Bebeğinizin büyüdükçe beslenme düzeni ve alışkanlıklarında, zihinsel ve fiziksel gelişimini destekleyecek şekilde bazı değişikliklerin olması gerekir. İlk yılının büyük bölümünde mucize anne sütü bebeğiniz için en temel besin kaynağı olmaya devam ederken, ek gıdayla birlikte günlük ara öğünleri de beslenmesine ekleyebilirsiniz. Anne sütüne ek olarak bebeğinize verebileceğiniz günün en önemli öğünlerinden biri de kahvaltıdır.
Bebek Kahvaltısı Neden Önemlidir?
Bebeğinizin dengeli, yeterli ve düzenli şekilde beslenmesi, sağlıklı fiziksel ve zihinsel gelişiminin en önemli destekçisidir. Bunu sağlayan en önemli öğünlerinden biri olan kahvaltı, bebeğinizin gece boyunca süren açlığının ardından vücudunu güne hazırlayan en önemli öğündür. Kahvaltı, bebeğinizin sadece enerji ihtiyacını karşılamakla kalmaz, aynı zamanda sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanmasının da temelini oluşturur.
6. aydan sonra ilk ek gıdaya geçişle birlikte, anne sütüne ek olarak vereceğiniz kahvaltı, bebeğinizin farklı tatları keşfetmesini sağlarken aynı zamanda günlük enerji ihtiyacının karşılanmasına da yardımcı olur. Tüm bunların yanı sıra kahvaltının bebeğiniz için faydaları arasında işte şunlar da vardır;
- Kahvaltı, bebeğinizin güne enerjik başlamasını sağlar. Büyüdükçe daha aktif olmaya başlayan bebeğiniz için kahvaltı aslında bir enerji kaynağıdır. Dengeli bir kahvaltı, bebeğinizin gün boyu daha dikkatli ve keşfetmeye daha hevesli davranmasına destek olur.
- Beyin gelişiminin en hızlı olduğu dönemde, kahvaltıda aldığı besinler bebeğinize enerji vermesinin yanı sıra zihinsel gelişimini de destekler. Özellikle demir, protein ve vitamin içeren besinler dikkat, öğrenme ve hafıza üzerinde olumlu etkiler yapabilir.
- Vitamin ve mineral açısından zengin bir kahvaltı, bebeğinizin bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve hastalıklara karşı direnç kazanmasına yardımcı olur. Özellikle meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi besinler, bebeğinizin hastalıklara karşı direncini artırabilir.
- Lif açısından zengin besinlerden oluşan bir kahvaltı, bebeğinizin sindirim sisteminin düzenli çalışmasına katkı sağlayarak kabızlık gibi sorunlar yaşamasının önüne geçebilir.
- Kas ve kemik gelişimi için bebeğinizin protein, kalsiyum ve çeşitli vitaminler içeren dengeli bir kahvaltı tüketmesi oldukça önemlidir. Yoğurt veya peynir gibi protein ve kalsiyum açısından zengin besinler bebeğinizin kas ve kemik gelişimine katkıda bulunur.
- Bebeğinizin düzenli şekilde kahvaltı yapması, metabolizmasını düzenleyerek, sağlıklı kilo alımını destekler.
Bebeklerde Kahvaltı Ne Zaman Başlar?
Bebekler ilk 6 ay boyunca yalnızca anne sütüyle beslenmelidir. T.C. Sağlık Bakanlığı yürüttüğü programa göre; bebeklerin doğumdan hemen sonra emzirmeye başlatılmasını, ilk 6 ay sadece anne sütü verilmesini, 6. aydan sonra uygun besinlerle beraber emzirmenin 2 yaş ve ötesine kadar devam ettirilmesini ve bu şekilde tüm bebeklerin yaşama sağlıklı başlamasını amaçlamaktadır.
Bebeklerde kahvaltı, ek gıdaya geçiş dönemiyle birlikte başlar. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı’nın önerisi çerçevesinde, bebeklerde ek gıdalara başlamak için en ideal zaman 6. aydan sonradır. İlk 1 yaşına kadar bebek için ek gıdalar destekleyicidir, ana öğün ise hala anne sütüdür.
