12 Aylık Bebek Gelişimi Bebeğinizin 1 Yaşında Neler Öğrenmesi Beklenir?

Bebeğiniz doğumundan bu yana geçen 12 ayda ne de çok büyüdü değil mi? İlk yaşına adım atmaya hazırlandığı şu günlerde ise hayatının en hızlı gelişim ve değişim göstereceği yeni bir dönemine başlıyor. 1 yaşına kadar fiziksel gelişimiyle birlikte artık emekleyen, kendi başına hareket edebilen ve hatta yürüme çalışmalarına başlayan bebeğinizin 1 yaşında da dil, bilişsel, sosyal, duyusal ve motor becerileri kazanması için daha öğrenmesi gereken pek çok şey var. 12 aylık bebek gelişimi ile ‘Bebeğinizin 1 yaşında neler öğrenmesi beklenir?’ sorusunun cevaplarını bu yazımızda bulabilir, 12 Aylık Bebeğin Günlük Rutini yazımızdan bebeğinizin gün içindeki rutiniyle ilgili fikir alabilirsiniz.

Bebeğinizin özellikle ilk yaş günü, sizin ve sizi sevenler için çok özel bir gün olacaktır. Bebeğinizle birlikte sizin ve kutlamaya katılanların eğlenceli ve keyifli bir gün geçirmesini istiyorsanız Bebeğinizin Doğum Günü İçin Fikirler başlıklı yazımıza göz gezdirebilirsiniz.

12 Aylık Bebeğin Motor Gelişimi: İlk Adımlar ve Daha Fazlası

Doğduğundan beri hemen her ay fiziksel gelişimine bağlı olarak yeni motor becerileri kazanan bebeğiniz, 12 aylık olduğu bu dönemde bazı hareketleri artık tek başına yapabilir. 1 yaş çocuk gelişimi sürecinde yürümeyle ilgili önemli gelişmeler yaşayan bebeğiniz bu dönemde tek başına ayağa kalkıp eşyalara tutunarak adımlar atabilir.  Destek almadan bir süre ayakta durabileceği gibi tek elinden tutulduğunda yürüyebilir. Yatağına ya da koltuklara tırmanarak çıkıp inebilir. Bol bol emekler. Yatar durumdayken yardımsız şekilde oturma pozisyonuna gelebilir.

Peki bugüne kadar olduğu gibi bundan sonrasında da bebeğinizin motor gelişiminde neler olacağını merak ediyor musunuz? 12 aylık bebeğinizin motor gelişiminde önümüzdeki aylarda şahit olabileceğiniz bazı değişimlerin arasında işte şunlar olabilir;

• İki oyuncağı birbirine vurarak oynayabilir.
• Bir şeyi bir kabın içine koyup çıkarabilir.
• Başparmağı ve işaret parmağı arasında küçük parçaları alabilir.
• El sallayabilir.
• Cımbız tutuşuyla kitabın sayfalarını çevirebilir.  
• Bardaktan suyu kendi başına içebilir.
• Yeme içme sırasında kaşığı daha iyi kavrayabilir.
• Bir nesneyi eğilip yerden alıp doğrulabilir.
• Karşılıklı top atma, yuvarlama gibi oyunlar oynayabilir.
• Eline kalem verdiğinizde kâğıdı karalayabilir.

Ancak unutmamak gerekir ki, her bebeğin gelişimi farklılık gösterir.

Önümüzdeki aylarda yeni dönüm noktaları yaşayacak olan 1 yaşındaki bebeğinizin sağlıklı beslenmesi için dikkat etmeniz gerekenler, 12-24 ay dil gelişimi ve bebeklerde boy-kilo ölçüleri ile ilgili merak ettiğiniz tüm konular için Tebrikler! Bebeğiniz 1 Yaşında: Şimdi Sizi Neler Bekliyor? yazımızı okuyabilirsiniz.

