12. Ay Bebek Gelişimi

Tebrik ederiz, bebeğiniz birçok yeni beceri edinerek birinci yaşına ulaştı. Dönüm noktalarından biri olan 12. ayda da bebeğinizi yeni gelişim aşamaları bekliyor. İlk doğum gününü kutlarken bebeğinizin neler yapabileceğini öğrenmek için yazımızın devamını okuyabilirsiniz. İşte, 12 aylık bebek gelişimi ile ilgili tüm bilgiler:

12 aylık bebeğin boyu ve kilosu ne kadar olmalıdır?

Bebeğiniz doğum kilosunun yaklaşık üç katına çıkmış olabilir. Bir yaşından sonra ise kilo alım hızı yavaşlayabilir. Peki12 aylık bebek kilosu kaç olmalıdır?

Bebeğinizin cinsiyetine göre kilosunu öğrenmek isteyen ebeveynler “1 yaş erkek bebek kaç kilo olmalı?” veya “1 yaş kız bebek kaç kilo olmalı?” sorularını sorar. Buna göre 1 yaş kız bebek kilosu ortalama 8.9 kg, erkek bebeklerde ise 9.6 kg olabilir.

“1 yaşındaki bebek kaç kilodur?” sorusuna cevap aldıktan sonra ayrıca “1 yaşında bebekler ayda kaç kilo alır?” diye merak ediyor olabilirsiniz. Bebeğinizin 1-3 yaş aralığında ayda ortalama 250 gram kilo alması normal kabul edilir.  Bu durumda miniğinizin ikinci yaşına kadar yıl içinde yaklaşık 2-2,5 kilo alacağını düşünebilirsiniz.

Bebekler ilk yıl ortalama 25 cm uzayarak doğum boyunun 1,5 katına ulaşır. Buna göre 12 aylık bebek boyu erkeklerde yaklaşık 76 cm’dir. “12 aylık kız bebek kaç cm olmalıdır?” sorusunun cevabı ise, 74 cm’dir. Bebeğinizin 1 yaşından sonra büyüme hızı giderek yavaşlar ve ikinci yıl boyu ortalama 10-12 cm uzar.

1 yaşındaki kız bebeğinizin baş çevresi ise ortalama 44.9 cm, erkek bebeğinizin baş çevresi ise 46.1 cm olabilir. 

Tabii Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen bu kilo ve boy ortalamaları her bebekte değişkenlik gösterebilir. Bebeğinizin kendi gelişim eğrisinin normal seyrinde olup olmadığını kontrol etmek için her ay persentil değerlerini hesaplayabilirsiniz.

1 yaş bebek beslenmesi nasıl olmalı?

12. ayında da bebeğinizin ana öğünü anne sütüdür. Eğer “1 yaşındaki bebek ne kadar süt içmeli?” diyorsanız, size “bebeğinizi her istediğinde emzirebilirsiniz” tavsiyesinde bulunabiliriz. Bu süreci 2 yaşına kadar sürdürebilirsiniz. Sağlıklı gelişimi için bebeğinizi 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmelisiniz.

Ana öğünlerin dışında bebeğiniz ara öğünlerde toplamda 3 bebek kavanozu miktarında ek gıda yiyebilir. Peki, 12 aylık bebek günde kaç öğün yemelidir? Bebeğiniz, 12. ayına kadar 3 ana öğün, 3 de ara öğün yiyebilir. 12. ayını doldurduğunda da ara öğün sayısı 2’ye inebilir.

Bebeklerin neyle ve ne kadar beslenmesinin yanı sıra ne sıklıkla beslendiği de önemli. 1 yaşındaki bebeğin beslenme saatlerini uyku düzenine göre eşit aralıklarla belirleyebilirsiniz.  Yani “1 yaşındaki bebek kaç saat arayla beslenmeli?” sorusunun cevabı, aslında sizin ve bebeğinizin gün içinde oluşturduğu beslenme düzenine bağlı.