Bebek kahvaltısı, anne sütü ile yürütülen bir süreçtir. Ek gıdaya geçilen ilk dönemde kahvaltının amacı, bebeği yeni tatlara alıştırmak ve sindirim sistemini desteklemektir. Siz de bebeğiniz için kahvaltıya, 6. ayını bitirdikten sonra yani 7. ayında küçük miktarlarda başlayabilirsiniz. Bu dönemde kahvaltıyı, bir alıştırma öğünü olarak düşünebilirsiniz. Bebeğiniz yeni tatları, dokuları ve kaşıkla beslenmeyi öğrenirken, günlük besin ihtiyacının çoğunluğunu hâlâ anne sütünden karşılar. Bebeklerin bağışıklığını güçlendiren doğanın mucizesi anne sütü, içeriğindeki prebiyotiklerle en değerli ve en üstün besindir. Eksikliğinde doktorunuzun önerisiyle bebeğinizin beslenmesini devam sütü ile destekleyebilirsiniz.
Bebeğiniz ek gıdaya geçip kahvaltı gibi öğünlere başladığında, sadece beslenme alışkanlıkları değil, motor becerileri de gelişmeye başlar. Yutma refleksi, çiğneme yetisi ve desteksiz oturabilme gibi beceriler zamanla güçlenir. Bu sayede bebeğiniz, katı gıdaları daha güvenli bir şekilde tüketebilir ve kendi kendine beslenmeye doğru önemli bir adım atar.
Her bebek farklı olduğu için, bebeğinizin kahvaltısını planlarken doktorunuza veya bir çocuk beslenme uzmanına danışabilirsiniz.
Aylara Göre Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
Bebekler için yeni ve heyecanlı bir dönem olan ek gıdaya geçişin en önemli öğünlerden biri de kahvaltıdır. Bu süreçte özellikle bebek kahvaltı seçenekleri, bebeğin ayına uygun şekilde planlanmalı ve sindirim sistemine zarar vermeyecek gıdalar tercih edilmelidir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün de belirttiği gibi bebekler 6. ayından itibaren püre, ezilmiş ve yarı katı gıdaları yiyebilirler. Siz de gıdaları bu şekliyle bebeğinizin kahvaltı rutinine 6. ayın sonundan itibaren yavaş yavaş ekleyebilirsiniz. Ancak bebeğinizin sindirim sistemi henüz tam gelişmediği için kahvaltı içeriğini ayına ve gelişim düzeyine uygun olarak kademeli bir şekilde zenginleştirmelisiniz. İlk etapta daha basit ve az malzemeli tariflerle başlayarak bebeğiniz büyüdükçe gıdaların kıvamını ve çeşitliliğini kademeli şekilde artırabilir, zamanla içeriğini farklılaştırabilirsiniz.
‘Aylara göre bebek kahvaltısı nasıl olmalı?’ sorusunun cevabı olarak işte şu temel noktalara dikkat edebilirsiniz;
5 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
Bebeğinizin 6. ayını doldurmadan ek gıdaya başlanması önerilmez. Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığı, ilk 6 ay boyunca bebeğin sadece anne sütü ile beslenmesini tavsiye eder. 5 aylık bebeklerde henüz ek gıdaya geçilmediği için kahvaltı öğünü uygulanmaz. Bebeğinizi bu dönemde sadece anne sütü ile besleyebilirsiniz.
6 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
6 aylık bebeklerin beslenme düzeni ek gıdaya geçiş ile değişir. 6. aydan itibaren başlayan ek gıdaya geçişte, püre kıvamında ve kolay sindirilebilir besinler tercih edilmelidir. Yeni tanışılan gıdaların bebeğin sindirim sistemi için uygun ve yumuşak olması gerekir.
6 aylık bebeğinizin kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- İlk kahvaltılar için sindirimi kolay, tek bileşenli püreler idealdir.
- Ek gıda sürecinin en önemli kuralı 3 gün kuralıdır. Kahvaltıda her yeni besine başlarken uygulayacağınız bu 3 gün kuralı bebeğinizin alerjik reaksiyon verip vermediğini gözlemlemeniz açısından önemlidir. Alerji belirtisi yoksa o gıdanın miktarını yavaş yavaş artırabilirsiniz.
- Kahvaltısındaki gıdalara veya içeceklere şeker ve tuz eklenmemelisiniz. İlk 1 yaşta işlenmiş şeker ve tuzdan kaçınmalısınız.
