tiroid hastalığı tanısının konulmasında TSH ve serbest T4 testleri gerekir. Tiroid hastalığı annenin yanı sıra bebeğin gelişimini de olumsuz yönde etkilediği için yapılması önemlidir.

İkili Tarama Testi: Hamileliğin ilk 3 aylık döneminde yani 11-14. haftalarında, ikili tarama testleri yapılır. İkili tarama testi başta down sendromu olmak üzere farklı kromozom bozuklukları için risk durumunu gösteren bir kan testidir. Kandaki Beta hCG, PAPP-A değerleri ile ense kalınlığı ve burun kemiği (NT) ölçülerek bebeğin down sendromlu olma riski ile trizomi 18 gibi genetik rahatsızlıkların varlığı tespit edilir. Bu haftalarda yapılan kemik ölçümü de bebeğin down sendromu taşıyıp taşımadığı hakkında önemli bilgiler verir.

Hamileliğiniz boyunca gerekli testleri yaptırmayı unutmayın ve bu testler hakkında ayrıntılı bilgi için doktorunuzla görüşmeyi ihmal etmeyin. Gebelikte yapılması gereken testler hakkında ayrıca 11 Hamilelik Testi yazımızı okuyabilirsiniz.

1. Trimester Döneminde Ortaya Çıkabilecek Sorunlar

Hamilelik döneminde anne adayının vücudunda pek çok değişim yaşanır. Ostrojen ve progesteron hormonlarının salınımında artış olur, embriyonun rahme tutunması için rahim büyür. Aynı zamanda kan değerlerindeki oksijen gelişen bebeği desteklemek için artar, kalp atışı hızlanır. Bu değişimlerle birlikte 1.Trimester döneminde anne adayında bazı şikayetler oluşabilir. Bu dönemde sıklıkla ortaya çıkan sorunların başında şunlar yer alır;

Bulantı ve kusma: Gebeliğin ilk 3 ayında hormonların etkisiyle özellikle sabahları ortaya çıkar. Genellikle 3. aydan sonra şikayetler azalır, zamanla tamamen kaybolur. İlk trimesterde bulantı ve kusmaya yönelik bazı önlemler alınabilir. Yataktan kalkmadan bisküvi, kızarmış ekmek gibi kuru şeyler yenebilir. Az ve sık yemek yemek, soslu, yağda kızartılmış, çok şekerli sulu gıdalar tüketmemek fayda sağlayabilir. Şikayeti azaltmak için haşlama patates, ekmek, yumurta, peynir, yoğurt, pirinç pilavı, makarna, yenebilir. Aynı zamanda tuzlu leblebi ve içecekler ile soda da yararlıdır.

Sık idrar yapma: Gebeliğin 1. trimesterinde artan böbrek kan dolaşımı ve hormonların etkisiyle sık idrar yapma isteği ortaya çıkar. İdrar yaparken yanma ve idrar renginde değişiklik olması enfeksiyon belirtileridir. Enfeksiyon yoksa sık idrara çıkma normaldir.

Vajinal akıntı: Normalde gebelerde artan östrojen miktarına bağlı olarak kokusuz, kaşıntı yapmayan, yumurta akı kıvamında akıntı görülür. Hamilelikte vajinal akıntı, gebeliğin ilk aylarından itibaren başlar ve genellikle doğuma kadar devam eder. Önemli olan akıntının özelliklerini takip etmektir. Kokulu, vajinada yanma, kaşıntı yapan, sarı-yeşil veya kesilmiş süt kıvamında beyaz renkli akıntı enfeksiyon belirtisi olabilir.

Varis oluşumu: Gebelikte büyüyen rahmin yaptığı basıya bağlı olarak varis meydana gelebilir. Varisli damarların ağırlıklı olarak ilk trimesterde daha yoğun ortaya çıkması varis gelişiminde hormonal etkilerin öncelikli olduğuna işaret eder. Önceden varis varsa veya gebelikte ortaya çıkmışsa gebeliğin erken döneminden itibaren elastik varis çorabı giyilebilir.
 

Bacak krampları: Kaslarda ani kasılmalar şeklinde görülen kramp, kalsiyum ve fosfor fazlalığı sonucu ortaya çıkar. Gebelik sürecinde bacak krampları, genellikle hamileliğin ilk trimesterde başlayabilir. Bacaklara yapılan masajla ve egzersizlerle şikayetler azaltılabilir.