1 yaş bebekler için hatırlanılması gereken önemli bir ayrıntı da iştahıyla ilgili. 1 yaşından sonra bebeğinizin iştahında azalma olabilir. Önümüzdeki süreçte büyüme hızı azalacağından bebeğiniz daha az beslenmek isteyebilir. Endişelenmeyin, bu gayet normal bir süreçtir.

Bu ayın sonunda yani bebeğiniz 12. ayını doldurduğunda da bebeğinize hayvan sütü yani keçi ya da inek sütü içirmemenizde fayda var. Keçi ve inek sütünde, anne sütünde bulunan ve zihinsel gelişimi destekleyen DHA ve Omega-3 yağ asidi bulunmaz. Ayrıca bebeklerde yaygın olarak görülen inek sütü alerjisine de neden olabilir. Daha fazla bilgi almak için İnek Sütü Vermenin Zararları yazımızı okuyabilirsiniz.

Anne sütü bebeğinizin temel besini olmaya devam eder. Eksikliği ya da yokluğunda ise doktorunuzun tavsiyesiyle çocuk devam sütü ile besleyerek bebeğinizin gelişimine destek olabilirsiniz.

1 yaşındaki bebek günde ne kadar su içmeli?

Bebeklere yeni doğan döneminden itibaren 6. aya kadar su verilmesine gerek olmaz. Çünkü ilk 6 ay bebeğin bütün su ihtiyacını anne sütü karşılar. Bebeklerin 6. ayda ek gıdaya başlamasıyla su da verilebilir. Bebeğin ihtiyaç duyduğu su miktarı ayına, kilosuna, sağlık durumuna ve hatta hava sıcaklığı gibi çevresel koşullara göre değişebilir. Bebek büyüdükçe içmesi gereken su miktarının da artması gerekir.

Uzmanlar 1 yaşından sonra bebeklere 1 litre su içirilmesini önerir. Siz de 1 yaşındaki bebeğinize gün içinde her 2-3 saatte bir su verebilirsiniz. Suyu öğün öncesinde değil, yemek yedikten sonra vermeye özen gösterin. Bebeğiniz istemese de her öğün sonrasında su teklifi yapabilirsiniz. Ayrıca kabız, ishal ya da kusma varsa aşırı su kaybını yerine koymak için bebeğinize özellikle su vermeye dikkat edin.

Bebeğinizin içtiği suyun yeterli olup olmadığını ise en iyi idrar miktarından anlarsınız. Günde 5-7 kez bez değiştiriyorsanız bebeğiniz yeterli miktarda su içiyor demektir.  

12 aylık bebek uyku düzeni nasıl olmalı?

12 aylık bebeğiniz gece 11 saat, gündüz ise 3-4 saat uyuyabilir. Bu aydan itibaren gündüz uyku sayısı iki yerine bir uzun uykuya düşebilir.  Bu uyku düzeni bazı bebeklerde yaklaşık 15 aylık olana kadar devam edebilir. Bebeğinizin bir yaşını doldurduktan sonra uyku rutininde meydana gelebilecek değişiklikleri öğrenmek için 1 Yaşından Sonra Uyku Düzeni Değişir mi? başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

1 yaşındaki bebek neler yapabilir?

Minik bebeğiniz her ay farklı gelişim aşamaları kat etti ve kendi başına hareket edip keşiflerde bulunmanın tadını çıkardığı bir yaşa adım attı. İşte 1 yaşındaki bebek neleri yapabilir? diye soran ebeveynlerin bebeklerini bekleyen bazı gelişim aşamaları;

• Yavaş yavaş yürümeye başlayabilir.
• İki üç kelime kullanarak konuşabilir.
• Kıyafetlerini çıkarmaya başlayabilir.
• Bardaktan su içebilir ve ebeveyn gözetiminde kaşık kullanabilir.
• Dışarı çıkmak istediğinde elinizden tutup kapıya götürme gibi hareketler yaparak istediği şeyleri ifade edebilir.
• Kitap sayfalarını çevirebilir.
• Tanımadığı kişilere karşı utangaç davranabilir.
• Eşyaları kutuların içine yerleştirebilir.