Dil ve Sosyal Gelişim: Bebeğinizin İlk Kelimeleri

Çok hızlı bir sosyal gelişim içinde olan 1 yaşındaki bebeğiniz, önümüzdeki süreçte hareketlendikçe her şeyi keşfetmek ve özgür olmak isteyecek. Şu anda oyun oynarken çevresindeki kişileri taklit edebilen bebeğiniz, büyüdükçe hem oyunları kendi kurmaya hem de oyun oynarken sizinle daha çok iletişim kurmaya başlayacak. Evde sizin hareketlerinizi, çıkardığınız sesleri ve kelimeleri de taklit etmeyi seven bebeğinizin bu gelişim sürecinde keşfettiklerini öğrenip, deneyimleyip, pekiştirmesine destek olabilirsiniz.

Bebeklerde ilk sözcüklerin telaffuzu çoğunlukla 12. ayda gerçekleşir. 12-18 ayları arası bebekler için ‘tek sözcükler’ dönemidir. Sizin bebeğiniz de 18 aylık oluncaya kadar yaklaşık 30 kelime söyler duruma gelebilir.  Etrafındaki konuşmaları ve kelimeleri gün geçtikçe daha çok anlayacağı için kelimeleri daha fazla taklit edebilir, yeni kelimeler söylemeye başlayabilir.

Peki 12 aylık bebeğinizin dil ve sosyal gelişimine bağlı olarak söyleyeceği ilk kelimeler neler olabilir? Bebeğinizin ilk kelimeleri arasında ‘baba, anne, dede, abi’ gibi ev içindeki kişilere ait isimlendirmeler yer alabilir.1 yaşından itibaren ‘gel, git, dur, al, ver’ gibi tek heceli sözcüklerle iletişim kurmaya başlayabilir. ‘Fu’ diyerek su istemek, ‘araba’ yerine ‘düt’ demek gibi semboller kullanmaya başlayabilir. Bebeğinizin bu dönemde sadece sözel olarak hece ve kelime söylemesi değil, aynı zamanda çevresinden duyduğu kelime veya cümleleri anlaması ve onlara tepki vermesi de önemlidir.

12 aylık dönemde bebeğinizin anladığı komut sayısında artış olduğunu gözlemleyebilirsiniz. Bunun zamanla daha da belirginleşeceği 12-18 ay arasında, bebeğinizin ‘anne, baba, dede’ gibi anlaşılır birkaç kelime söyleyebilmesi, hayvan seslerini çıkartabilmesi ve ufak anlaşılabilir komutları yerine getirmesini bekleyebilirsiniz. Bebeğiniz 1 yaş döneminin sonuna doğru ise sorulduğunda kendi ismini söyleyebileceği gibi iki kelimelik birkaç basit cümle de kurabilir. ‘Bana topu ver’ dediğinizde talimatı anlayıp yerine getirebilir, bildiği bir nesnenin nerede olduğunu sorduğunda gösterebilir.

Bebeğinizin bilişsel gelişiminin en önemli kilometre taşlarından biri olan konuşmaya başlamasıyla ilgili merak ettikleriniz için Bebekler İlk Ne Zaman Konuşur? içeriğimize tıklayabilirsiniz.

Beslenme Düzeni: Yeni Tatlarla Tanışma Süreci

6. ayını tamamladıktan sonra ek gıdalara başlaması, bebeğinizin beslenme düzeninde bugüne kadar yaşadığı en önemli değişim oldu. Anne sütünün yanı sıra ek gıdaların da yeni yeni beslenme düzenine girmesiyle yaşadığınız bu süreç, 1 yaşından itibaren yine farklı bir boyut kazanacak.

Beslenmesine 4 temel besin grubundaki gıdaların aşamalı şekilde girmeye başladığı 12 aylık bebeğinizin 2 yaşına kadarki beslenme düzeni, üç ana ve iki ara öğünden oluşabilir. 1 yaşındaki bebeğinizi kaç saatte bir beslemeniz gerektiğine, öğün düzeni oluşturarak karar verebilirsiniz. Bebeğinizin uyku düzenine göre 3 ana öğün ve 2 ara öğün olacak şekilde beslenme saatlerini eşit aralıklarla belirleyebilirsiniz.