7-8 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
Genellikle püre kıvamında besinler tercih etmeye devam edeceğiniz bu dönemde kahvaltı içeriğini biraz daha zenginleşebilirsiniz. Yumurtaya geçişi de bu aylarda yapabilirsiniz. 7-8 aylık bebeğinizin kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- Bu aylarda bebeğinizin kahvaltısını maksimum 1 çay bardağı miktarında hazırlamaya özen gösterin.
- Yumurta sarısı, demir açısından zengin olduğu için önemlidir. Bebeğinize kahvaltı öğününde 1/8 haşlanmış yumurta sarısı başlayarak, bunu 8 günde tam yumurta sarısına çıkarabilirsiniz.
- Bebek kahvaltısına tuzsuz lor peyniri ya da akşamdan suya koyduğunuz beyaz peynir, yumurta sarısı ve bir tatlı kaşığı pekmez hazırlayabilirsiniz.
- Bebeğinizin kahvaltısına bir çay kaşığı kadar üzüm veya dut pekmezini, enerji ve demir takviyesi için ekleyebilirsiniz. Ancak pekmezin doğal ve katkısız olmasına dikkat edin.
- Kahvaltı öğününü hazırlarken yumuşatmak için birkaç tatlı kaşığı sağılmış anne sütü veya çocuk devam sütü kullanabilirsiniz.
9-10 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
Bebeğiniz artık 9-10 aylık olduğunda daha küçük parçalı gıdaları kendi başına yemeye başlayabilir. Bu dönemde protein, karbonhidrat ve sağlıklı yağ dengesi önemlidir. Bu aylardan itibaren kahvaltısı daha da çeşitlenmeye başlasa da bebeğinizin temel beslenmesinin hala anne sütü olduğunu unutmayın. Bebeğiniz sabahları erken uyanıyorsa ilk beslenmeyi anne sütü ile yapıp birkaç saat sonra kahvaltı öğününü verebilirsiniz.
9-10 aylık bebeğinizin kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- Kahvaltısını protein, karbonhidrat ve sağlıklı yağla dengeli şekilde hazırlayabilirsiniz.
- Yumurta sarısı, tam buğday ekmeği, meyve püresi ve yoğurt gibi çeşitli besin gruplarından gıdalarla dengeli tabaklar oluşturabilirsiniz.
- Kahvaltının içine tereyağı, yulaf, avokado, tuzsuz zeytin ezmesi, iyice rondodan geçirilmiş ceviz, tam buğday ekmek içi, evde yaptığınız bebek bisküvisi katıp zenginleştirebilirsiniz.
- Bebeğinizin kahvaltısında tatlandırıcı ve katkı maddesi içeren gıdalar olmamalıdır. Unutmayın ki şeker, tuz, bal, çikolata gibi ürünler ilk 1 yaşta kesinlikle önerilmez.
- Yüksek miktarda tuz içermesi nedeniyle konserve, salamura, hazır çorbalar, sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş et ürünlerini de bebeğinizin beslenmesine eklemeyin.
- 1 yaşından önce bebeklere önerilmeyen gıdalardan biri de inek sütüdür. İnek sütü demir eksikliğine neden olduğu için bebekler için uygun değildir. Ayrıca inek sütünde alerji riski fazladır. Erken dönemde inek sütü içen bebeklerde saman nezlesi, astım gibi alerjik hastalıklar görülebilir. İnek sütü proteini alerjisi için bilmeniz gerekenler için İnek Sütü Proteini Alerjisi başlıklı yazımıza tıklayabilirsiniz.
11-12 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
Bebeğiniz bu aylarda ek gıdaya iyice alışmaya başlamış olabilir. Bebeğiniz artık bu aylarında doğranmış, küçük parçalanmış besinleri ve aile kahvaltısına yakın besinlerin lezzetlerini tadabilir.
11-12 aylık bir bebeğin kahvaltıda yediği gıdaların miktarı 1 çay bardağını geçmemelidir. Siz de buna göre bebeğinize 11-12. aylarında kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- Bebeğinizin kahvaltı tabağını protein, karbonhidrat, sağlıklı yağlar ve vitamin/mineralleri içerecek şekilde hazırlamaya özen gösterin. Her gün aynı şeyleri vermek yerine, farklı besin gruplarını kullanarak çeşitlilik sağlayabilirsiniz.