Bebeğinizin ayına uygun oyunlar hakkında bilgi almak için 1 Yaş Oyun ve Oyuncakları başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

1 yaşındaki bebek neden çok ağlar?

Büyüyen bebeklerin artan ihtiyaçları karşılanamazsa bir ifade şekli olarak ağlayabilir. Bebeklerin ilk basit iletişim aracı olan ağlama, her bebekte görülen, bulunduğu aya ve yaşa göre sebepleri değişen bir durumdur. Bebek karnı acıktığı, canı acıdığı, yorgun olduğu, korktuğu, hasta olduğu veya ağrı hissettiği için ağlayabileceği gibi sevgi ve ilgi istediğinde de ağlayabilir.

1 yaşındaki bebeğiniz artık sizin ve çevresindeki insanların duygularını, mutluluğunu, üzüntü ve kızgınlığını anlar. Sizin sevginizi hissetmesi gibi mimikleriniz ve ses tonunuzdan ona kızdığınızı fark edip ağlamaya başlayabilir. Bebeğiniz sizden ayrılırsa arkanızdan ve sizin yokluğunda ağlayabilir. Tanımadığı kişilerden tedirgin olabilir ve tepkisini ağlama şeklinde gösterebilir.

1 yaşında bebeklerde öfke krizleri de artabilir. 1 yaş sendromunda bebekler kendi başlarına gitmek, almak ve yapmak ister. Bebeklerdeki bu beklentiler, ebeveynlerce tehlikeli görülerek engellendiğinde 1 yaş öfke krizi kendini gösterebilir. İsteklerinin ağladığı zaman gerçekleştiğini gören bebekler, bu öfke halini alışkanlığa dönüştürebilir. Bebeklerde yaşanan 1 yaş öfke krizleri hakkında daha fazla bilgi almak için 1 Yaş Sendromu Nedir? yazımızı okuyabilirsiniz.

Bebeğinizin çok ağlaması sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Herhangi bir hastalığı veya ağrısı olup olmadığını tespit etmek için doktorunuza başvurabilirsiniz.

1 yaşındaki bebek her şeyi anlar mı?

Bebeğiniz 1 yaşında her şeyi olmasa da kendisine söylenen pek çok şeyi anlayabilir. Hem beden diliyle hem de sesler çıkararak karşısındaki ile anlaşabilir. ‘Al, ver, gel, git, hayır, evet, dur” gibi kelime ve komutların ne anlama geldiğini biliyor. Kısa emir cümlelerinin çoğunun anlamını biliyor ve hatta tek aşamalı komutları yerine getirmeye başlıyor.

12 aylık bebek hangi kelimeleri söyleyebilir?

Bebeğinizin önceki aylarda başlayan etrafındakileri taklit etme davranışı, bu ayda da devam ediyor. İyi bir dinleyici ve taklitçi olan bebeğinizin bu çabası da onun bazı kelimeleri söyleyebilmesinde oldukça etkili. İlk konuşma belirtilerinin ortaya çıkmaya başladığı bu dönemde, bebeğiniz birkaç kelime söyleyebilir. Şimdiye kadar anlaşılamayan sesler çıkarırken, 12. ay itibariyle ilk kez bazı kelimeleri doğru şekilde söyleyebilir.

Bebeğinizin en çok duyduğu kelimeler, ilk söylediği kelimeler olabilir. Genelde “anne, baba, dede, su, nene, bebek, mama, teyze" kelimelerini bilinçli olarak kullanır. Bir sesli ve bir sessiz harften oluşan basit heceleri arka arkaya dizerek konuşabilir. Ama birkaç kelime söyleyebilse de bebeğiniz için tam olarak konuşmak için henüz erken olduğunu da unutmamalısınız. Bilişsel zihinsel gelişimin bir parçası olan konuşma için bebeklerde 18 aya kadar beklenebilir. 18-24 ay arası birkaç kelime söylemesi, 2 yaşından sonra birkaç kelimelik cümleler kurmaya başlaması normal kabul edilir.