Göğüslerde hassasiyet: Gebeliğin 6'ncı haftasında göğüsleriniz giderek daha hassas hale gelir. Göğüs ucunun etrafında yer alan areola denilen bu koyu renkli bölgede, gebeliğin oluşması ile beraber daha fazla koyulaşarak genişleyecektir. Ayrıca bu doku pütürlü bir hal alabilir.  Rahatsızlığı azaltmak için 24 saat süre ile uygun sütyen kullanılmalıdır. Sütyen, kan dolaşımını sağlayarak hassasiyeti azaltır.
 

Kabızlık ve hemoroid oluşumu: Hormonal etki ile mide-barsak hareketlerinin gebelikte yavaşlaması ve büyüyen rahmin rektum üzerine yaptığı bası sonucu kabızlık ve hemoroid gelişir. Genellikle gebeliğin ilk 3 ayında kabızlık yaygın görülen bir durumdur. Gebelikle başlayan hızlı hormonal değişim, sindirim sistemin yavaşlamasına yol açabilir. Özellikle progesteron hormonu, yiyeceklerin bağırsaklardan normalden daha yavaş geçmesine neden olabilir. Kabızlık şikayetini azaltmak için bol su içmek, yüksek lif içerikli beslenmek, bol çiğ sebze ve meyve yemek faydalı olabilir.

Hamilelik belirtileri hakkında daha fazla bilgiye ulaşmak için "Hamilelik Belirtileri Nelerdir?" yazımızı da okuyabilirsiniz.

1. Trimester Döneminde Bebeğin Boyu ve Kilosu

Bebek, anne rahminde hamileliğin 3. haftasındayken embriyo şeklinde yaklaşık bir toplu iğnenin başı büyüklüğündedir ve ultrasonda görülebilmesi mümkün olmaz. Ancak 1. Trimester dönemi boyunca haftalar ilerledikçe büyür ve gelişir. 1. Trimester döneminin sonu olan 13. haftanın yani ilk 3 ayın sonuna kadar da yaklaşık 20- 25 gram ağırlığa ve 6,5-8 cm arasında boya ulaşır. Bu haliyle 1. Trimester döneminde anne karnındaki bebeğin ortalama büyüklüğü bir limon kadar olabilir.  

1. Trimester Döneminde Bebeğin Gelişimi

Hayatına bir hücre topu olarak başlayan bebek, 1.trimester döneminin büyük kısmında embriyo olarak tanımlanır. Anne karnında hamileliğin ilk haftalarında embriyo boyutunda olan bebek, 1.trimesterde çok önemli değişimler yaşayarak 10. haftada artık fetüs haline ulaşır. 1. Trimesterin sonunda da minik bir insan görüntüsüne kavuşmaya başlar. Bu süreçte bebekte şu gelişimler olur;

• Kıkırdak ve kemik oluşumu sürerken kulak kepçesi, üst dudak ve damak oluşumu başlar.
• Bebeğin yüzü şekillenmeye, göz kapakları, burnu, ağzı ve kulakları ilk şekillerini alır. Gözleri, ağzı ve burnu daha seçilebilir hale gelir, yüzü insan yüzüne benzemeye başlar.
• Saçları uzamaya, yumuşak el ve ayak tırnakları oluşmaya başlar.
• Beyin gelişimi nedeniyle kafası, vücudundan daha hızlı büyür.
• Sindirim ve solunum aktiviteleri ortaya çıkmaya başlar. Ciğerinin olduğu yerde küçük solunum yolları oluşur.
• Kollar, bacaklar, parmaklar şekillenir ve artık bir bebek gibi görünür. Bu süreçte cildinde ince yumuşak tüyler belirir.
• Vücut gelişimi tamamlanıp artık organlarının olgunlaşacağı dönem başlar.
• Böbrek ve idrar yolu çalıştığı için idrar yapar ve bu da amniyotik sıvıya dönüşür.
• Cinsel organları gelişir.
• Bebeğin ilk gelişen ve çalışan organı kalbidir. 13 haftalık bebeğin kalp atış hızı dakikada 120-160 atım arasında olur. 
• Kafası ise vücudunun üçte biri kadardır. Önümüzdeki haftalarda bu oran dengelenecektir.