- Bebeğinizi kendi elleriyle tutabileceği parmak gıdalarla tanıştırabilirsiniz. Kendi hızında beslenmesini istiyorsanız, kahvaltı öğününü minik minik tabaklara koyup sunabilirsiniz.
- Mevsimine uygun, yumuşak ve küçük parçalar halinde domates, salatalık veya haşlanmış havuç/kabak gibi sebzeler tabağına ekleyebilirsiniz.
- Ekmek olarak çeşitli tam buğday veya çavdar ekmekleri bebeğiniz için idealdir.
- Doğal, katkısız üzüm veya keçiboynuzu pekmezini demirden zengin bir seçenek olduğu için az miktarda yulafla veya ekmeğin üzerinde verebilirsiniz.
- Kahvaltısındaki gıdaların tuzsuz ve şekersiz olması hala çok önemlidir.
- Bebeğiniz kahvaltıya iyice alıştıktan sonra omlet, krep şeklinde yemekler yapıp, değişik şekillerde sunabilirsiniz.
Bebeğinizin sağlıklı gelişimi için onu 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmelisiniz. Anne sütüyle beslenmenin mümkün olmadığı veya anne sütü alımının azaldığı durumlarda çocuk devam sütü ile bebeğinizin beslenmesini destekleyebilirsiniz.
15 Aylık Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
12-24 ay arası bebeklerde, günde 3 ana öğün ve 1-2 ara öğün içeren bir beslenme düzeni önerilir. Bu ana öğünlerden biri olan kahvaltı, bebeğinizin güne enerjik başlaması ve sağlıklı büyümesi için önemli bir yer tutar.
15 aylık bebeğinizin kahvaltısında; protein, kalsiyum, demir ve lif gibi temel besin öğelerini içeren gıdaların yer almasına özen göstermelisiniz. Sizlerle aynı masada oturmaya ve daha çok kendi kendine yemeye hevesli olan bebeğinize daha çeşidi bol bir tabak hazırlayabilirsiniz. Bu dönemde bebeğinizin çiğneme becerisi de gelişmeye devam ettiği için farklı doku ve kıvamlarda yiyecekler sunabilir, kahvaltısını daha çeşitli ve besleyici hale getirebilirsiniz.
İşte 15 aylık bebeğinizin kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- 12 aylıktan itibaren, yani 1 yaşını doldurduktan sonra, bebeklerin beslenme listesine bazı gıdalar eklenebilir. Bu gıdaların başında bal gelir. Doğal bir tatlandırıcı olan balı bebeğinizin kahvaltısını veya yoğurdunu tatlandırmak için az miktarda kullanabilirsiniz.
- Peynir altı suyu, labne, lor peyniri, ev yapımı yoğurt gibi protein kaynaklarının kahvaltıda yer alması, bebeğinizin kas gelişimini sağladığı gibi tokluk hissi verir.
- Avokado ezmesi veya zeytinyağı gibi sağlıklı yağ kaynaklarını kahvaltıya dahil edebilirsiniz. Bu yağlar beyin gelişimi için kritik öneme sahiptir.
- Kahvaltıya vitamin ve mineral eklemek için muz, çilek, elma gibi rendelenmiş veya püre haline getirilmiş meyveler ekleyebilirsiniz. Çiğnemesi kolay havuç veya salatalık gibi sebzeleri de dilimleyerek sunabilirsiniz.
- Kahvaltıda verdiğiniz yiyecekleri boğulma tehlikesi oluşturmayacak şekilde küçük parçalar halinde kesmeniz de önemlidir.
Bebeğinizin bu aylarda kendi kendine yemek yeme becerilerini geliştirmesi için yapabileceğiniz en önemli şeylerden biri, yeme hızını kendisinin belirlemesine izin vermenizdir. Ayrıca yemek istemediği zaman onu zorlamamanız da, bebeğinizin yemekle sağlıklı bir ilişki kurmasına yardımcı olur. Bu yaklaşım, hem içsel açlık-tokluk sinyallerini tanımasını sağlar hem de beslenme sürecini keyifli bir öğrenme deneyimine dönüştürür.