Bebeğinize uygulayacağınız ek gıda beslenme programının, gün içinde öğün atlamadan 4 temel besin grubundaki gıdalardan oluşmasına özen göstermelisiniz. Bebeğiniz istediği zaman onu emzirebilir ya da çocuk devam sütü içirebilirsiniz. Bebeğinizin 2 yaşına gelene kadar anne sütüne devam etmesinde fayda vardır. Anne sütü, içeriğindeki bileşenler sayesinde bebeğinizin zihinsel ve fiziksel gelişimini destekler. Anne sütü yokluğunda bebeğinize doktorunuzun önerdiği çocuk devam sütünü içirebilirsiniz. Anne sütü eksikliğinde ise önce anne sütü, ardından da çocuk devam sütü ile bebeğinizi besleyebilirsiniz. Böylece bebeğiniz gelişimi için ihtiyaç duyduğu besinleri alabilir.

12. ayda artık bebeğiniz, sizin sofranızda yer alabilir ve az tuzlu, az yağlı ev yemekleri tüketmeye başlayabilir. Bebeğinizin öğünlerini günde toplam 3 minik bebek kavanozu (3 çay bardağı) miktarında verebilirsiniz. Bebeğiniz için oluşturacağınız beslenme düzeni için 1 Yaş Örnek Beslenme Tablosu yazımızdan fikir alabilirsiniz. Ayrıca beslenmenin de etkili olduğu güçlü bir bağışıklık sisteminin 1 yaşındaki bebeklerde nasıl oluşturulabileceğini 1 Yaş Bebek Bağışıklık Sistemi başlıklı içeriğimizden öğrenebilirsiniz.

Uyku Düzeni: 1 Yaşında Bebekler Nasıl Uyur?

Doğumundan itibaren bebeğiniz, uyku düzeninde bazı değişiklikler ve hatta sıkıntılar yaşamış olabilir. İlk yılı bebeğinizin uyku düzeninin oturmaya başladığı bir dönem olduğu için bunu yaşamanız gayet doğal. 12 aylık olduğunda ise bebeğinizin günlük uyku düzeni günde 2 kere toplamda 2 buçuk saat uyku şeklinde olabilir. Geceleri yaklaşık 11-12 saat, gündüzleri ise ortalama 2-3 saat uyuyabilir.

12 aylık bebeğiniz ilk adım denemelerini yaparken dış dünya ile daha sık temas halinde olur. Bebeğiniz, fiziksel kabiliyetleri güçlendiği için artık dış dünyaya daha çok ilgi duyabilir ve bu da onun uyku süresinin azalmasına etki edebilir. Bazı bebekler gibi sizin bebeğinizde de bu dönemde uyku gerilemesi yaşayabilir. Eğer bebeğinizin uyku düzeninde fark edecek kadar değişiklik gözlemliyorsanız, bebeklerde genellikle görülen uyku gerilemesi dönemine girmiş olabilirsiniz. Uyku Gerilemesi Nedir, Nasıl Başa Çıkılır? yazımız ile bebeğinizin ilk 2 yılında yaşayabileceğiniz bu durum hakkında bilgi alabilirsiniz.

Bebekler 1 yaşına girdikten sonra günlük rutinlerde bazı değişimler olabilir. 1 yaşına adım atmasının ardından bebeğinizin rutinlerinden biri olan uyku düzenindeki değişimler için Bebeklerde 1 Yaşından Sonra Uyku Düzeni Değişir mi? başlıklı yazımıza tıklayabilirsiniz.

Bebeğinizin Zihinsel Gelişimini Destekleyecek Aktiviteler

Büyüdükçe küçük eşyaları tutabilen, ayakta iken yerdeki bir oyuncağı eğilerek alabilen, yürüyebilen, topa vurabilen bebeğinizle 1 yaşından sonra daha çok oyun oynayabileceğiniz bir döneme giriyorsunuz. 1 yaş çocuk gelişiminin olmazsa olmazı  oyun ve oyuncaklar, bebeğinizin sosyal, dil, fiziksel olduğu kadar zihinsel anlamda da gelişiminde oldukça etkilidir.