1. Trimester Döneminde Beslenme

Hamileliğinizin 1. Trimesterinde bebeğiniz karnınızda hızla büyürken siz de beslenmenize özellikle dikkat etmelisiniz. Hamileliğiniz boyunca günde yaklaşık 300 ekstra kaloriye ihtiyacınız bulunur. Bu ekstra kalorileri hangi besinlerden alacağınız oldukça önemli taşır. Sağlıklı, düzenli ve dengeli beslenmek için gebeliğin ilk 3 ayında beslenmeniz, azar azar ve sık sık olacak şekilde günde 6 öğünden oluşabilir. Böylece bütün besin gruplarından günlük olarak belli bir miktar tüketmiş olabilirsiniz. Ayrıca sık aralıklarla yemek yemeniz kan şekerinizin düşmesine engel olacaktır.

İyi bir A ve C vitamini olan sebzeler, folik asit, demir ve magnezyum kaynağıdır.  Günde 4-5 porsiyon sebze yiyebilirsiniz. Günlük porsiyonlarınızın en az 2 tanesini yeşil yapraklı sebzelerden oluşabilir. Ekmek, pirinç, bulgur, makarnanın dahil olduğu tahıllar besin grubuna ve karbonhidratlara, günlük ana öğünlerinizde yer verebilirsiniz.  Karbonhidrat içeren bu yiyecekler size vücudunuz ve bebeğinizin büyümesi için enerji verecektir.  Günde 3-4 porsiyon da A ve C vitaminleri, potasyum ve lif içeren meyveler tüketebilirsiniz. Meyveleri özellikle, meyveleri kabuklarıyla tüketerek posa alımını artırabilir, lifli beslenmeyi sağlamış olabilirsiniz.

Hamilelik döneminin olmazsa olmaz besin gruplarından biri de süt ve süt ürünleridir. Süt ürünleri ciddi miktarda protein, kalsiyum ve fosfor kaynağıdır. Günde 3 porsiyon süt, yoğurt, peynir, kefir gibi süt ürünlerine yer verebilirsiniz.  Kalori ve kolesterolü sınırlamanız gerekiyorsa, yağsız süt ürünlerini seçebilirsiniz.

Et, kümes hayvanları, balık, kuru fasulye, yumurta ve fındık gibi besin ve gıdaları; B vitamini, protein, demir ve çinko kaynağı olduğu için günde 3 porsiyon yiyebilirsiniz. Başta zeytinyağı olmak üzere katı ve sıvı yağları makul miktarlarda tüketerek, büyüme için uzun süreli enerji sağlayabilir ve bebeğinizin beyin gelişimini destekleyebilirsiniz.

1. Trimester beslenmesinde dikkat etmeniz gereken bir diğer konu ise yeterli miktarda sıvı alımıdır. Hamilelikte vücudun suya duyduğu gereksinim daha da arttığı için sıvı tüketimi anne hem de bebek için önem taşır. Günde 2-3 litre arasında su tüketerek bu ihtiyacı karşılayabilirsiniz. 

Gebeliğinizin ilk 3 ayında nasıl besleneceğinizle ilgili olmazsa olmazları Gebeliğin İlk 3 Ayında Beslenme Nasıl Olmalı? yazımızı okuyarak öğrenebilir, ayrıca  İlk Trimester İçin Örnek Beslenme Programı başlıklı yazımızdan da fikir alabilirsiniz.

Doğum Öncesi İlk Randevunuzda Sorulacak Sorular

Hamileliğinizi öğrenmek için ya da öğrendikten sonra ilk yapmanız gereken konulardan biri size 9 ay eşlik edecek doktor ve hastaneyi belirlemenizdir. Genellikle tüm hamilelik takiplerinin ve 9 aylık sürecinizi aynı doktor ya da sağlık kuruluşunda olması önemlidir. Böylece tüm test ve sonuçlarınız ile kontrol kayıtlarınız tek bir kurumda yapılır. Beklenmeyen bir durum gerçekleşmesi halinde de gebeliğinizi başından beri takip eden doktorunuz durumunuzu daha rahat ve doğru değerlendirebilir.

Doğum öncesi ilk randevudaki muayenenin amacı; anne ve bebek için risk faktörlerinin olup olmadığını saptamak, gebelik takip planını yapmak, bu takip planı çerçevesinde yapılacak muayeneler ve testler konusunda anne adayını bilgilendirmektir. Gebe Takip Kılavuzu, bu muayene sonrasında doldurulup size verilir.