2 Yaş Bebek Kahvaltısı Nasıl Olmalı?
2 yaşındaki bebeğiniz yürüyüp koşup daha da hareketlendiği için günün en önemli öğünlerinden biri olan kahvaltısı dengeli, çeşitli ve sağlıklı olmalıdır. Bebeğinize gün boyu enerjisini karşılayacak ve büyüme gelişimini destekleyecek şekilde zengin bir kahvaltı hazırlayabilirsiniz. Ayrıca sizinle sofraya oturabilen ve birçok besini tüketebilen 2 yaşındaki bebeğinizin kaşık veya çatal kullanmasına izin vererek motor becerilerinin gelişmesini destekleyebilirsiniz.
2 yaşındaki bebeğinizin kahvaltısını hazırlarken şunlara dikkat edebilirsiniz;
- Yumurtayı haşlanmış, omlet ya da menemen şeklinde hazırlayıp, içine ince kıyılmış sebzeler ekleyebilirsiniz.
- Tam buğday, çavdar, yulaf içeren ekmeklerden tost veya minik sandviçler hazırlayabilirsiniz.
- Salatalık, domates, avokado gibi sebzeleri taze olarak küçük doğrayıp renkli bir tabak oluşturmanız bebeğinizin iştahını açabilir.
- Doğal probiyotik kaynağı olan tercihen ev yapımı olan yoğurt veya kefir içine yulaf, meyve, ceviz ekleyebilirsiniz.
- Kahvaltıda tuz ve şeker kullanımını kısıtlı tutmaya özen gösterin.
- Krep, pancake gibi kahvaltılıklar haftada birkaç kez çeşitlendirme için uygundur.
- Yiyecekleri küçük parçalara bölünmeniz bebeğinizin kolay çiğnemesini sağlar.
- Kahvaltı sonrasında bebeğinizi bol su içmeye teşvik edebilirsiniz.
Bebek Kahvaltısında Neler Olmalı?
Bebeğiniz için kahvaltı öğünü, enerji seviyesini artırmak, metabolizmasını desteklemek ve gün içindeki aktif öğrenme süreçlerine katkı sağlamak açısından oldukça önemlidir. 6. aydan sonra başlayan tamamlayıcı beslenme sürecinde bebeğinizin kahvaltısını 1 yaş ve sonrasında daha da çeşitlendirebilirsiniz. Bebeğinizin kahvaltıya başlama yaşına ve alerji durumuna göre değişiklik gösterebilecek çeşitli besin gruplarını kullanarak zengin bebek kahvaltısı çeşitleri oluşturabilirsiniz.
Demir, kalsiyum, protein ve lif gibi temel besin öğelerinin alımı açısından da kritik bir öğün olan kahvaltıda bebeğinize şu gıdaları yedirebilirsiniz;
Yumurta: Kaliteli protein ve demir içeriği nedeniyle besin değeri yüksek olan yumurta, bebek beslenmesinin önemli besinlerinden biridir. Tam protein kaynağıdır. Kas ve doku gelişimini destekleyen yumurtaya, 6. aydan itibaren az miktarda yumurta sarısıyla başlayabilir, miktarı 2-3 gün aralıklarla artırarak bir hafta ya da 10 gün içinde tam yumurta sarısına geçebilirsiniz. 8-9. aydan sonra bebeğiniz yumurtanın hem sarısını hem de beyazını yemeye başlayabilir. Yumurtayı ilk kez verdiğinizde iyice pişmiş ve ezilmiş olursa hem alerji riski azalır hem de bebeğinizin yumurtayı kolayca sindirmesi sağlanır. 1 yaşından sonra bebeğinize omlet, haşlama ya da sebzeli menemen olarak da yumurtayı sunabilirsiniz.
Peynir: Pastörize sütten yapılmış ve tuzsuz olan peyniri bebeğinize 6. ayda küçük miktarlarda vermeye başlayabilirsiniz. Kalsiyum ve protein açısından zengin olan peynir, bebeğinizin diş ve kemik gelişimini destekler. Tercihen tuzsuz ya da suda bekletilerek tuzu azaltılmış olmasına, işlenmiş peynirler veya kaşar gibi tuz oranı yüksek peynirler vermemeye dikkat etmelisiniz.