Bebeğinizin ay ay zihinsel gelişim sürecine destek vermenizin en etkili yollarından birisi onunla oyun oynamanızdır. Uzmanlar da anne babanın, bebeğin beyin gelişimini desteklemek için etkileşim içinde olacak şekilde oyun oynamasını tavsiye eder. İşte bu nedenle bebeğinizle bol bol zihinsel gelişimini destekleyecek oyunlar oynayabilirsiniz. Büyüdükçe oynayabileceği oyuncak türü ve sayısının daha da artacağı bebeğinizle zihinsel gelişimini destekleyen şu aktiviteleri yapabilirsiniz;

• Bebeğinizin 12 ayından sonraki zamanda zihinsel gelişimi için yapbozlardan faydalanabilirsiniz. En sevdiği hayvan ya da karakterlerden oluşan canlı renklere sahip parça sayısı az olan bir puzzle alabilirsiniz. Yapboz bebeğinizin problem çözme becerisini geliştirirken, dikkatini toplama ve odaklanma becerisini de güçlendirir.  
• Bebeğinizle oyuncak saklama oyunları oynayarak hafızasının gelişmesine ve duygusal zekasına destek olabilirsiniz. Oyuncak saklama oyunu ile bebeğinizin sebep-sonuç ilişkisi kurmasını, kaybolan bir nesnenin geri döndüğünü kavramasını da sağlayabilirsiniz.
• Sınıflandırma kavramını öğretecek bir aktivite yapmanız, bebeğinizin bilişsel zekasının gelişmesini destekleyebilir. Aynı renk, doku, şekil ya da türün farkını ayırt edip onları sınıflandırmayı öğrenmesi mantıksal düşünmeyi öğretebilir. Farklı renklerde ya da şekillerde eşyalar verip doğru kutulara yerleştirmesini isteyerek bebeğinizin karşılaştırma yeteneğini geliştirebilirsiniz.
• 12-18 ay dil gelişimi etkinliklerine kavram kartlarını da ekleyebilirsiniz. Kartlarda bulunan nesnelerin adları, nitelikleri üzerine konuşmak ilgisini çekecektir. Üstelik bu esnada kuracağınız yakın temas aranızdaki bağı da güçlendirir.
• Hayvanlar, meyveler, sayılar ya da nesnelerden oluşan ikili eşleşme kartlarıyla oynayarak bebeğinizle keyifli vakit geçirebilirsiniz. Bu aktivite ayrıca bebeğinizin görsel hafızasını geliştirirken, konsantrasyon ve problem çözme becerilerini geliştirmeye yardımcı olabilir.
• Bebeğinizin ögrenmesi ve keşfetmesi için çevresini araştırmasına, çeşitli malzemelerle oynamasına izin verebilirsiniz. Bahçeye, parka, dışarı çıkarak yeni şeyler keşfeden, farklılıkları karşılaştırabilen bebeğinize çevrenizde gördüklerinizi anlatarak da onun hem zihinsel hem de dil gelişimini destekleyebilirsiniz.

1 yaşından sonra hareket yetenekleri gelişen bebeğiniz, zihinsel gelişim yönünden de önemli bir dönem yaşıyor. Artık çevresini keşfetmeye, gerçekleşen olaylara tepki göstermeye, neden sonuç ilişkisi kurmaya başlıyor. İşte bu nedenlerle bebeğinizle eğlenceli ve eğitici oyunlar oynamaya daha çok vakit ayırmaya özen göstermelisiniz. 1 Yaş Oyun ve Oyuncakları yazımız size bebeğinizin bu dönemine uygun olabilecek oyun ve oyuncaklarla ilgili fikir verebilir.

12-24 ay döneminde aklınıza takılan her konunun cevabını ilk Adımlarım’daki 12-24 ay kategorisindeki içeriklerden alabilirsiniz.