İlk muayenede gebeliğinizin varlığı kesinleştirilir. Vajinal muayene ve ultrasonografi ile gebelik yaşı saptanır. Vajinal ultrasonografi ile son adetin ilk gününden sonraki 5-6. haftada uterus içinde gebelik kesesi, 7- 8. haftada ise bebeğin kendisi ve kalp aktivitesi görülebilir.

Doğum öncesi ilk randevunuzda size sorulacak bazı standart sorular vardır. Soy geçmişiniz, alışkanlıklarınız, tıbbi öykünüz, üreme sağlığı öykünüz, mevcut gebelik öykünüz bu soruların ana iskeletini oluşturur.

Doktorunuzun hem hamilelik öncesi hem de genel sağlığınız hakkında bilgi sahibi olmak için şu soruları sorabilir;

• İlk hamileliğiniz mi?
• Daha önce düşük yaptınız mı?
• Kronik bir hastalığınız var mı?
• Daha önce ameliyat oldunuz mu?
• Devamlı kullandığınız bir ilaç var mı?
• Sigara ve alkol kullanıyor musunuz?
• Eşiniz ile akrabalık ilişkiniz var mı?
• Ailenizde özel durumu olan bir çocuk var mı?
• Anne ve babanızda şeker, tansiyon, kalp hastalığı, kalıtsal hastalık varlığı gibi hastalıklar var mı?

Bütün bu sorulara doğru cevap vermek hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı için önemlidir. Doktorunuz sizden aldığı cevaba göre, ultrason kontrolü yapabilir, gebelikteki ilk testlerin uygulanmasını isteyebilir. Doktorun odasından çıkarken de bir sonraki muayene tarihini belirleyebilirsiniz. Eğer ultrason yapıldıysa bebeğinizin ilk fotoğrafı diyebileceğiniz, ultrason görüntüsünü de doktorunuzdan alabilirsiniz.

1. Trimesterde En Sık Görülen Semptomlar Nelerdir?

Hamilelikte ilk trimester, vücudunun büyük değişimler yaşayacağı bir dönemdir. Bir insan büyütmeye hazırlanan anne vücudu, pek çok değişiklikle karşılaşır. Hamileliğin ilk haftalarında, anne adaylarında pek çok semptom görülür. İlk birkaç hafta gebelik semptomları tam olarak hissedilmese de adet sancılarına benzer ağrılar, yorgunluk, baş ağrısı ve baş dönmeleri ilk göstergeler olabilir. 1.Trimesterde en sık görülen semptomlar arasında şunlar bulunur;

• Beklenen adetin gecikmesi
• Kusma, bulantı, aşerme
• Mide bulantısı mide yanması ve sindirim güçlüğü
• Vajinal akıntıda artma
• Artmış tükürük salınımı
• İştahta değişim
• Deri renginin koyulaşması
• Göğüslerde dolgunluk, ağrı ve hassasiyet
• Sık, idrara çıkma
• Halsizlik, yorgunluk, uykuya eğilim
• Şiddetli baş ağrıları
• Duygusal iniş çıkışlar
• Yorgunluk, halsizlik
• Aşırı uyku isteği
• Kasık ağrıları
• Diş eti kanamaları
• Ciltte koyu lekelenmeler
• Cinsel istek veya isteksizlik

1. Trimester'da Kaçınılması Gereken Yiyecekler

Hamileliğinizin 1. Trimester’inde bazı yiyecekleri tüketmemeye özen göstermeniz hem sizin hem de bebeğinizin sağlığı açısından gereklidir. Pastörize edilmemiş süt ve pastörize edilmemiş sütle yapılan yiyecekler ile katkı maddesi içeren sucuk, sosis, salam gibi yiyecekler ile hazır gıda ürünler bunların başında gelir. Çiğ ve az pişmiş deniz ürünleri, yumurta ve et, soğutulmuş tütsülenmiş deniz ürünleri, çiğ balıkla yapılan suşi de tüketilmemesi gereken yiyecekler arasındadır.

Hazır çorba, meşrubat, hazır meyve suları, asitli içecekler, et suyu ve benzeri çeşni verici tabletler gibi hazır yiyecek ve içecekleri hamileliğiniz boyunca tüketmeyebilirsiniz. Şeker veya tatlandırıcı eklenmiş meyve sularından ise özellikle kaçınmaya çalışabilirsiniz. Yağlı, kokulu, baharatlı yiyeceklerden, yağlı et, yağlı soslar, kaymak, krema gibi gıdalardan da uzak durmalısınız.  Ayrıca hamilelik sürecinde çay ve kahve tüketimini azaltıp; bunların yerine süt, ayran ve taze sıkılan meyve sularını tercih edebilirsiniz.