Pekmez: Demir ve kalsiyum açısından zengin olan pekmezi, bebeğinizin kahvaltısına tatlandırıcı olarak 1 tatlı kaşığı kadar ekleyebilirsiniz.
Bal: Bal, 1 yaş altındaki bebekler için kesinlikle önerilmez çünkü botulizm adı verilen ciddi bir enfeksiyon riski taşır. Bebeğiniz 1 yaşını geçtikten sonra ise, az miktarda olmak üzere bal verilmeye başlanabilir. Ancak yine de ölçülü olmalı ve alerji riskini takip etmelisiniz.
Zeytin: E vitamini ve sağlıklı yağlar içeren zeytin, kahvaltılarda tercih edilebilecek faydalı bir besindir. Bebeğinize verirken tuzsuz veya az tuzlu olmasına dikkat edebilir, çekirdeği mutlaka çıkararak küçük parçalara bölüp verebilirsiniz. Zeytin ezmesi de bir alternatif olabilir.
Tam buğday / çavdar / ekşi maya ekmeği: Karbonhidrat ve lif kaynağı olan tam buğday, çavdar veya ekşi maya ekmeği, bebeğinize enerji verir ve sindirimini düzenler. Küçük lokmalar halinde vererek başlayabilir, büyüdükçe tost veya sandviç yapmak için kullanabilirsiniz.
Sebzeler: Vitamin ve mineral yönünden zengin olan sebzeler, bebeğinizin göz, cilt ve bağışıklık sistemi için faydalıdır. Mevsimine uygun sebzeleri çiğ ya da hafif buharda pişmiş şekilde sunabilirsiniz. Küçük doğranmış veya ezilmiş olarak da verebilirsiniz.
Meyve: Vitamin, lif ve doğal şeker içeren meyveler, sindirimi destekler ve kahvaltıyı daha besleyici hâle getirir. Muz, armut, elma, şeftali ve çilek gibi meyveleri mevsimine göre seçebilir; bebeğinizin ayına uygun olarak ezilmiş, rendelenmiş veya küçük doğranmış şekilde sunabilirsiniz.
Tahıl / Yulaf ezmesi: Yulaf ezmesi ve tam tahıllar, lif ve enerji sağlayarak bebeğinizin daha uzun süre tok kalmasına yardımcı olur. Süt veya suyla pişirerek yulaf lapası hazırlayabilir; içine meyve püresi, tarçın, ezilmiş ceviz gibi besinler ekleyerek lezzetini ve besin değerini artırabilirsiniz.
Ceviz / Badem / Fındık: Omega-3 ve sağlıklı yağlar açısından zengin olan bu kuruyemişler, bebeğinizin beyin gelişimini destekler. Ancak boğulma riski nedeniyle kesinlikle bütün olarak verilmemeli; toz hâline getirilerek veya iyice ezilerek sunulmalıdır. Günde 1 tatlı kaşığı kadar ceviz, badem ya da fındığı yoğurtla karıştırarak verebilirsiniz.
Yoğurt veya ev yapımı kefir: Probiyotik açısından faydalı olan, sindirimi kolaylaştıran yoğurt veya ev yapımı kefir, birer kalsiyum kaynağıdır. Meyveli yoğurt hazırlayarak bebeğinizin kahvaltısına dahil edebilirsiniz.
Sağlıklı yağlar: Sağlıklı yağlar, beyin gelişimi ve sinir fonksiyonları için hayati önem taşır. A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminlerin emilimine de yardımcı olurlar. Ezilmiş avokado, tuzsuz zeytin ezmesi, ince öğütülmüş ceviz veya badem ve bir miktar zeytinyağı gibi sağlıklı yağları bebeğinizin kahvaltısına ekleyebilirsiniz.
Bebeğinizi büyütürken ay ay neler yedirmeniz ve nelere dikkat ederek beslemeniz gerektiğini bilmeniz çok önemlidir. Bebeklerin hangi ay ne yemesi gerektiğine ilişkin önemli tüyoları Bebeklerde Ay Ay Beslenme Bilgileri başlıklı yazımızı okuyarak öğrenebilirsiniz.