Bu dönemde bebeğinizle ne kadar çok iletişime geçerseniz, onun dil gelişimi o kadar hızlanır. Bebeğin gelişimi için onunla sürekli konuşmalısınız. Anlamayacağını düşünmeden, ona gün boyu yaptıklarınızı anlatabilirsiniz. Ayrıca bebeğinizle konuşurken basit cümleler kurmaya özen göstermelisiniz.  Bu şekilde bebeğinizin dil gelişimine destek olabilirsiniz.

Bebek konuşma evreleri hakkında bilgi almak için Ay Ay Konuşmaya Başlama Gelişimi başlıklı yazımızı tıklayabilirsiniz.

1 yaşındaki bebek nelerden hoşlanır?

Bebeğinizin büyüdükçe duygu ve davranışlarının yanı sıra hoşlandığı şeyler de değişir. İşte size 12 aylık bebek nelerden hoşlanır? sorusuna cevap olarak birkaç önemli tüyo;

• Bebekler için 1 yaş, bağımsızlığını ilan etmeye başladığı bir dönemdir. Bu dönemde en çok hoşlanacağı şeylerin başında kendi kendine yemek yemek, su içmek ve kendi başına dolaşıp istediği yere gitmek gibi özgürce davranışlar gelebilir.  
• Yaşı ne olursa olsun her bebek ve çocuk, oyun ile oyuncağa ilgi duyar. 1 yaşındaki bebek için de en keyifli geçirdiği zamanların başında oyun zamanları gelir. Bebekler ebeveynleriyle birebir etkin zamanlar geçirmekten çok hoşlanır.
• Yine bu dönemdeki bağımsız hareketlerden biri de evi keşfetme isteğidir. Evin odalarını, eşyalarını tanımaktan, dolapları ve çekmeceleri karıştırıp kurcalamaktan büyük keyif alır.
• 1 yaş bebeği kendi başına bir şeyler yapma isteğini, ses çıkararak da göstermek isteyebilir.  Şarkı dinlemekten hoşlandığı kadar basit oyuncaklarla müzik yapmaya, eşyaları birbirine vurarak ses çıkarmaya da ilgi gösterebilir.
• 12 aylık bebek kendi yaşıtlarıyla birlikte aynı ortamda olmaktan keyif alabilir. Aynı zamanda özellikle kendinden büyük çocuklarla oyun oynamaktan da hoşlanabilir.
• 1 yaş bebeklerin çoğu su ile oynamaktan hoşlanır. Banyo zamanlarının dışında su ile ilgili her aktivite onlar için oldukça keyifli olabilir.

12 aylık bebek neden huysuz olur?

Bebeklerin huysuz olmasına birçok etki edebilir. 12 aylık bebeğin huysuz olmasının nedenlerinin başında da şunlar gelebilir;

• Huysuzluğuna kaynak olabilecek en önemli nedenlerden biri hastalıktır. 12 aylık bebek hastalandığında, ateşlendiğinde, ağrısı ya da gaz sorunu olduğunda huysuz olabilir.
• Bebeklerin en önemli ihtiyaçları beslenmedir. Eğer bebek yeterince doymuyorsa huysuzlaşır.
• Bebek için beslenmeden sonra önemli olan bir diğer ihtiyaç uykudur. 12 aylık bebeğin bir uyku düzeni yoksa, uykusunu kaliteli ve yeterli düzeyde alamıyorsa huysuz ve huzursuz olur.
• Diş çıkarma süreci bebekte huzursuzluk ve huysuzluk yapar. Yeni çıkardığı dişlere alışmaya çalışırken ağrı ve batma hissi bebeği rahatsız edebilir.
• Bu dönemde sadece birkaç kelime söyleyebilen 1 yaş bebekleri, istediklerini anlatamadıklarında ve elde edemediklerinde huysuzluk yapabilirler. Kendilerini ifade edemedikleri için huzursuz, sinirli ve hırçın davranabilirler.
• Bebeğin yaşadığı evdeki ve ailedeki ortam ile ruh hali bebeğe de yansır. Bebeğin mutlu ve huzurlu olması ebeveynlerin mutluluğuna da bağlıdır. Gergin, huzursuz ve stresli ortamda bebekler de huysuz olur. 
• Kendi başına bir şeyler yapma isteği içindeki 1 yaş bebekleri, eğer sürekli engellemeyle karşılaşırsa huysuzlaşır. Tek başına bir şeyler yapma ve başarma duygusu yaşayamamak, 12 aylık bebekte huysuzluğa neden olabilir.
• Bebekler 1 yaşına yaklaştıkları zaman yeni bir gelişim dönemine girer. Yedinci büyüme atağı olarak isimlendirilen bu gelişim sürecinde bebekler, huzursuz ve huysuz olabilir. 41 haftalıkken başlayan ve 44 haftalıkken zirve noktasına ulaşan bu süreç hakkında bilgi için Yedinci Büyüme Atağı yazımızı tıklayabilirsiniz.