Sabah Hastalığı İçin Öneriler

Hamilelik denildiğinde ilk akla gelen belirtilerden biri olan sabah bulantıları, çoğu anne adayının deneyimlediği bir hamilelik yakınmasıdır. Hamilelikte görülen bulantılara genel olarak Sabah Hastalığı denir. Sabah bulantıları çok rahatsız edici olabilir. Hamilelikte öğürmek, mide bulantısı, kusma şeklinde kendini gösteren sabah hastalığını, siz de yoğun şekilde yaşıyor olabilirsiniz.

• Beslenmenizi güçleştiren bu şikayetlerinizi hafifletmek için az ve küçük öğünler halinde beslenin. Günlük öğün sayısını artırın, az fakat sık beslenin. Günde 3 büyük öğün yerine 5 veya 6 küçük öğün yemek bulantınızın azalmasını destekleyebilir.
• Özellikle sabah öğünlerinden önce ekmek, kraker yiyebilirsiniz. Uyanır uyanmaz tuzlu kraker, galeta, leblebi gibi tuzlu gıdalar tüketebilirsiniz. Bunları yatağınızın yanında bulundurun ve kalkmadan önce birkaç tane yiyin. Bu gıdaları tükettikten 15 dakika sonra yataktan kalkın, bu midenizi rahatlatabilir.
• Bol sıvı tüketin. Hamilelik döneminde vücudun suya duyduğu gereksinim daha da arttığı için hamilelikte sıvı tüketimi hem anne hem de bebek için önem taşır. Siz de uzmanların önerdiği gibi 2-3 litre arasında su tüketimi önerebilirsiniz. Ancak çok sıcak günlerde, vücut daha fazla sıvıya gereksinim duyabilir. Mevsim şartlarına göre sıvı tüketimi ölçüsünü artırabilirsiniz.
• Öğünler arasında sağlıklı atıştırmalıklar yemelisiniz. Yemeklerinizin yağsız, protein ve karbonhidrat ağırlıklı olmasına dikkat edin. Baharatlı ve çok yağlı yiyeceklerden uzak durabilirsiniz.
• Midenizde şişkinliğe neden olabilecek asitli içecekleri tüketmeyebilirsiniz. Özellikle portakal ve limonlu meyve sularını mide asidini artırdığı için bu dönemde tercih etmeyebilirsiniz.
• Bulantı hissettiğinizde nefesinizi burundan alıp ağızdan verin. Ayrıca mide bulantınızı artırabileceği için sıcak yerlerden kaçının, kokulardan uzaklaşın. Limon, portakal veya nane gibi taze kokulu, hoş kokuları koklayın.
• Sabah kalktığınızda odaları havalandırmak size iyi gelebilir. Temiz hava almak için de gün içinde dışarı çıkıp tempolu yürüyüş yapabilirsiniz.

Hamilelikte mide bulantısı önlemek için neler yapabileceğinizle ilgili daha detaylı bilgiler okumak için Hamilelikte Mide Bulantısı için Zencefil başlıklı yazımızı da tıklayabilirsiniz.

Hafta Hafta 1. Trimester Döneminde Anne Değişimi ve Bebek Gelişimi

Hamilelikte kaçıncı haftada olduğunuzu, doktorunuzun yaptığı muayene ve ultrason görüntüleme sonrasında tam olarak öğrendiniz. Şimdi bundan sonraki süreçte hafta hafta bebeğinizle birlikte sizi çok önemli değişimler bekliyor. Hafta hafta hamilelik süresince değişimler etkisini artıracak, siz de bu süreçte çeşitli hormonal değişiklikler yaşayacaksınız.

Yaklaşık 40 hafta sürecek olan hamilelikle ilgili gelişmeleri bilmeniz, merakınızı giderirken bir yandan da bilinçli bir hamilelik dönemi yaşamanızı sağlar. Bebeğinizin boy ve ağırlık ölçümlerini kaçıncı haftada olduğuna bakarak öğrenebilirsiniz. Hamileliğiniz boyunca vücudunuzun değişimlerini ve bebeğinizin gelişimini, içinde bulunduğunuz haftaya göre öğrenip takip edebilirsiniz.  Hamilelik takibinizi yapabilmek için  Hafta Hafta Hamilelik Süreci yazımızı tıklayabilirsiniz.