Bebek Kahvaltısında Kaçınılması Gereken Yiyecekler
Bebekler için kahvaltıda kaçınılması gereken yiyecekler, bebeğin sağlığına zarar verebilecek veya sindirim sistemi sorunlarına yol açabilecek yiyeceklerdir. Bebeğinize mutlaka yedirmeniz gereken yiyecekler olduğu gibi belli bir ay ve yaştan sonra yedirmemeniz gereken yiyecekler de vardır. Bazı gıdalar 1 yaşından küçük bebeklerde gıda zehirlenmesi riski oluşturabilir ya da herhangi bir sağlık sorununa neden olabilir.
İşte bebek kahvaltısında kaçınılması gereken bazı yiyeceklerin başında şunlar gelir;
Bal, 1 yaşın altındaki bebeklere kesinlikle verilmemelidir. Clostridium botulinum bakterisini içerebilme ihtimali nedeniyle botulizm adlı ciddi bir rahatsızlığa yol açabilir. Ayrıca alerji riski taşıdığından, yalnızca kahvaltıda değil, günün diğer öğünlerinde de bir yaşına kadar tüketilmemelidir.
Çiğ veya az pişmiş gıdalar, bebeklerde ciddi gıda zehirlenmelerine yol açabilir. Çiğ ya da az pişmiş yumurta, et, pastörize edilmemiş süt ürünleri ve deniz ürünleri bebeklere kesinlikle verilmemelidir.
Sert, küçük ve yuvarlak gıdalar, boğulma riski oluşturur. Fındık, ceviz, leblebi, üzüm, çiğ havuç veya elma parçaları gibi gıdalar doğrudan verilmemeli; bu tür besinler püre hâline getirilerek ya da çok küçük parçalara ayrılarak sunulmalıdır.
Şeker oranı yüksek yiyecekler, bebeklerin diş sağlığını olumsuz etkileyebilir ve ilerleyen yaşlarda sağlıksız beslenme alışkanlıklarının temelini oluşturabilir. Şekerli kahvaltılıklar, tatlılar ve hazır bisküvilerden kaçınılmalıdır.
Tuz, bebeklerin böbrekleri için zararlıdır. Fazla tuz, bebeğin böbreklerine yük bindirir. Bu nedenle salamura zeytin, tuzlu peynir gibi tuz oranı yüksek gıdalar da önerilmez.
Hazır ve işlenmiş gıdalar, genellikle koruyucu maddeler, renklendiriciler ve yüksek oranda tuz veya şeker içerir. Bu nedenle sosis, salam, sucuk gibi işlenmiş et ürünleri ile hazır kahvaltılık gevrekler bebek beslenmesinde yer almamalıdır.
Soda ve kafein içeren içecekler de bebekler için uygun değildir. Soda, çay, kahve ve enerji içecekleri gibi içecekler bebeklere kesinlikle verilmemelidir. Bu içecekler hem kafein içerir hem de mide ve sinir sistemi üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.
Baharatlı yiyecekler, özellikle acı ve yoğun baharatlar, bebeğin hassas mide ve bağırsak sistemini rahatsız edebilir. Bu nedenle yemekler hazırlanırken tuz ve baharat eklenmemesi önerilir.
İnek sütü: İnek sütü, yüksek miktarda vitamin ve mineral içerdiğinden bebeğin henüz olgunlaşmamış böbreklerine aşırı yük bindirir, bu da böbrekleri zorlar. Bu nedenle bebeklere inek sütü 1 yaşından önce verilmemelidir. Yaşamın ilk yıllarında bebeğe inek sütü verilmesi bebeğin gelişimini de olumsuz yönde etkileyebilir. Bunun sonucunda bebekte gelişim geriliği ve kansızlık görülebilir. Detaylar için İnek Sütü Vermenin Zararlı başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Bebek Kahvaltısı Önerileri
Bebekler büyüdükçe kahvaltısındaki gıdalar farklılık gösterir. Değişen ihtiyaçlarına göre kahvaltı öğünlerinde verilen gıdalar, bu gelişime paralel olarak çeşitlenir. Her ay bebeğin motor becerilerindeki değişim, sindirim sistemi ve alerji riskleri göz önünde bulundurularak kahvaltı içeriği yeniden şekillendirilmelidir.