12 aylık bebek neden emeklemez?

Emekleme bebeklerin gelişimsel dönüm noktalarından biridir. Emekleme normal şartlarda bebeğin 7-10. ayları arasında gerçekleşir. Bu süreç her bebek için farklı olabilir, emeklemenin daha erken ya da geç olması hatta hiç olmaması da olasılıklar arasındadır.

Her bebeğin gelişim süreci ve yeni beceriler kazanma zamanı birbirinden farklıdır. Bazı bebekler 7. ayda, bazıları ise 11. ayda emeklemeye başlayabilir. Ancak genel olarak uzmanlara göre bebekler, 6-7. aylarda oturmaya; 7 ila 10. aylar arasında da emeklemeye başlar.

12 aylık bebeğiniz henüz emeklemiyorsa bunun birkaç nedeni olabilir;

• Bebeğinizin emekleyebilmesi için kol ve bacak kaslarının gelişmiş olması ve kaba motor gelişiminin yeterli düzeye gelmesi gerekir.  Bebeğiniz bu ayında emeklemiyorsa fiziksel olarak yeterli düzeye henüz gelmemiş olabilir.
• Ayına göre kilosu ortalamanın üzerindeyse hareket etmekte ve emeklemekte zorlanıyor olabilir.
• Bebeğiniz emeklemeye psikolojik olarak hazır ve hevesli olmayabilir.
• Bebeğiniz emeklemek için yeterince fırsat bulamamış olabilir. Sürekli mama sandalyesinde veya koltukta oturması bebeğinizin emekleme deneme yapmasını engellemiş olabilir.
• Ortopedik bir sorun nedeniyle bebeğiniz emeklemekte zorlanıyor olabilir.
• Bebeğiniz emeklemek için ayaklarını yeterince hareket ettiremiyorsa eklem rahatsızlıkları ve omurilik anormallikleri olabilir.

12 aylık bebeğiniz henüz emeklemeye başlamadıysa bir sağlık sorunu olup olmadığının kontrol edilmesi için doktorunuza başvurmalısınız.    

1 yaş doktor kontrolünde neler yapılır?

Doktorunuz; bebeğinizin boy, kilo ve baş çevresi ölçümünden sonra fiziksel muayenesini yapabilir. 12 aylık bebeğinizin demir seviyesini ölçmek için de kan tahlili gibi bazı testler yapılabilir. 12 ay kontrolünde doktorunuz; parmakları kullanma, kelimeleri söyleme ya da adım atma gibi bebeğinizin bazı gelişimsel özelliklerini inceleyebilir. Sağlık Bakanlığı aşı takvimine göre ise 12. ayın sonunda KPA (konjüge pnömokok) pekiştirme dozu, su çiçeğinin tek dozu ve kızamık, kızamıkçık, kabakulak aşısı (KKK) vurulmalıdır.

Bebeğinizin dil gelişimi, motor becerileri ya da sosyal gelişiminde bir farklılık gözlemlediğiniz takdirde bu muayenede doktorunuza danışmanızda fayda vardır. Bebeğinizin bir sonraki doktor kontrolü ise doktorunuz aksini belirtmediği sürece 18. aydır.

1 yaşından sonra bebeğinizin neler yapabileceğini öğrenmek için de 13. Ay Bebek Gelişimi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.