İşte farklı aylardaki bebekler için önerilen kahvaltılık gıdalardan bazıları;
6-8 Ay Arası Bebek Kahvaltısı
1/2 haşlanmış yumurta sarısı (3 gün kuralıyla başlanmalı)
1 yemek kaşığı ev yapımı yoğurt
1 tatlı kaşığı labne veya ev yapımı lor
1-2 tatlı kaşığı meyve püresi (elma, armut, muz gibi)
1 tatlı kaşığı yulaf (su ya da anne sütü ile pişirilmiş)
1 tatlı kaşığı şekersiz, katkısız pekmez
Bu kahvaltı içeriği bebeğiniz için hem besleyici hem de sindirimi kolay bir başlangıç olabilir. Tüm besinleri bebeğinizin ayına ve alerji durumuna göre uygun miktarda ve tek tek denendikten sonra birleştirebilirsiniz. Besinlerin kıvamı, bebeğinizin çiğneme ve yutma becerisine göre püre ya da ezme şeklinde ayarlayabilirsiniz.
Bebeğiniz için yepyeni bir öğün olarak beslenmeye eklenen kahvaltı için 7 aylık bebek için kahvaltı tarifleri, 8 aylık bebek için kahvaltı tarifleri içeriklerimizden fikir alabilirsiniz.
9-12 Ay Arası Bebek Kahvaltısı
Tam yumurta (alerji riski yoksa)
Tuzsuz lor ya da beyaz peynir (küçük miktarlarda)
1 tatlı kaşığı haşlanmış yulaf
1 tatlı kaşığı ince çekilmiş ceviz
1 tatlı kaşığı tahin
1 tatlı kaşığı hurma ezmesi
Zeytinyağı eklenmiş avokado püresi
Tam buğday ekmeği içi (suda ya da anne sütünde ıslatılmış)
Ev yapımı şekersiz mini pankek veya krep
9-12 ay arasında günlük ek gıda miktarını 3 çay bardağına çıkartıp, 3 ara öğün şeklinde verebilirsiniz. Bebeğiniz bu dönemde hem fiziksel hem de motor beceriler açısından hızlı bir gelişim sürecindedir. Artık çiğneme becerileri artıp, farklı kıvamlardaki gıdalara alışmaya başlamış olabilir. Bu nedenle kahvaltı öğünlerini 9-12 aylarda daha çeşitli ve besleyici hale getirebilirsiniz.
11 aylık bebeğiniz için deneyebileceğiniz doyurucu kahvaltı tarifler için tıklayabilirsiniz. Ayrıca bebek bisküvili kahvaltı ile bebek için krep tarifini de bebeğiniz için hazırlayabilirsiniz.
12 Ay ve Üzeri Bebekler İçin Kahvaltı
Mini omlet (sebzeli, tuzsuz)
Tam tahıllı ekmek üzerine lor peyniri
Lor peyniri / tuzsuz beyaz peynir
Tahin-pekmez karışımı (ölçülü)
Taze sıkılmış meyve suyu (şeker ilavesiz)
Haşlanmış sebzeler (patates, havuç gibi)
Ev yapımı şekersiz bebek pankeki (muz, yulaf, yumurta ile)
Galeta, grissini (ev yapımı ve tuzsuz)
Zeytinyağı (1 tatlı kaşığı)
Tereyağı (çok az miktarda, omlet/pankek için)
Ceviz / badem (toz hâlinde ya da ezme olarak)
Tahin (1 çay kaşığı – haftada birkaç kez)
Hurma ezmesi, keçiboynuzu özü (tatlı yerine)
Her sabah bebeğinize doyurucu bebek kahvaltısı tarifi bulmakta zorlanıyorsanız besleyici ve pratik tariflerimize göz atabilir, daha kolay kahvaltılar hazırlayabilirsiniz.
Bebeğiniz büyüdükçe daha çok yemek seçebilir. Yemek yedirme konusunda zorlanmaya başlayabilir ve bu durumu nasıl yöneteceğinizi bilmiyor olabilirsiniz. Yemek Seçen Çocuklar İçin Annelere Öneriler yazımızı okuyarak hem siz hem de bebeğiniz için yemek saatlerini keyifli bir deneyime dönüştürebilirsiniz.
* D vitamini çocuklarda bağışıklık sisteminin normal işlevine katkıda bulunur. Sağlıklı yaşam için dengeli ve çeşitli beslenme önemlidir.